REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Podatek od mieszkań (budynków mieszkalnych) w działalności gospodarczej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
PwC Studio
Serwis prawno-podatkowy PwC
Podatek od budynków mieszkalnych w działalności gospodarczej
Podatek od budynków mieszkalnych w działalności gospodarczej
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 12 stycznia 2023 r. Minister Finansów udzielił odpowiedzi na interpelację poselską nr 37882 w sprawie opodatkowania budynków mieszkalnych zajętych na działalność gospodarczą. Niestety odpowiedź Ministra Finansów wpisuje się w niekorzystną dla podatników linię orzeczniczą dotyczącą opodatkowania budynków mieszkalnych przez podatników prowadzących działalność gospodarczą w zakresie wynajmu. Podejście prezentowane przez fiskusa - zdaniem ekspertów PwC Polska - pozostawia jednak pewne wątpliwości.

Podatek od budynków mieszkalnych w działalności gospodarczej - stanowisko Ministra Finansów

W interpelacji jeden z posłów zadał następujące trzy pytania:

REKLAMA

1) Czy zdaniem Pani Minister w polskim systemie prawa podatkowego nadal stosowane powinny być preferencje przyznane budownictwu mieszkaniowemu i zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, które w odniesieniu do podatku od nieruchomości wyrażają się tym, że domy i lokale mieszkalne (nawet te wynajmowane) opodatkowane są wg stawek najniższych?

REKLAMA

2) Czy zdaniem Pani Minister termin „zajęcie na prowadzenie działalności gospodarczej” należy rozumieć dosłownie, zgodnie ze słownikowym znaczeniem tego wyrazu, czyli jako uczynienie z mieszkania lub z budynku miejsca, w którym fizycznie prowadzona jest działalność gospodarcza (np. biuro, pracowania, warsztat)?

3) Czy w związku z niekorzystną dla obywateli treścią wyroku NSA z dnia 23.01.2020 r., sygn. II FSK 1252/19, Minister Finansów planuje zmianę przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych lub też podjęcie innych działań w celu ochrony najemców lokali mieszkalnych przed podwyżkami opłat czynszowych z powodu podatku od nieruchomości?

Poniżej publikujemy zasadniczą treść odpowiedzi Ministra Finansów z 12 stycznia na interpelację poselską nr 37882.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Podatek od nieruchomości jest podatkiem majątkowym, w którym przedmiotem opodatkowania jest posiadanie określonego majątku. Wysokość obciążenia podatkowego zależy od stawek podatku, które pozostają w związku z celami, którym służy nieruchomość oraz rodzaju i sposobu wykorzystania tego majątku. 

Wyższą stawkę podatku stosuje się w sytuacji, gdy jest to majątek służący celom gospodarczym. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. 2022 r. poz. 1452, z późn. zm. - zwana dalej jako „u.p.o.l.”), budynki mieszkalne lub ich części zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej, opodatkowane są najwyższą stawką podatku od nieruchomości

Użyte w tym przepisie pojęcie działalności gospodarczej należy definiować (na podstawie art. 1a ust. 1 pkt 4 u.p.o.l., który zawiera odesłanie do ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców - Dz. U. 2021 r. poz. 162, z późn. zm.- zwanej dalej jako „p.p.) jako zorganizowaną działalność zarobkową, wykonywaną we własnym imieniu i w sposób ciągły. 

Ważne
Uwaga!

Zastosowanie stawki podatku przewidzianej w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b u.p.o.l. nie zostało uzależnione od faktycznego (fizycznego) zajęcia budynku mieszkalnego lub jego części na prowadzenie w nim działalności gospodarczej

Istotne jest wykorzystywanie budynków mieszkalnych do realizacji gospodarczych celów przedsiębiorcy

Znajdujący się w posiadaniu podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą budynek mieszkalny może zostać uznany za zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej, co uzasadnia zastosowanie stawki podatkowej przewidzianej w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b u.p.o.l., jeżeli stanowi element przedsiębiorstwa i jest wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej. Sama istota funkcji mieszkalnej budynku lub jego części nie wyłącza możliwości uznania, że budynek mieszkalny lub jego część zostały zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej. Funkcja mieszkalna budynku jest wręcz niezbędnym elementem prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie najmu nieruchomości. W przypadku opisanym w interpelacji (na str. 3) wskazano, iż najem nieruchomości mieszkalnych jest niewątpliwie przedmiotem działalności firmy, na co wskazują np. większościowy udział przychodów z najmu nieruchomości mieszkalnych w strukturze jej przychodów, w związku z czym lokale mieszkalne stanowią kluczowy składnik tego przedsiębiorstwa. 

