Darowizna bez VAT

Tak w wydanej 20 marca 2014 r. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi.

Dokonanie darowizny

Z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji wystąpiła wnioskodawczyni będąca osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Nie była ona i nie jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, nie prowadziła i nie prowadzi działalności rolniczej w rozumieniu ustawy o podatku VAT, nie była i nie jest rolnikiem ryczałtowym. Jest w związku małżeńskim, od maja 2010 roku posiada umowną rozdzielność majątkową.

W 2011 roku wnioskodawczyni dokonała zakupu działki rolnej z zamiarem posiadania jej przez długi okres a w przyszłości - przekształcenia jej na działkę budowlaną i wybudowanie na niej własnego budynku mieszkalnego. Działka weszła w skład jej majątku osobistego. W 2013 roku została ona podzielona  na cztery działki, z czego trzy działki zostały przekształcone na działki budowlane, natomiast czwarta działka została wyznaczona jako droga wewnętrzna (dojazdowa do pozostałych działek).

Następnie wnioskodawczyni - w formie darowizny - przekazała działki mężowi. Weszły one w skład jego majątku osobistego. Działki były niezabudowane; nie były przedmiotem najmu, dzierżawy ani innych umów o podobnym charakterze. Takiej czynności wnioskodawczyni dokonała po raz pierwszy i nie zamierzała dokonywać jej w przyszłości.

Dla terenu, na którym znajdowały się rzeczone działki, nie został opracowany plan zagospodarowania przestrzennego, natomiast w 2013 roku wydano decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla ów działek.

W związku z tak przedstawiającym się stanem faktycznym pojawiły się wątpliwości co do tego, czy dokonana na rzecz męża darowizna jest dostawą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT - a jeżeli tak - to czy istnieje obowiązek opłacenia od ów czynności podatku VAT.

Organ podatkowy uznał, że choć dokonaną darowiznę należy traktować jako dostawę, to nie jest to jednak podstawą do opodatkowania jej podatkiem VAT. Swoje stanowisko uzasadnił tym, że rozporządzenie działką nie było dokonane w ramach indywidualnej działalności gospodarczej.

Deklaracje PIT i CIT wyłącznie przez internet od 2015 roku

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Polecamy: Zmiany 2014 - Podatki, Księgowość, Kadry, Firma, Prawo

Podstawa opodatkowania VAT

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Dotyczy to wszelkich czynności mających rzeczony skutek (np. sprzedaży,  zamiany, darowizny, przeniesienia własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu...).

Należy zauważyć jednak, że nie każda czynność będąca dostawą towarów podlega opodatkowaniu VAT. Czynność będzie jemu podlegała jedynie jeżeli zostanie wykonana przez podatnika.

Ustawa definiuje podatnika jako osobę prawną, jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej oraz osobę fizyczną, o ile  wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat jej prowadzenia.

Stąd czynnikiem, który decyduje, czy dana czynność będzie objęta podatkiem VAT jest to, czy dana osoba prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Pojęcie działalności gospodarczejw w VAT

Dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany i zarobkowy charakter. Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym.

W kwestii opodatkowania darowizny gruntów istotne jest szczególnie to, czy darczyńca podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawców, czy też darowizna następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Darowizna jako dysponowanie prawem własności

W omawianym kontekście warto przytoczyć wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10, z którego wynika, że dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem VAT pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Oznacza to, że w sytuacji, w której podmiot nie podejmuje aktywności przekraczającej ram czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności, nie jest on podatnikiem w rozumieniu przepisów rzeczonej ustawy. Wynika stąd brak obowiązku obciążania go podatkiem VAT.

Reasumując, przeniesienie własności przedmiotowych działek na podstawie umowy darowizny należy uznać za dostawę. Dostawa ta polega jednak na przekazaniu majątku osobistego, czyli czynności niemieszczącej się w definicji działalności gospodarczej. Stąd też dokonana darowizna stanowi jedynie element wykonywania przysługującego prawa własności (wykonywanie poprzez  rozporządzenie własnym majątkiem). Nie podlega ona więc opodatkowaniu z tytułu podatku od towarów i usług.

Źródło: indywidualna interpretacja podatkowa Dyrektora Izby Skarbowej z Łodzi z 20 marca 2014 r. (IPTPP4/443-913/13-4/BM)

Opracowała Magda Dubiel