REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opodatkowanie środków z OFE i programów emerytalnych

Ewa Matyszewska
Ewa Matyszewska

REKLAMA

Składki wpłacane przez członków otwartych funduszy emerytalnych są zwolnione z opodatkowania. Natomiast składki opłacane w ramach pracowniczego programu emerytalnego doliczane są do przychodów pracownika i podlegają opodatkowaniu.


Programy emerytalne czy to indywidualne, czy opłacane w ramach programów pracowniczych podlegają regulacjom zawartym w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa o PIT). W zależności od rodzaju funduszu lub programu, do którego podatnik przystąpi, będzie trzeba pamiętać o pewnych obowiązkach podatkowych.


Propozycja pracodawcy


Funkcjonowanie pracowniczych programów emerytalnych reguluje ustawa o pracowniczych programach emerytalnych. Prawo do uczestnictwa w PPE przysługuje wszystkim pracownikom zatrudnionym u jednego pracodawcy nie krócej niż trzy miesiące, chyba że umowa zakładowa przewiduje inny okres zatrudnienia. Osoba zatrudniona u kilku pracodawców może w tym samym czasie uczestniczyć w więcej niż jednym programie. Pracodawca, który zdecydował się utworzyć PPE w swoim zakładzie pracy, ma obowiązek wynegocjowania zasad programu oraz zawarcia umowy zakładowej z reprezentacją pracowników. Uczestnictwo w PPE jest dobrowolne. Program składa się z dwóch części: składki podstawowej i dodatkowej.


Ważne!

Ustawa o PIT umożliwia odliczenie od podstawy opodatkowania potrąconych przez płatnika (pracodawcę) składek na ubezpieczenie społeczne podatnika (emerytalne, rentowe i chorobowe). Jednak nie ma możliwości odliczania składek wpłaconych w ramach pracowniczych programów emerytalnych. Odliczeniu nie będą również podlegały dobrowolne składki emerytalne opłacane w ramach OFE


Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów zwolnionych od podatku oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Trzeba jednak wyjaśnić, co jest przychodem pracownika. W myśl art. 12 ustawy o PIT przychodem pracownika jest nie tylko otrzymane wynagrodzenie, ale również inne formy przysporzeń majątkowych. Tak szerokie określenie pojęcia przychodu nakazuje zaliczać do niego każdą realną korzyść, jaką pracownik uzyskał od zakładu pracy, w tym również kwotę składek ubezpieczeniowych pokrywanych przez pracodawcę.

Składka podstawowa, którą w ramach PPE finansuje pracodawca, stanowi zatem przychód pracownika podlegający opodatkowaniu. Z kolei składka dodatkowa - jeśli jest opłacana - jest potrącana z wynagrodzenia pracownika po odprowadzeniu podatku dochodowego od osób fizycznych.


PRZYKŁAD: CZY TRZEBA PŁACIĆ PIT ZE ŚRODKÓW Z OFE PO ZMARŁEJ SIOSTRZE

Na podstawie postanowienia sądu rejonowego z 27 września 2005 r. podatniczka nabyła po zmarłej siostrze środki finansowe zgromadzone na rachunku OFE w wysokości 2470,06 zł. Czy istnieje możliwość zastosowania zwolnienia z PIT świadczenia wypłaconego w lutym 2006 r. przez OFE po zmarłej siostrze. Od wypłaconych środków płatnik pobrał podatek w wysokości 469,30 zł. W oparciu o art. 3 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi od spadków i darowizn nie podlega nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na rachunku zmarłego członka otwartego funduszu emerytalnego. Jednak środki te podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 30a pkt 6 ustawy o PIT, od kwot wypłacanych po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub spadkobiercy, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych pobiera się podatek w formie ryczałtu w wysokości 19 proc. uzyskanego przychodu. Wyjątek stanowi określona w art. 21 ust. 1 pkt 59 ustawy o PIT wypłata środków z otwartego funduszu emerytalnego na rzecz byłego współmałżonka członka tego funduszu przekazana na rachunek tego współmałżonka w otwartym funduszu emerytalnym. Do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego od dokonywanych wypłat (świadczeń) są zobowiązane jako płatnicy OFE. W związku z tym wypłacone w lutym 2006 r. na rzecz podatniczki środki zgromadzone na rachunku siostry w wysokości 2470,06 zł powinny być opodatkowane 19-proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym, do którego pobrania zobowiązany był OFE, który dokonał wypłaty tych środków.


