Właściciele samochodów osobowych nie płacą podatku od środków transportowych. Zwolnienie obejmuje także ciężarówki wykorzystywane wyłącznie w produkcji rolniczej.
Zasady opodatkowania podatkiem od środków transportowych reguluje rozdział 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z 12 stycznia 1990 roku (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 z późn. zm.). Zgodnie z art. 9, opodatkowaniu podlegają samochody ciężarowe, ciągniki siodłowe i balastowe przyczepy i naczepy oraz autobusy. Podatek nie obejmuje więc samochodów osobowych oraz związanych wyłącznie z działalnością rolniczą. Najwięcej kontrowersji budzi opodatkowanie samochodów zaliczonych do kategorii ciężarowych o masie całkowitej od 3,5 tony i poniżej 12 ton.
– Obecnie opodatkowaniu podlegają samochody ciężarowe, których dopuszczalna masa całkowita wynosi dokładnie 3,5 tony oraz powyżej tej masy. Wynika to z brzmienia przepisu, który posługuje się sformułowaniem „od 3,5 tony”, co trzeba rozumieć jako „3,5 tony i powyżej”. Stanowisko takie jest potwierdzone przez orzecznictwo sądowe. Interpretacja ta, choć językowo dopuszczalna, nie jest spójna z przepisami o ruchu drogowym i o transporcie drogowym, gdzie mówi się o samochodzie ciężarowym o dopuszczalnej masie nieprzekraczającej lub przekraczającej 3,5 tony – mówi Filip Świtała, szef zespołu postępowań podatkowych w kancelarii Salans D. Oleszczuk. Zgodnie z przygotowaną przez Mini- sterstwo Finansów nowelizacją ustawy, pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej równej 3,5 tony zostaną jednak zwolnione z podatku.
Obowiązek podatkowy w zakresie podatku od środków transportowych ciąży z zasady na właścicielach pojazdów podlegających opodatkowaniu. Za takich uważa się także jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, na które środek transportowy jest zarejestrowany. Deklaracje na podatek na dany rok podatkowy należy składać właściwemu organowi podatkowemu do 15 lutego. Jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu, deklaracje należy złożyć w terminie 14 dni od dnia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku.
Zgodnie z ustawą, obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został zarejestrowany. W przypadku nabycia środka transportowego zarejestrowanego – od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został nabyty. W przypadku ponownego dopuszczenia do ruchu, po upływie okresu, na jaki została wydana decyzja organu rejestrującego o czasowym wycofaniu tego pojazdu z ruchu, obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został dopuszczony ponownie do ruchu.
Wysokość podatku od środków transportowych zależy od rad gmin. Ustawa określa maksymalne stawki, jakie mogą zastosować samorządy.
