Raj podatkowy nie do końca rajem

Wśród rajów podatkowych występuje też daleko posunięte zróżnicowanie typów i form – wyróżnia się generalnie trzy typy rajów podatkowych: raje podatkowe w wąskim znaczeniu, gdzie obowiązuje generalna zasada zupełnego braku opodatkowania dochodu lub kapitału określonych grup podmiotów, np. osób fizycznych (Monako), raje podatkowe w szerokim znaczeniu, gdzie opodatkowanie dochodu lub kapitału występuje, lecz są to podatki bardzo niskie lub wręcz pobierane w formie ryczałtu kwotowego (Jersey, Guernsey) oraz raje podatkowe w znaczeniu selektywnym, co oznacza specjalne regulacje podatkowe w odniesieniu do niektórych podmiotów, względnie niektórych rodzajów działalności – przy jednoczesnym istnieniu standardowego systemu podatkowego w odniesieniu do pozostałych podmiotów lub rodzajów działalności.

O ile wymienione cechy rajów podatkowych wyglądają bardzo atrakcyjnie i zachęcająco, to w przypadku dokonywania płatności typu dywidendy, odsetki lub należności licencyjne do tych państw lub terytoriów, co do zasady stosowanie będzie opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym, a więc 19-20 proc. przychodu – w zależności od rodzaju dochodu.

Jest bowiem charakterystyczne, że raje podatkowe z reguły nie posiadają rozbudowanej sieci umów o unikaniu międzynarodowego podwójnego opodatkowania dochodu, typowej dla państw rozwiniętych gospodarczo, a więc nie ma podstaw prawnych do obniżenia podstawowej stawki podatku w przypadku takich płatności dokonywanych do rajów podatkowych.

Również zyski kapitałowe, np. ze sprzedaży papierów wartościowych lub praw majątkowych (np. udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością) nie będą korzystały ze zwolnienia od opodatkowania w tzw. państwie źródła, przewidzianego w standardowych umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania. Dodatkowym utrudnieniem jest obowiązek sporządzenia specjalnej dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Tak więc skorzystanie z benefitów, które oferują raje podatkowe, aczkolwiek może być przyjemne, nie jest ani proste, ani łatwe. Faktu tego nie zmienia podpisanie przez Polskę w 2004 r. kilku umów dotyczących opodatkowania dochodów z oszczędności osób fizycznych w formie wypłacanych odsetek (Jersey, Guernsey, Wyspa Man, Antyle Holenderskie oraz Aruba). Umowy te mają bowiem charakter incydentalny i odnoszą się jedynie do wycinkowego zagadnienia opodatkowania niektórych odsetek.