REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Najczęściej naruszane są przepisy o zamówieniach publicznych

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Najwięcej wykroczeń w dyscyplinie finansów publicznych dotyczy stosowania przepisów o zamówieniach publicznych oraz nieuprawnionego wydawania publicznych pieniędzy. Dzieje się tak z powodu zawiłości prawa i niewystarczających kwalifikacji kierowników.
Do Głównej Komisji Orzekającej (GKO) trafiło w 2005 roku ponad 50 spraw dotyczących odwołań kierowników jednostek sektora finansów publicznych, głównych księgowych lub rzecznika dyscypliny finansów.
Z analizy Gazety Prawnej wynika, że na 53 rozpatrywane sprawy aż 23 razy dochodziło do naruszeń zasad, form i trybu postępowania przy udzieleniu zamówienia publicznego, a 8 razy przekroczono zakres upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych. Są to dwa najczęstsze wykroczenia, jakimi zajmowała GKO. Główną przyczyną wykroczeń było zawiłe prawo.

Zmiany prawa

– Zasadniczym powodem występowania nieprawidłowości w stosowaniu prawa zamówień publicznych jest to, że prawo to jest bardzo obszerne. Dla osób nieprzeszkolonych w tym zakresie są to przepisy trudne do zrozumienia i zastosowania w praktyce – powiedziała Gazecie Prawnej dr Joanna Salachna z Katedry Finansów Publicznych i Prawa Finansowego Uniwersytetu w Białymstoku. Jednostki organizacyjne są zobligowane do stosowania tego prawa w przypadku m.in. zakupu towarów i usług (wydatków publicznych). Liczba operacji dotyczących zamówień, które rocznie muszą stosować jednostki, również ma wpływ na ilość nieprawidłowości i naruszeń tych przepisów, a co za tym idzie na naruszenia dyscypliny finansów. Doktor Joanna Salachna zwróciła również uwagę, że do takiego stanu rzeczy przyczynia się częsta zmiana przepisów, a także stosowanie ich przez osoby nieposiadające odpowiednich kwalifikacji w tym zakresie.

Lekarz dyrektorem szpitala

– Głównie chodzi tu o kierowników jednostek, czyli np. dyrektorów szkół i zakładów publicznych. Są to zwykle osoby merytorycznie przygotowane do pełnienia innych funkcji, np. nauczyciel jest dyrektorem szkoły, a lekarz dyrektorem szpitala – przyznaje dr Joanna Salachna.
Z analizy rozpraw przed GKO wynika również, że przyczyną naruszenia tych przepisów mogą być niespodziewane sytuacje, na które muszą reagować kierownicy jednostek. W „awaryjnych” sytuacjach dochodzi do podejmowania decyzji, na które nie pozwalają przepisy. Przy okazji dochodzi do przekroczenia zakresu uprawnień do dokonywania wydatków.
Każda jednostka posiada plan finansowy, w którym zaplanowano limity wydatków na cały rok.
– Naruszenia mogą mieć miejsce ze względu na fakt, że dokonując wydatku określonego rodzaju, nie monitoruje się na bieżąco całych dokonanych do tej pory wydatków, tylko myśli się o tych, które należy dokonać w danej chwili – stwierdziła ekspert z Uniwersytetu w Białymstoku.
– Zdarzają się sytuacje, kiedy np. limit wydatków nie został przekroczony, czyli w planie finansowym wszystko się zgadza. Wydatek jednak został dokonany niezgodnie z innymi przepisami, np. z tzw. ustawą kominową – powiedziała dr Joanna Salachna.

Uchybienia I instancji

Poza przyczynami dotyczącymi poszczególnych wykroczeń, z naszej analizy wynika również, że Główna Komisja Orzekająca bardzo często uchyla w części lub w całości orzeczenia komisji I instancji. Przyczyn takiej sytuacji było kilka. Po pierwsze, w 2005 roku zmieniły się przepisy ustaw, które muszą stosować komisje. W ustawie o finansach publicznych uchylono art. 138 dotyczący naruszeń dyscypliny finansów, a określenie całej procedury dotyczącej dyscypliny znalazło się w nowej ustawie – o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych, która weszła w życie w lipcu 2005 r.
Wszystkie podane naruszenia, które Gazeta Prawna przeanalizowała, dotyczyły przewinień określonych w art. 138 ustawy o finansach. Jednak poza zmianą przepisów, przyczyną takiej liczby uchyleń orzeczeń I instancji jest ich wadliwość. Zdarza się, że orzeczenia komisji orzekających nie spełniają ustawowych wymogów lub nie została zachowana procedura postępowania.
– Jeśli w takim przypadku obwiniony odwoła się od takiego orzeczenia, GKO szybko wychwytuje tego typu nieprawidłowości. To nie jest jednak specyfika postępowań przed GKO. We wszystkich postępowaniach sądowych jest podobnie – stwierdziła dr Joanna Salachna. Ponadto z praktyki wszystkich organów drugoinstancyjnych wynika, że jeżeli chcą zachować literę prawa i wyjaśnić wszystkie okoliczności sprawy, to często uchylają orzeczenia lub przekazują do ponownego rozpoznania do I instancji.
– Zatem przypadki zwrotów do ponownego rozpatrzenia nie są niczym szczególnym na tle praktyki orzeczniczej innych organów (sądowych i administracyjnych) – uważa ekspert.

