REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

VAT. Ulga na złe długi

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Wprowadzenie tzw. ulgi na złe długi jest niewątpliwie rewolucją w sposobie postrzegania VAT i zbliżeniem się do podstawowej zasady VAT - neutralności podatku dla podmiotów gospodarczych prowadzących działalność opodatkowaną. Jednakże dokładna analiza nowych przepisów skłania do stwierdzenia, że założony przez ustawodawcę przy jej wprowadzaniu cel nie zostanie osiągnięty.

1 czerwca 2005 r. weszła w życie ustawa z dnia 21 kwietnia 2005 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 90, poz. 756; dalej: ustawa zmieniająca). Ustawa ta wprowadziła regulację prawną od dawna oczekiwaną przez środowisko przedsiębiorców zwaną potocznie „ulgą na złe długi”. Ma ona na celu uwolnienie wierzycieli (podatników VAT) od ponoszenia ekonomicznego ciężaru związanego z obowiązkiem zapłaty podatku od towarów i usług z tytułu dokonania transakcji, za które nie otrzymali należnego im od kontrahentów wynagrodzenia (dalej: „dłużnicy”). Jednakże dokładna analiza nowych przepisów skłania do stwierdzenia, że założony przez ustawodawcę cel nie zostanie osiągnięty.

WARTO WIEDZIEĆ
Z ulgi na złe długi mogą skorzystać tylko ci wierzyciele, których wierzytelności powstały od 1 czerwca 2005 r.

REKLAMA

Autopromocja
Obowiązek zapłaty VAT

REKLAMA

Zgodnie z art. 108 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) podatnik, który wystawi fakturę i wykaże w niej kwotę podatku, jest obowiązany do jego zapłaty. Ustawowy obowiązek zapłaty VAT wynikającego z wystawionych przez podatnika faktur skutkuje tym, że na dalszy plan schodzi kwestia, czy podatnik rzeczywiście otrzyma zapłatę z tytułu czynności stanowiących przedmiot opodatkowania. W konsekwencji, w przypadku gdy kontrahent wierzyciela nie wywiązuje się ze swych zobowiązań umownych, VAT z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług ponoszony jest efektywnie przez wierzyciela.

Opisana sytuacja jest dla przedsiębiorców podwójnie niekorzystna z finansowego punktu widzenia. Przede wszystkim nie otrzymują oni od dłużników należnego im wynagrodzenia za wykonane czynności i dodatkowo finansują z własnej kieszeni należny VAT.

Ulga na złe długi ma na celu zmniejszenie opisanych podatkowych obciążeń wierzyciela. Jej konstrukcja prawna jest dosyć prosta – sprowadza się do zagwarantowania podatnikom prawa dokonywania korekt należnego VAT zapłaconego przez wierzyciela w następstwie dokonania transakcji, za którą nie otrzymał wynagrodzenia. Wierzyciel korzystający z ulgi ma więc prawo do odpowiedniego zmniejszenia należnego VAT. Odpowiednikiem tego prawa jest obowiązek dłużnika do zmniejszenia naliczonego VAT odliczonego na podstawie faktur otrzymanych od wierzyciela.

Termin powstania wierzytelności

REKLAMA

Z ulgi na złe długi mogą skorzystać tylko ci wierzyciele, których wierzytelności powstały od 1 czerwca 2005 r. Wprowadzenie takiego przepisu eliminuje więc z kręgu podmiotów zainteresowanych tych wierzycieli, których wierzytelności powstały jeszcze przed tą datą.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dodatkowo, prawo do skorzystania z ulgi na złe długi przysługuje wówczas, gdy od daty wystawienia faktury, będącej podstawą do odpisania wierzytelności, nie upłynęło 5 lat. Termin ten liczy się od początku roku, w którym wierzyciel wystawił fakturę.

Status podatnika

Prawo do skorzystania z ulgi na złe długi jest uzależnione od posiadania statusu zarejestrowanego podatnika VAT czynnego zarówno przez wierzyciela, jak i przez dłużnika na dzień dokonania korekty VAT. Zastosowanie ulgi zostało zatem wprost wyłączone w przypadku dokonywania przez wierzyciela-podatnika dostaw towarów lub świadczenia usług na rzecz osób fizycznych, które nie są podatnikami.

Tego typu rozwiązanie prowadzi do zróżnicowania sytuacji prawnej wierzycieli. W zależności od tego, czy kontrahentem wierzyciela jest podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT czynny czy też nie, wierzyciel raz będzie mógł zastosować ulgę na złe długi, innym razem będzie tego uprawnienia pozbawiony.

Dodatkowo warto pamiętać, że możliwość zastosowania przedmiotowej ulgi została wyłączona w przypadkach, kiedy w stosunku do dłużnika prowadzone jest postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne.

Nieściągalna wierzytelność

Zgodnie z ustawą zmieniającą ulga może znaleźć zastosowanie tylko w odniesieniu do tych wierzytelności, które zostały odpisane przez wierzyciela jako nieściągalne, stanowiące koszt uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Za wierzytelności odpisane jako nieściągalne uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.) i odpowiednio w art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Katalog dokumentów wymienionych w powołanych przepisach jest katalogiem zamkniętym. W praktyce oznacza to, że możliwość zarachowania wierzytelności odpisanej jako nieściągalnej w koszty uzyskania przychodów dotyczy wyłącznie sytuacji, kiedy:

• dłużnik jest bankrutem, tj. nie ma wystarczających środków finansowych na zaspokojenie roszczenia wierzyciela lub
• niezaspokojone wierzytelności są nieznacznej wartości.

WARTO WIEDZIEĆ

Możliwość zastosowania ulgi na złe długi została wyłączona w przypadkach, kiedy w stosunku do dłużnika prowadzone jest postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne.

Podsumowanie

Samo wprowadzenie omawianej regulacji jest niewątpliwie rewolucją w sposobie postrzegania VAT i zbliżeniem się do podstawowej zasady VAT – neutralności podatku dla podmiotów gospodarczych prowadzących działalność opodatkowaną. Jednakże ulga na złe długi w obecnym kształcie nie stanie się zapewne skutecznym instrumentem pozwalającym wierzycielom na uniknięcie negatywnych konsekwencji w VAT związanych z niesolidnością kontrahentów. Wynika to przede wszystkim z rodzaju warunków, od których spełnienia ustawodawca uzależnia prawo do skorzystania z przedmiotowej ulgi. W praktyce może okazać się więc, że nowa regulacja będzie korzystna dla podatników jedynie w teorii. W celu szerszego zastosowania omawianego rozwiązania konieczna byłaby liberalizacja warunków stosowania omówionej regulacji.

 Katarzyna Feldo, Tomasz Pabiański
Autorzy są pracownikami Działu Doradztwa Podatkowego PricewaterhouseCoopers
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

REKLAMA

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

REKLAMA

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

REKLAMA