Zasady rozliczeń OFE


W przypadku obowiązków podatkowych przy otwartych funduszach emerytalnych sytuacja przedstawia się inaczej niż przy pracowniczych programach emerytalnych.


PRZYKŁAD: CZY ZARZĄDZANIE OFE PODLEGA PODATKOWI

Spółka prowadzi działalność, której przedmiotem jest tworzenie i zarządzanie OFE oraz ich reprezentowanie wobec osób trzecich. Podatnik zamierza przenieść OFE do innego Powszechnego towarzystwa emerytalnego. Na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych nastąpi przeniesienie zarządzania OFE oraz likwidacja OFE. W ramach likwidacji nastąpi przeniesienie aktywów likwidowanego OFE na rzecz OFE zarządzanego przez PTE. Czy zarządzanie OFE podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych?

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12d ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zwalnia się od podatku usługi zarządzania otwartym funduszem emerytalnym w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów. Zatem ustawodawca zwolnił jedynie usługi zarządzania otwartymi funduszami emerytalnym, a nie przeniesienie zarządzania OFE w trybie art. 66 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Z tego względu art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. d) ustawy o VAT nie będzie miał zastosowania w przedmiotowej sprawie, a tym samym czynność ta (w przypadku, gdyby uznać ją za zbycie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 kodeksu cywilnego) na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podlegać będzie podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans, a zatem nie miałby zastosowania art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z którym nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany zwolnionych z podatku od towarów i usług, których przedmiotem są nieruchomości lub ich części albo prawo użytkowania wieczystego.

Składki wpłacane przez członków funduszy są zwolnione z opodatkowania. Dochody osiągnięte przez fundusz w wyniku działalności inwestycyjnej też są zwolnione od podatku. Dopiero otrzymywane świadczenia emerytalne będą zobowiązywały do płacenia podatku dochodowego od osób fizycznych.


W tym miejscu warto dodatkowo wspomnieć o podatku od spadków i darowizn w przypadku śmierci osoby, będącej członkiem OFE. Nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na rachunku zmarłego członka otwartego funduszu emerytalnego nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Takie zwolnienie przewiduje bowiem art. 3 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Kwoty wypłacane po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub spadkobiercom podlegają natomiast 19-proc. zryczałtowanemu podatkowi dochodowemu od osób fizycznych. W takiej sytuacji fundusz wypłacający świadczenie spadkobiercom powinien potrącić od przekazywanych środków 19-proc. PIT. Wolne od podatku dochodowego są jedynie kwoty wypłaty środków przekazywane na rachunek byłego współmałżonka w otwartym funduszu emerytalnym.


Wycofanie środków


Może się zdarzyć, że podatnik gromadzący środki w OFE będzie chciał je wycofać. Przedstawmy taką sytuację na przykładzie. W 1999 roku podatniczka podpisała umowę z OFE w sprawie oszczędzania na przyszłą emeryturę, tzw. trzeci filar. W ciągu pięciu lat wpłaciła na własny rachunek emerytalny 11 319,86 zł. W 2004 roku zrezygnowała z tej formy oszczędzania, w związku z czym OFE przelał na konto podatniczki część zgromadzonego kapitału w kwocie 5961,55 zł. Zatem na tej inwestycji podatniczka straciła 5358,31 zł. Wycofując środki z OFE podatniczka nie uzyskała dochodu w rozumieniu ustawy o PIT, a zatem środki te nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Takie stanowisko zaprezentował naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Katowicach w interpretacji z dnia 5 maja 2005 r. (nr IIUS PBII/415-30/05).


