Jeżeli podatnik chce zakwestionować decyzję podatkową w nadzwyczajnym trybie, jakim jest stwierdzenie nieważności, musi znać przesłanki jej orzeczenia. Jedną z nich jest rażące naruszenie prawa.
Spór między organami podatkowymi a spółką dotyczył pożyczki. W toku kontroli okazało się, że spółka otrzymała od zagranicznych wspólników pożyczki. Zdaniem organów podatkowych, spółka uzyskała w związku z tym nieodpłatne świadczenie, czego nie uwzględniono w rozliczeniu.
Spółka nie wniosła skargi do sądu administracyjnego na decyzję odwoławczą. Dopiero później skorzystała z trybu stwierdzenia nieważności decyzji. Organy podatkowe zwróciły jednak uwagę, że stwierdzenie nieważności to nadzwyczajny środek wzruszenia decyzji. Wymaga więc zaistnienia określonych, nadzwyczajnych okoliczności. A takie w tej sprawie nie zaistniały.
Takiego samego zdania był sąd I instancji. Oddalając skargę zauważył, że skoro podatniczka wybrała nadzwyczajny tryb wzruszenia decyzji, to musi wiedzieć, jakie przesłanki należy spełnić. Jedną z nich jest rażące naruszenie prawa. Jednak są to takie sytuacje, gdy treść decyzji jest rażąco sprzeczna z treścią przepisu prawa. A zdaniem sądu zaskarżona decyzja odmawiająca stwierdzenia nieważności takiego warunku nie spełnia.
Spółka nie dała za wygraną i wniosła skargę kasacyjną od niekorzystnego wyroku. Jej pełnomocnik podkreślał, że co prawda spółka otrzymała w latach 1999–2000 pożyczki, ale nie można było od nich zapłacić odsetek, bo w chwili wymagalności pożyczek tj. 2001 roku, do przepisów prawa handlowego wprowadzono wyraźny zakaz oprocentowania pożyczek udzielanych przez zagraniczne podmioty. Zdaniem pełnomocnika nie można karać podatniczki i obsługującej ją kancelarii za działania zgodne z prawem.
NSA jednak skargę oddalił. Sąd podzielił stanowisko sądu I instancji, że nie doszło do rażącego naruszenia prawa. Jak podkreślono w uzasadnieniu, w sprawie mamy do czynienia z podatkiem dochodowym. Jest to podatek roczny. Rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy – przypomniał NSA. A zatem również w tym przypadku mamy do czynienia z zamkniętym stanem faktycznym. Zdarzeniem, które ma kluczowe znaczenie, jest nieoprocentowana pożyczka w latach 1999 i 2000. Należy ją zbadać, biorąc pod uwagę stan prawny i faktyczny za ten okres. Organy podatkowe ani sąd nie popełniły więc błędu – konkludował NSA. Sygn. akt IIFSK566/05.
