Nie tylko faktury korygujące

Rzecznik praw obywatelskich (RPO) zgłosił zastrzeżenia do regulacji zawartych w par. 16 ust. 4 rozporządzenia ministra finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia VAT (Dz.U. nr 95, poz. 798 z późn. zm.).

Zdaniem RPO, przepis ten jest niezgodny z konstytucją oraz z art. 29 ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm., nazywana dalej ustawą o VAT). Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o ocenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, a także kwot wynikających z dokonania korekt faktur. Natomiast w myśl przepisu rozporządzenia, w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów, podatnik wystawia fakturę korygującą.

Zgodnie z konstytucją nakładanie podatków, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy

Zdaniem RPO, par. 16 ust. 4 rozporządzenia uzależnia prawo podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego od otrzymania potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Tymczasem art. 29 ust. 4 ustawy o VAT dotyczący zmniejszenia obrotu mówi o kwocie udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów. Ustawodawca wiąże zatem podstawę opodatkowania z udokumentowanymi rabatami. Nie wymaga natomiast, żeby rabaty te były udokumentowane fakturą korygującą. Mogą one zatem zostać udokumentowane w inny sposób, który będzie podlegał kontroli organów podatkowych w toku ewentualnego postępowania.

Dlatego też w ocenie rzecznika przepis rozporządzenia jest niezgodny z art. 29 ust. 4 ustawy o VAT. Zdaniem rzecznika rozporządzenie wykracza poza granice upoważnienia ustawowego. Ponadto, zdaniem rzecznika, uprawnienia podatnika nadane ustawą i określające przedmiot opodatkowania mogą być ograniczane tylko ustawą. Prawo podatnika wynikające z art. 29 ust. 4 ustawy o VAT stanowi o istocie opodatkowania podatkiem od wartości dodanej. Ograniczenie ustawowych praw podatnika aktem podstawowym narusza zatem konstytucyjną zasadę, zgodnie z którą nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy.

Edyta Wereszczyńska