PRZYKŁAD: CZY JEST PODATEK OD ZYSKÓW Z UCZESTNICTWA W UBEZPIECZENIU

Do 31 grudnia 2004 r. podatnik był uczestnikiem ubezpieczenia grupowego opłacanego przez pracodawcę. Świadczenie to wynikało z zakładowego układu zbiorowego pracy. W związku ze zmianą przepisów pracodawca nie mógł nadal opłacać pracownikom tego ubezpieczenia, dlatego też utworzono pracowniczy program emerytalny. Nastąpił transfer zgromadzonych środków z jednego funduszu do drugiego 18 marca 2005 r. Ani podatnik, ani żaden inny pracownik nie mógł otrzymać środków zgromadzonych na jego koncie w formie gotówkowej, mógł jedynie wyrazić wolę dokonania transferu, lub pozostawieniu ich w pierwszym funduszu. Czy podatnik musi zapłacić podatek od zysku, które przyniosły jednostki uczestnictwa w ubezpieczeniu grupowym, mimo że nie miał i nadal nie mam możliwości korzystania ze zgromadzonych środków finansowych?

Przekazanie środków z grupowego ubezpieczenia na życie z funduszem inwestycyjnym do pracowniczego programu emerytalnego nie jest wyłącznie czynnością techniczną. Dla oceny, że faktycznie doszło do postawienia środków do dyspozycji uczestnika bez znaczenia jest okoliczność, że środków tych fizycznie nie otrzyma, istotne jest to, że ma pełną swobodę dysponowania nimi, a przekazanie ich do pracowniczego programu emerytalnego stanowi jedną z wielu możliwości zadysponowania tymi środkami. Dochodem uczestnika w omawianym przypadku jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia, tj. kwotą postawioną do dyspozycji uczestnika a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Dochody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19 proc. uzyskanego dochodu.

Przekazanie środków zgromadzonych w grupowej formie ubezpieczenia na życie związanej z funduszem inwestycyjnym do pracowniczego programu emerytalnego w trybie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych do 17 sierpnia 2005 r. (tj. do daty wejścia w życie nowelizacji art. 21 ust. 1 pkt 58 ustawy o PIT) nie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym. Płatnicy są zobowiązani pobrać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych m.in. w art. 30 ust. 1 pkt 5 i przekazać go do urzędu skarbowego wraz z deklaracją PIT-8A. Jednak jeżeli zryczałtowany podatek nie został pobrany przez płatnika, to podatnik wykazuje go w zeznaniu rocznym. W tym celu powinien wraz z zeznaniem podatkowym złożyć informację o zryczałtowanym podatku dochodowym PIT/X.


Ewa Matyszewska

ewa.matyszewska@infor.pl


Podstawa prawna

- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

- Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz.U. nr 116, poz. 1207).

- Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, 1514 z późn. zm.).

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowa era regulacji krypto – CASP zastępuje VASP. Co to oznacza dla firm?

W UE wchodzi w życie nowa era regulacji krypto – licencja CASP stanie się obowiązkowa dla wszystkich firm działających w tym sektorze. Dotychczasowi posiadacze licencji VASP mają czas na dostosowanie się do końca czerwca 2025 r., a z odpowiednim wnioskiem – do września. Jakie zmiany czekają rynek i co to oznacza dla przedsiębiorców?

Outsourcing pojedynczych procesów księgowych, czy zatrudnienie dodatkowej osoby w dziale księgowości - co się bardziej opłaca?

W stale zmieniającym się otoczeniu biznesowym przedsiębiorcy coraz częściej stają przed dylematem: czy zatrudnić dodatkową osobę do działu księgowego, czy może zdecydować się na outsourcing wybranych procesów księgowych? Analiza kosztów i korzyści pokazuje, że delegowanie pojedynczych zadań księgowych na zewnątrz może być znacznie bardziej efektywnym rozwiązaniem niż rozbudowa wewnętrznego zespołu.

