Nawet najbardziej oczywiste regulacje nie są niekiedy oczywiste dla organów skarbowych. Dlatego sprawa opodatkowania VAT usług inżynierskich, świadczonych na rzecz podmiotów spoza Unii Europejskiej, wraca znów - jak podatkowy bumerang - w orbitę sporów z organami skarbowymi.
W jednym z komentarzy opublikowanych na początku bieżącego roku, wskazywałem, że polskie przepisy dotyczące podatku od towarów i usług w nieprawidłowy sposób implementowały postanowienia VI dyrektywy UE o VAT w zakresie opodatkowania tzw. usług inżynierskich świadczonych na rzecz podmiotów z krajów trzecich, czyli spoza Unii Europejskiej.
Problem polegał na tym, że polskie regulacje, w szczególności przepisy rozporządzenia ministra finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, pozwalały na nieopodatkowanie VAT tylko tych usług inżynierskich, które zostały określone symbolem PKWiU 74.2, a nie obejmowały usług inżynierskich określonych symbolem PKWiU 74.3. Pozornie subtelna różnica w klasyfikacji usług skutkowała jednak tym, że duży zakres usług inżynierskich świadczonych przez polskie podmioty na rzecz podmiotów spoza Unii Europejskiej, szczególnie zaś na rzecz podmiotów ze Stanów Zjednoczonych, został objęty w kraju opodatkowaniem VAT. Było to w oczywisty sposób niezgodne z postanowieniami art. 9 (2) e wspomnianej VI dyrektywy UE o VAT, które takiego zróżnicowania usług inżynierskich – świadczonych na rzecz podmiotów spoza UE – nie przewidują. Ekonomiczny zaś skutek tego przepisu był taki, że wspomniane usługi inżynierskie stały się dla odbiorców droższe o 22 proc., co postawiło pod znakiem zapytania opłacalność ich zakupu w Polsce.
Mimo wielokrotnych uwag w tym zakresie zgłaszanych ministrowi finansów przez zainteresowane polskie podmioty, specjalistów prawa podatkowego oraz przez przedstawicieli zagranicznych usługobiorców (m.in. podmiotów spoza Unii Europejskiej, uczestniczących w tzw. programach offsetowych i zlecających określone usługi inżynierskie polskim firmom), dopiero nowelizacja wspomnianego rozporządzenia ministra finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. i dodanie nowego przepisu par. 4a ostatecznie – jak można byłoby oczekiwać – rozwiązała problem, usuwając z dniem 19 października 2004 r. (ta data jest istotna!) różnicę pomiędzy polskimi przepisami podatkowymi a obowiązującymi wszystkie państwa członkowskie postanowieniami VI dyrektywy, w szczególności zaś przepisem art. 9 (2) e.
Okazało się jednak, że nawet najbardziej oczywiste regulacje nie są niekiedy oczywiste dla organów skarbowych i sprawa usług inżynierskich określonych symbolem PKWiU 74.3 – świadczonych na rzecz podmiotów spoza Unii Europejskiej, wraca znów – jak podatkowy bumerang – w orbitę sporów z organami skarbowymi. Otóż niektóre urzędy skarbowe województwa mazowieckiego, a następnie Izba Skarbowa w Warszawie, stanęły na stanowisku, że nieopodatkowanie VAT usług inżynierskich, określonych symbolem PKWiU 74.3, dotyczy tylko usług świadczonych od dnia wejścia w życie wspomnianej nowelizacji rozporządzenia wykonawczego, a więc od dnia 19 października 2004 r. Na szczęście, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 12 października 2005 r. uznał, że takie stanowisko jest błędne i organy skarbowe nieprawidłowo zastosowały przepisy VI dyrektywy, które wiążą Polskę już od dnia akcesji do UE, czyli od 1 maja 2004 r.
dr Janusz Fiszer, partner w Kancelarii Prawnej White & Case i adiunkt Uniwersytetu Warszawskiego
