Zagraniczne składki do odliczenia podatkowego w Polsce

Wydając wyrok, sędziowie w Luksemburgu kierowali się zasadą nadrzędności prawa UE nad prawem krajowym.

W listopadzie 2007 r. Trybunał Konstytucyjny uznał za sprzeczne z konstytucją przepisy podatkowe, które uniemożliwiały polskim podatnikom odliczenie od podstawy opodatkowania składek na ubezpieczenie społeczne, oraz - od podatku - składek zdrowotnych zapłaconych za granicą, ale tam nie odliczonych. Dotyczy to np. Polaków prowadzących działalność w innym kraju i płacących tam wymagane przez prawo składki, ale podlegających obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

W tym samym wyroku Trybunał Konstytucyjny postanowił odroczyć do 30 listopada 2008 r. utratę mocy obowiązującej przepisów ustawy o podatku dochodowym uznanych za sprzeczne z konstytucją.

Podzielając co do meritum stanowisko Trybunału Konstytucyjnego, unijny Trybunał orzekł: zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego zobowiązuje sąd krajowy do stosowania prawa UE i do odstąpienia od stosowania sprzecznych z nim przepisów krajowych, niezależnie od wyroku, który odracza utratę mocy tych przepisów, uznanych za niekonstytucyjne.

"Prawo wspólnotowe stoi na przeszkodzie stosowaniu wszelkich regulacji krajowych, w wyniku których świadczenie usług między państwami członkowskimi jest trudniejsze niż świadczenie usług wyłącznie wewnątrz jednego państwa" - głosi wyrok.

W szczególności - wskazali sędziowie - w UE zakazane są krajowe przepisy podatkowe, które mają zastosowanie do transgranicznej działalności gospodarczej i są mniej korzystne niż przepisy o działalności gospodarczej prowadzonej w obrębie tego państwa członkowskiego. Rozliczając się z fiskusem można bowiem odliczać składki płacone w Polsce. Takie prawo gorzej traktuje polskich przedsiębiorców prowadzących interesy za granicą, niż tych, którzy swoją działalność ograniczają do Polski. Jest to sprzeczne z obowiązującą na wspólnym unijnym rynku zasadą swobody przedsiębiorczości i świadczenia usług.

Sprawa trafiła do Luksemburga dzięki polskiemu przedsiębiorcy działającemu w Holandii, gdzie opłacał wymagane składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Urząd Skarbowy w Nowym Tomyślu odmówił mu prawa do odliczenia składek, a decyzję tę utrzymała w mocy Izba Skarbowa w Poznaniu. Podatnik zaskarżył odmowę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Ten zwrócił się o wyjaśnienie spornych przepisów do Luksemburga.