REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Najczęściej naruszane są przepisy o zamówieniach publicznych

REKLAMA

Najwięcej wykroczeń w dyscyplinie finansów publicznych dotyczy stosowania przepisów o zamówieniach publicznych oraz nieuprawnionego wydawania publicznych pieniędzy. Dzieje się tak z powodu zawiłości prawa i niewystarczających kwalifikacji kierowników.
Do Głównej Komisji Orzekającej (GKO) trafiło w 2005 roku ponad 50 spraw dotyczących odwołań kierowników jednostek sektora finansów publicznych, głównych księgowych lub rzecznika dyscypliny finansów.
Z analizy Gazety Prawnej wynika, że na 53 rozpatrywane sprawy aż 23 razy dochodziło do naruszeń zasad, form i trybu postępowania przy udzieleniu zamówienia publicznego, a 8 razy przekroczono zakres upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych. Są to dwa najczęstsze wykroczenia, jakimi zajmowała GKO. Główną przyczyną wykroczeń było zawiłe prawo.

Zmiany prawa

– Zasadniczym powodem występowania nieprawidłowości w stosowaniu prawa zamówień publicznych jest to, że prawo to jest bardzo obszerne. Dla osób nieprzeszkolonych w tym zakresie są to przepisy trudne do zrozumienia i zastosowania w praktyce – powiedziała Gazecie Prawnej dr Joanna Salachna z Katedry Finansów Publicznych i Prawa Finansowego Uniwersytetu w Białymstoku. Jednostki organizacyjne są zobligowane do stosowania tego prawa w przypadku m.in. zakupu towarów i usług (wydatków publicznych). Liczba operacji dotyczących zamówień, które rocznie muszą stosować jednostki, również ma wpływ na ilość nieprawidłowości i naruszeń tych przepisów, a co za tym idzie na naruszenia dyscypliny finansów. Doktor Joanna Salachna zwróciła również uwagę, że do takiego stanu rzeczy przyczynia się częsta zmiana przepisów, a także stosowanie ich przez osoby nieposiadające odpowiednich kwalifikacji w tym zakresie.

Lekarz dyrektorem szpitala

– Głównie chodzi tu o kierowników jednostek, czyli np. dyrektorów szkół i zakładów publicznych. Są to zwykle osoby merytorycznie przygotowane do pełnienia innych funkcji, np. nauczyciel jest dyrektorem szkoły, a lekarz dyrektorem szpitala – przyznaje dr Joanna Salachna.
Z analizy rozpraw przed GKO wynika również, że przyczyną naruszenia tych przepisów mogą być niespodziewane sytuacje, na które muszą reagować kierownicy jednostek. W „awaryjnych” sytuacjach dochodzi do podejmowania decyzji, na które nie pozwalają przepisy. Przy okazji dochodzi do przekroczenia zakresu uprawnień do dokonywania wydatków.
Każda jednostka posiada plan finansowy, w którym zaplanowano limity wydatków na cały rok.
– Naruszenia mogą mieć miejsce ze względu na fakt, że dokonując wydatku określonego rodzaju, nie monitoruje się na bieżąco całych dokonanych do tej pory wydatków, tylko myśli się o tych, które należy dokonać w danej chwili – stwierdziła ekspert z Uniwersytetu w Białymstoku.
– Zdarzają się sytuacje, kiedy np. limit wydatków nie został przekroczony, czyli w planie finansowym wszystko się zgadza. Wydatek jednak został dokonany niezgodnie z innymi przepisami, np. z tzw. ustawą kominową – powiedziała dr Joanna Salachna.