Odpowiedzialność za czyny

Z analizy 53 spraw, które rozpatrywała GKO, wynika jeszcze jeden interesujący wniosek. Często zdarza się, że obwiniony zostaje uniewinniony, a w trakcie rozprawy wychodzi na jaw, że pociągnięta do odpowiedzialności mogłaby być inna osoba. Jak poinformowała dr Joanna Salachna, komisja nie ma jednak prawa pociągnąć rzeczywistego winnego do odpowiedzialności.
– Jeśli np. w sprawie jest jedna osoba obwiniona, a w trakcie postępowania okaże się, że prawdopodobnie były dwie osoby, które popełniały czyn, to tylko rzecznik dyscypliny może zwrócić się do komisji z wnioskiem o odroczenie rozprawy w celu sformułowania nowego (szerszego podmiotowo) wniosku o ukaranie – podsumowała dr Joanna Salachna.

JAKIE PRZEPISY NARUSZANO
W 2005 roku obwinieni odpowiadali przed Główną Komisją Orzekającą w 53 sprawach:
• 23 razy za naruszenie zasady, formy lub trybu postępowania przy udzieleniu zamówienia publicznego (art. 138 ust. 1 pkt 12 ustawy o finansach publicznych, dalej nazywana u.o.f.p.) – Dz.U. z 2003 r. nr 15, poz. 148)
• 8 razy za przekroczenie zakresu upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych (art. 138 ust. 1 pkt 2 u.o.f.p.)
• 7 razy za przekroczenie zakresu upoważnienia do zaciągnięcia zobowiązań obciążających budżet (art. 138 ust. 1 pkt 7 u.o.f.p.)
• 7 razy za przeznaczenie dochodów uzyskanych przez jednostkę budżetową na wydatki ponoszone w tej jednostce (art. 138 ust. 1 pkt 10 u.o.f.p.)
• 5 razy za zaniechanie ustalenia należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych, a także pobranie, ustalenie lub dochodzenie jej w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia oraz niezgodne z przepisami jej umorzenie lub dopuszczenie do przedawnienia (art. 138 ust. 1 pkt 1 u.o.f.p.)
• 4 razy za wykazanie w sprawozdaniu budżetowym danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej (art. 138 ust. 1 pkt 14 u.o.f.p.)
• 4 razy za niezgodne z przeznaczeniem wykorzystanie środków publicznych otrzymanych z rezerwy budżetowej, dotacji z budżetu, funduszu celowego (art. 138 ust. 1 pkt 4 u.o.f.p.)
• 3 razy za dopuszczenie się zwłoki w regulowaniu zobowiązań jednostki sektora finansów publicznych powodującej uszczuplenie środków publicznych wskutek zapłaty odsetek za opóźnienie w zapłacie (art. 138 ust. 1 pkt 11 u.o.f.p.)
• 2 razy za wypłacenie wynagrodzeń w jednostce sektora finansów publicznych bez jednoczesnego wykonania, wynikającego z ustaw szczególnych, a ciążącego na pracodawcy, obowiązku pobrania, odprowadzenia lub opłacenia świadczeń lub składek (art. 138 ust. 1 pkt 8 u.o.f.p.)
• 2 razy za zaniechanie przeprowadzenia i rozliczenie inwentaryzacji lub dokonanie inwentaryzacji w sposób niezgodny ze stanem rzeczywistym (art. 138 ust. 1 pkt 13 u.o.f.p.)
• 2 razy za naruszenie zasad udzielania dotacji z budżetu (art. 138 ust. 1 pkt 9 u.o.f.p.)
• 1 raz za niedokonanie pełnej i terminowej wpłaty do budżetu przez zakład budżetowy lub gospodarstwo pomocnicze jednostki budżetowej (art. 138 ust. 1 pkt 6 u.o.f.p.)
• 1 raz za dopuszczenie przez kierownika jednostki lub innego przełożonego do uszczuplenia wpływów należnych budżetowi państwa lub budżetowi jednostki samorządu terytorialnego wskutek zaniedbań w przedmiocie organizacji pracy i kierowania jednostką (art. 138 ust. 2 u.o.f.p.)
• 1 raz za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w przypadku dopuszczenia do naruszenia dyscypliny finansów publicznych przez zaniedbanie obowiązków w zakresie nadzoru (art. 138 ust. 3 u.o.f.p.)

* Czyny nie sumują się co do ilości spraw (53), ponieważ obwinieni odpowiadali czasem za kilka czynów. W jednej sprawie mogło również odpowiadać kilku obwinionych.

Łukasz Zalewski
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

REKLAMA

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

REKLAMA

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

REKLAMA