PIT po 1 lipca 2022 r. - wyższe zaliczki na podatek od pracowników i zleceniobiorców, niższe wynagrodzenia netto

Dlaczego od 1 lipca nastąpi wzrost opodatkowania PIT większości wynagrodzeń pracowników i zleceniobiorców mimo obniżki stawki do 12 proc.?

Płatnicy (zakłady pracy i zleceniodawcy), pobierając zaliczkę na podatek od wynagrodzeń  wypłacanych od 1 lipca 2022 r., zastosują stawkę 12%: będzie to jednak w większości przypadków prawdopodobnie wzrost opodatkowania. Dlaczego? Już tłumaczę. Do końca czerwca pracodawcy i zleceniodawcy są obowiązani stosować art. 53a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w każdym przypadku, gdy miesięczny przychód pracownika lub zleceniobiorcy nie przekroczy 12 800 zł: kwota ta obejmuje również przychody zwolnione. Jak na polskie realia to bardzo dużo, czyli większość podatników korzysta z dobrodziejstwa tego przepisu.

Przypomnę co on nakazuje płatnikom: jeśli należna zaliczka na podatek za dany miesiąc, obliczana zgodnie z zasadami obowiązującymi w dniu 1 stycznia 2022 r. (17% bez odliczenia kwoty pobranej składki na ubezpieczenie zdrowotne - przy czym kwota tej składki (9%) dochodu jest opodatkowana zaliczką - a dla tych, którzy złożyli PIT-2, minus 425 zł), jest wyższa od „zaliczki obliczonej” na podstawie przepisów z 2021 r. (17% z odliczeniem kwoty 7,75% kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne a dla tych, którzy złożyli PIT-2 minus 1/12 minimalnej kwoty podatku) - to płatnik nie może pobrać od pracownika (zleceniobiorcy) tej nadwyżki w danym miesiącu.

To prawda, że od 1 stycznia tego roku wprowadzono kilka nowych zwolnień podatkowych, które powodują, że „zaliczka należna” równa się zero – dotyczy to zwłaszcza zatrudnionych emerytów i osób wychowujących co najmniej czworo dzieci – zwolnienie do 85 528 zł rocznie, ale dla większości polskich pracowników i zleceniobiorców efektywne opodatkowanie od połowy roku wzrośnie, mimo obniżki stawki podatku do wysokości 12%.

Zarabiający powyżej 12,8 tys. zł skorzystają?

Prawdopodobnie obniży się natomiast opodatkowanie zaliczek dla tych, których przychody miesięczne przekraczają 12 800 zł, a jeszcze nie przekroczyły pierwszego przedziału skali; dla nich zaliczka naprawdę spadnie o pięć punktów procentowych (z 17% na 12%): to będą prawdziwi beneficjenci tych zmian.

Podwyżka obciążeń fiskalnych zamiast obniżki

Również wzrośnie suma pobranych przez płatników danin publicznych (zaliczki na podatek oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne) od większości pracowników i zleceniobiorców, czyli powtórzy się sytuacja ze stycznia 2022 r.; miała być obniżka obciążeń fiskalnych – będzie podwyżka. Jak przed pół roku najbardziej poszkodowane będą osoby zatrudnione na kilku etatach lub niemogące złożyć PIT-2.

Będzie kolejna awantura, co jest kompletnie bez sensu, bo tego błędu nie musieliśmy powtarzać. Czy jest to kolejna wpadka „ludzi z rynku”, którzy już nie raz udowodnili, że tworzenie przepisów prawa podatkowego nie jest ich mocną stroną? A może dywersja tzw. AntyPiSu, obdarzanego nieukrywaną sympatią przez część biznesu podatkowego, który ochoczo wspierał demontaż prawa podatkowego w latach 2008-2015?

Trzeba zadać podstawowe pytanie: kto napisał te przepisy? Czy nie można dać ich jakimś kompetentnym recenzentom, którzy w miarę biegle znają się na podatkach i umieją napisać lub poprawić przepisy podatkowe? To nie jest aż tak wielka filozofia.
Jak widać problemem całości obecnej polityki podatkowej jest brak zaplecza merytorycznego. Widoczna jest także nieumiejętność skorzystania z niezależnych opinii. Ktoś zawłaszczył tworzenie przepisów prawa i nie chcę podzielić się swoją zdobyczą a koszty ich zwycięstwa ponoszą obywatele i … rządzący. Jest również inna hipoteza: działanie w złej wierze. Niestety tzw. konsultacje społeczne projektów ustaw są nieefektywne i nic tu nie pomagają. Trzeba umieć dać sobie pomóc.          

Prof. dr hab. Witold Modzelewski