Uchybienia I instancji

Poza przyczynami dotyczącymi poszczególnych wykroczeń, z naszej analizy wynika również, że Główna Komisja Orzekająca bardzo często uchyla w części lub w całości orzeczenia komisji I instancji. Przyczyn takiej sytuacji było kilka. Po pierwsze, w 2005 roku zmieniły się przepisy ustaw, które muszą stosować komisje. W ustawie o finansach publicznych uchylono art. 138 dotyczący naruszeń dyscypliny finansów, a określenie całej procedury dotyczącej dyscypliny znalazło się w nowej ustawie – o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych, która weszła w życie w lipcu 2005 r.
Wszystkie podane naruszenia, które Gazeta Prawna przeanalizowała, dotyczyły przewinień określonych w art. 138 ustawy o finansach. Jednak poza zmianą przepisów, przyczyną takiej liczby uchyleń orzeczeń I instancji jest ich wadliwość. Zdarza się, że orzeczenia komisji orzekających nie spełniają ustawowych wymogów lub nie została zachowana procedura postępowania.
– Jeśli w takim przypadku obwiniony odwoła się od takiego orzeczenia, GKO szybko wychwytuje tego typu nieprawidłowości. To nie jest jednak specyfika postępowań przed GKO. We wszystkich postępowaniach sądowych jest podobnie – stwierdziła dr Joanna Salachna. Ponadto z praktyki wszystkich organów drugoinstancyjnych wynika, że jeżeli chcą zachować literę prawa i wyjaśnić wszystkie okoliczności sprawy, to często uchylają orzeczenia lub przekazują do ponownego rozpoznania do I instancji.
– Zatem przypadki zwrotów do ponownego rozpatrzenia nie są niczym szczególnym na tle praktyki orzeczniczej innych organów (sądowych i administracyjnych) – uważa ekspert.

Odpowiedzialność za czyny

Z analizy 53 spraw, które rozpatrywała GKO, wynika jeszcze jeden interesujący wniosek. Często zdarza się, że obwiniony zostaje uniewinniony, a w trakcie rozprawy wychodzi na jaw, że pociągnięta do odpowiedzialności mogłaby być inna osoba. Jak poinformowała dr Joanna Salachna, komisja nie ma jednak prawa pociągnąć rzeczywistego winnego do odpowiedzialności.
– Jeśli np. w sprawie jest jedna osoba obwiniona, a w trakcie postępowania okaże się, że prawdopodobnie były dwie osoby, które popełniały czyn, to tylko rzecznik dyscypliny może zwrócić się do komisji z wnioskiem o odroczenie rozprawy w celu sformułowania nowego (szerszego podmiotowo) wniosku o ukaranie – podsumowała dr Joanna Salachna.

