Zakwestionowane kontrakty

Rzecznik Praw Obywatelskich złożył do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niezgodności z konstytucyjną zasadą państwa prawa (wyrażona w art. 2 konstytucji) art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie ze spornym przepisem ustawy o PIT przychody z kontraktów menedżerskich są traktowane jako przychody z działalności wykonywanej osobiście. Dotyczy to także przychodów tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

Menedżerowie zatrudnieni na kontraktach muszą rozliczać się według skali podatkowej. Mają też ograniczone prawo do uwzględniania kosztów uzyskania przychodów. Bez względu na wysokość poniesionych wydatków przysługują im takie same koszty jak pracownikom zatrudnionym na etacie.

Zaskarżony przepis jest od dawna krytykowany. Przede wszystkim jest on sprzeczny z definicją działalności gospodarczej zawartą w ustawie o PIT. Ponadto trzeba go stosować nie tylko do osób, które zawarły kontrakt z jednym zakładem pracy i samodzielnie świadczą dla niego swoje usługi. W rozumieniu omawianego artykułu działalnością wykonywaną osobiście jest także świadczenie usług zarządzania w ramach spółki cywilnej zatrudniającej pracowników. A to kłóci się ze zdroworozsądkowym rozumieniem pojęcia działalności świadczonej osobiście.

Zdaniem Dariusza Malinowskiego, dyrektora w KPMG, to bardzo dobrze, że sprawą zajmie się Trybunał Konstytucyjny. Jego zdaniem z przepisami dotyczącymi kontraktów menedżerskich od samego początku były kłopoty. Problemy z ich interpretacją mieli zarówno doradcy podatkowi, jak i samo Ministerstwo Finansów, które niejednokrotnie wydawało sprzeczne interpretacje.

– Rozumiem interesy Skarbu Państwa, który stoi na stanowisku, że kilkanaście tysięcy osób, które zarabiają najlepiej w kraju powinno płacić 40-proc. podatek, a nie 19-proc. Ale z drugiej strony, nie można pozbawić grupy podatników, którzy wykonują określoną działalność usługową prawa do wyboru formy opodatkowania, która służy w przypadku wykonywania innej działalności usługowej. To kwestia równości wobec prawa – mówi Dariusz Malinowski. Zwraca uwagę, że niejasności w przepisach powodują próby ich omijania przez niektórych podatników.

Warto podkreślić, że obecnie brzmienie omawianego przepisu obowiązuje od 1 stycznia 2004 r. Także wcześniej budził on wątpliwości, których według rzecznika nie zmieniła nowelizacja. Wskazuje on, że art. 13 ust. 9 był nieczytelny i taki pozostał. Takie tworzenie przepisów jest niezgodne z zasadą poprawnej legislacji.

Konrad Piłat, Marcin Musiał