Kto ma prawo odliczyć ulgę na dziecko? Po rozwodzie rodziców dziecko mieszka z matką a ojciec płaci alimenty i widuje się z dzieckiem

Na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik ma prawo do odliczenia kwoty ulgi prorodzinnej w zależności od tego z kim jego dziecko mieszka i kto faktycznie sprawuje nad nim opiekę. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 14 stycznia 2025 r. wyjaśnił, kto może odliczyć ulgę na dziecko, gdy rodzice są rozwiedzeni, dziecko mieszka z matką na stałe, a ojciec płaci alimenty i co jakiś czas widuje się z dzieckiem.

Odpowiedzialność członków zarządów spółek – co zmienia wyrok TSUE w sprawie Adjak?

W dniu 27 lutego 2025 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał przełomowy wyrok w sprawie C-277/24 (Adjak), w którym zakwestionował przyjęty w Polsce model solidarnej odpowiedzialności członków zarządu za zaległości podatkowe spółki. W opinii TSUE obecne przepisy naruszają prawo unijne, ponieważ uniemożliwiają kwestionowanie decyzji wymiarowych organów podatkowych, zapadłych w sprawie przeciwko spółce w trakcie postępowania przeciwko członkom zarządu – tym samym godząc w podstawowe zasady ochrony praw jednostki. Orzeczenie to może wymusić istotne zmiany w polskim systemie prawnym oraz wpłynąć na dotychczasową praktykę organów administracji skarbowej wobec członków zarządów spółek.

REKLAMA

Można już zapłacić podatek PIT kartą płatniczą w e-Urzędzie Skarbowym

Od 20 marca 2025 r. podatnicy mogą opłacać podatek PIT w serwisie e-Urząd Skarbowy (e-US) i usłudze Twój e-PIT za pomocą karty płatniczej. Dotychczas użytkownicy e-Urzędu Skarbowego mogli zapłacić podatek online przelewem bankowym lub BLIK-iem.

E-księgowość z biurem rachunkowym: jak przedsiębiorca może zoptymalizować obowiązki księgowe i podatkowe oraz rozliczenia w biznesie

Biura rachunkowe coraz częściej oferują swoim klientom usługi z zakresu e-księgowości do zarządzania finansami firmy online. Z perspektywy biura rachunkowego, wprowadzenie klienta w świat systemów zautomatyzowanych może być wyzwaniem.

Prof. Witold Modzelewski: nienależny zwrot VAT to prawdopodobnie 40-50 mld zł rocznie

Prof. Witold Modzelewski szacuje, że nienależne zwroty VAT w Polsce mogą wynosić nawet 40-50 miliardów złotych rocznie. W 2024 roku wykryto blisko 292 tys. fikcyjnych faktur na łączną kwotę 8,7 miliarda złotych, co oznacza wzrost o ponad 130% w porównaniu do roku poprzedniego. Choć efektywność kontroli skarbowych rośnie, eksperci wskazują, że skala oszustw wciąż jest ogromna, a same kontrole mogą nie wystarczyć do rozwiązania problemu.

Czy zegarek od szefa jest bez PIT? Skarbówka: To nie przychód, ale może być darowizna

Czy upominki na jubileusz pracy i dla odchodzących na emeryturę podlegają opodatkowaniu? Skarbówka potwierdza – nie trzeba płacić podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). W grę może jednak wchodzić podatek od spadków i darowizn.

REKLAMA

VAT 2025: Kto może rozliczać się kwartalnie

Kurs euro z 1 października 2024 r., według którego jest ustalany limit sprzedaży decydujący o statusie małego podatnika w 2025 r. oraz prawie do rozliczeń kwartalnych przez spółki rozliczające się według estońskiego CIT wynosił 4,2846 zł za euro. Kto zatem może rozliczać VAT raz na 3 miesiące w bieżącym roku?

Skarbówka zabrała, sądy oddały: Przedsiębiorcy odzyskali 2,8 mld zł w sprawach o faktury

Tysiące firm niesłusznie oskarżonych o udział w oszustwach VAT w końcu wygrało walkę z fiskusem. W ciągu trzech lat sądy i organy odwoławcze uchyliły decyzje skarbówki na astronomiczną kwotę 2,8 mld zł! Czy to początek końca urzędniczej samowoli wobec przedsiębiorców?

REKLAMA