JAKIE PRZEPISY NARUSZANO
W 2005 roku obwinieni odpowiadali przed Główną Komisją Orzekającą w 53 sprawach:
• 23 razy za naruszenie zasady, formy lub trybu postępowania przy udzieleniu zamówienia publicznego (art. 138 ust. 1 pkt 12 ustawy o finansach publicznych, dalej nazywana u.o.f.p.) – Dz.U. z 2003 r. nr 15, poz. 148)
• 8 razy za przekroczenie zakresu upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych (art. 138 ust. 1 pkt 2 u.o.f.p.)
• 7 razy za przekroczenie zakresu upoważnienia do zaciągnięcia zobowiązań obciążających budżet (art. 138 ust. 1 pkt 7 u.o.f.p.)
• 7 razy za przeznaczenie dochodów uzyskanych przez jednostkę budżetową na wydatki ponoszone w tej jednostce (art. 138 ust. 1 pkt 10 u.o.f.p.)
• 5 razy za zaniechanie ustalenia należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych, a także pobranie, ustalenie lub dochodzenie jej w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia oraz niezgodne z przepisami jej umorzenie lub dopuszczenie do przedawnienia (art. 138 ust. 1 pkt 1 u.o.f.p.)
• 4 razy za wykazanie w sprawozdaniu budżetowym danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej (art. 138 ust. 1 pkt 14 u.o.f.p.)
• 4 razy za niezgodne z przeznaczeniem wykorzystanie środków publicznych otrzymanych z rezerwy budżetowej, dotacji z budżetu, funduszu celowego (art. 138 ust. 1 pkt 4 u.o.f.p.)
• 3 razy za dopuszczenie się zwłoki w regulowaniu zobowiązań jednostki sektora finansów publicznych powodującej uszczuplenie środków publicznych wskutek zapłaty odsetek za opóźnienie w zapłacie (art. 138 ust. 1 pkt 11 u.o.f.p.)
• 2 razy za wypłacenie wynagrodzeń w jednostce sektora finansów publicznych bez jednoczesnego wykonania, wynikającego z ustaw szczególnych, a ciążącego na pracodawcy, obowiązku pobrania, odprowadzenia lub opłacenia świadczeń lub składek (art. 138 ust. 1 pkt 8 u.o.f.p.)
• 2 razy za zaniechanie przeprowadzenia i rozliczenie inwentaryzacji lub dokonanie inwentaryzacji w sposób niezgodny ze stanem rzeczywistym (art. 138 ust. 1 pkt 13 u.o.f.p.)
• 2 razy za naruszenie zasad udzielania dotacji z budżetu (art. 138 ust. 1 pkt 9 u.o.f.p.)
• 1 raz za niedokonanie pełnej i terminowej wpłaty do budżetu przez zakład budżetowy lub gospodarstwo pomocnicze jednostki budżetowej (art. 138 ust. 1 pkt 6 u.o.f.p.)
• 1 raz za dopuszczenie przez kierownika jednostki lub innego przełożonego do uszczuplenia wpływów należnych budżetowi państwa lub budżetowi jednostki samorządu terytorialnego wskutek zaniedbań w przedmiocie organizacji pracy i kierowania jednostką (art. 138 ust. 2 u.o.f.p.)
• 1 raz za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w przypadku dopuszczenia do naruszenia dyscypliny finansów publicznych przez zaniedbanie obowiązków w zakresie nadzoru (art. 138 ust. 3 u.o.f.p.)

* Czyny nie sumują się co do ilości spraw (53), ponieważ obwinieni odpowiadali czasem za kilka czynów. W jednej sprawie mogło również odpowiadać kilku obwinionych.

Łukasz Zalewski
Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Unijne rozporządzenie DORA już obowiązuje. Które firmy muszą stosować nowe przepisy od 17 stycznia 2025 r.?

Od 17 stycznia 2025 r. w Unii Europejskiej zaczęło obowiązywać Rozporządzenie DORA. Objęte nim podmioty finansowe miały 2 lata na dostosowanie się do nowych przepisów w zakresie zarządzania ryzykiem ICT. Na niespełna miesiąc przed ostatecznym terminem wdrożenia zmian Europejski Bank Centralny opublikował raport SREP (Supervisory Review and Evaluation Process) za 2024 rok, w którym ze wszystkich badanych aspektów związanych z działalnością banków to właśnie ryzyko operacyjne i teleinformatyczne uzyskało najgorsze średnie wyniki. Czy Rozporządzenie DORA zmieni coś w tym zakresie? Na to pytanie odpowiadają eksperci Linux Polska.

Transfer danych osobowych do Kanady – czy to bezpieczne? Co na to RODO?

Kanada to kraj, który kojarzy się nam z piękną przyrodą, syropem klonowym i piżamowym shoppingiem. Jednak z punktu widzenia RODO Kanada to „państwo trzecie” – miejsce, które nie podlega bezpośrednio unijnym regulacjom ochrony danych osobowych. Czy oznacza to, że przesyłanie danych na drugi brzeg Atlantyku jest ryzykowne?

e-Urząd Skarbowy w Twoim telefonie! Nowa aplikacja zmienia sposób korzystania z usług skarbowych

Ministerstwo Finansów wprowadza rewolucję w dostępie do usług skarbowych. Aplikacja e-Urząd Skarbowy pozwala na szybkie i bezpieczne załatwianie spraw urzędowych. To dopiero początek – kolejne aktualizacje przyniosą jeszcze więcej funkcji!

W 2025 roku oprocentowanie lokat bankowych mocno spadnie. Jak zadbać o oszczędności?

Banki przewidują mocny spadek stóp procentowych. Przykładowo BNP Paribas prognozuje, że na koniec 2025 roku podstawowa stopa procentowa NBP spadnie do 4%, czyli obniży się aż o 1,75 p.p. Z kolei PKO BP zakłada, że stopy procentowe spadną do 3,5%-4% do końca 2026 r. Te oczekiwania już teraz wpływają na oprocentowanie lokat bankowych. Rankomat.pl zwraca uwagę, że średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane NBP) wyniosło zaledwie 3,96% i w kolejnych miesiącach prawdopodobnie będzie dalej spadać. Między innymi dlatego w 2025 r. warto zmienić część swoich nawyków finansowych, do których przywykliśmy w ostatnich dwóch latach.

REKLAMA

Jak opodatkować przychody z najmu? Kluczowe zasady i przepisy

Przychody z najmu można opodatkować ryczałtem lub w ramach działalności gospodarczej. Wybór odpowiedniego sposobu zależy od rodzaju najmu i decyzji podatnika. Sprawdź, jakie zasady obowiązują, jakie stawki podatkowe mają zastosowanie oraz kiedy najem kwalifikuje się jako odrębne źródło przychodów.

9000 zł brutto średniej pensji w Polsce w 2025 r. Kiedy pęknie bariera psychologiczna 10 tys. zł miesięcznie?

Główny Urząd Statystyczny podał, że w grudniu 2024 r. przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 8.821,25 zł. Eksperci oceniają, że w 2025 roku na pewno przeciętne wynagrodzenie w przedsiębiorstwach przekroczy kwotę 9.000 zł brutto (ok. 6.450 zł netto). Natomiast zdaniem przedsiębiorców, granicą psychologiczną przeciętnej miesięcznej pensji w Polsce jest kwota 10 000 zł brutto (ok. 7.150 zł netto). Kiedy ta granica zostanie przełamana?

ZUS zmienił zasady doręczania pism na PUE (eZUS). Nowości od 15 stycznia 2025 r.

W komunikacie z 24 stycznia 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że od 15 stycznia 2025 r. na portalu PUE eZUS udostępnił funkcjonalności, które wynikają z art. 71 ab ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń́ społecznych w zakresie tzw. e-Doręczeń.

Rozliczenie PIT emeryta i rencisty w 2025 r. ZUS wysyła PIT-40A, PIT-11A i PIT-11 za 2024 r. Kiedy zwrot nadpłaty podatku? Jak odliczać i przekazać 1,5 proc. podatku?

W najbliższych tygodniach emeryci i renciści otrzymają ważny formularz, dotyczący rocznego rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). ZUS rozpoczął właśnie wysyłkę deklaracji PIT-40A, PIT-11A i PIT-11 za miniony rok. W całym kraju akcja obejmie niemal 10,5 mln osób.

REKLAMA

Zmiany w uldze na dziecko. Wyższe limity, do 120 i 60 tys. zł rocznie

Nowelizacja ustawy o PIT zakłada podwyższenie limitów dochodów uprawniających do ulgi na dziecko. Proponowane zmiany obejmują m.in. zwiększenie limitu przychodów dla rodzin z czwórką lub więcej dzieci do 120 tys. zł rocznie oraz wyższe progi dochodowe dla rodziców wychowujących jedno dziecko.

Płatniku, sporządź i wyślij poprawnie PIT-11, PIT-R, PIT-4R i PIT-8AR

Ministerstwo Finansów przypomina płatnikom o obowiązku sporządzenia i przesłania deklaracji podatkowych za 2024 rok. Sprawdź, jak przygotować formularze, na co zwrócić uwagę i jak uniknąć błędów w dokumentach PIT.

REKLAMA