Powyższa interpretacja przepisów jest zgodna z linią orzeczniczą sądów administracyjnych, w tym Naczelnego Sądu Administracyjnego, który m. in. w wyroku z 23 stycznia 2020 r. (sygn. akt II FSK 2064/19) wskazał, iż 
Nie zawsze przedsiębiorca do osiągnięcia efektów swojej działalności będzie musiał „fizycznie” wykorzystywać składniki swojego majątku. Jeżeli rodzaj danej działalności za tym przemawia, składniki takie będą wykorzystywane przez niego w sposób pośredni, lecz umożliwi to przedsiębiorcy prawidłowe prowadzenie działalności gospodarczej. Decydujące znaczenie ma zatem gospodarcze przeznaczenie budynku mieszkalnego (jego części) przez przedsiębiorcę do realizacji określonego rodzaju działalności, o czym przesądza w szczególności ujęcie go w prowadzonej przez przedsiębiorcę ewidencji środków trwałych, dokonywanie odpisów amortyzacyjnych czy zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów wydatków dotyczących takiego budynku mieszkalnego (części budynku).”. W powyżej powołanym wyroku NSA zwrócił również uwagę, iż „Stawki podatku przewidziane w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b u.p.o.l. nie zostały uzależnione od faktycznego (fizycznego) zajęcia budynku mieszkalnego lub jego części w celu prowadzenia w nich działalności gospodarczej. Istotne jest natomiast, czy wykorzystywane są one do realizacji gospodarczych celów przedsiębiorcy.”. 

Zbieżny z tym wyrokiem pogląd zaprezentował Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 23 stycznia 2020 r.: sygn. akt: II FSK 2483/19, II FSK 1252/19 i II FSK 1511/19 oraz w wyroku z 4 października 2022 r. sygn. akt III FSK 967/21.

Odpowiadając na poszczególne pytania zawarte w interpelacji, Minister Finansów wyjaśnił: 

Ad. 1 W podatku od nieruchomości stosowane są preferencje w opodatkowaniu budynków mieszkalnych poprzez ustanowienie bardzo niskiej (w porównaniu do innych budynków) maksymalnej stawki podatku od nieruchomości – na 2023 r. w wysokości 1,00 zł od m² powierzchni użytkowej (art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a u.p.o.l). Budynki mieszkalne lub ich części wynajmowane w ramach wynajmu prywatnego (wynajem prywatny rozumiany jako czerpanie korzyści z majątku osobistego niezwiązanego z działalnością gospodarczą) są również opodatkowane preferencyjną, najniższą stawką podatku przeznaczoną dla budynków mieszkalnych
Niezależnie od powyższego należy wskazać na zagwarantowaną przepisami Konstytucji RP autonomię finansową jednostek samorządu terytorialnego przejawiającą się m. in. prawem do ustalania wysokości podatków lokalnych (art. 168 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej). W ramach tego uprawnienia rada gminy ma możliwość wprowadzania preferencji w opodatkowaniu nieruchomości w danej gminie, jeżeli jest to uzasadnione względami społecznymi, np. realizacją polityki mieszkaniowej (zgodnie z art. 7 ustawy o samorządzie gminnym do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb lokalnej wspólnoty, w tym potrzeb mieszkaniowych). 

W tym celu rada gminy może (z uwzględnieniem przepisów dotyczących pomocy publicznej - art. 20b u.p.o.l) na podstawie art. 5 ust. 4 u.p.o.l. wprowadzić niższe stawki podatku od nieruchomości dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności rodzaj prowadzonej działalności, np. dla budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na działalność gospodarczą w zakresie wynajmu. 

Ad.2 Termin „zajęcie na prowadzenie działalności gospodarczej” należy rozumieć zgodnie z powołaną linią orzeczniczą Naczelnego Sądu Administracyjnego, czyli nie jako „fizyczne” zajęcie budynku mieszkalnego lub jego części na działalność gospodarczą np. biuro, lecz jako wykorzystywanie do prowadzenia działalności gospodarczej, której przedmiotem może być m. in. wynajem budynków mieszkalnych

Ad.3 Opodatkowanie nieruchomości mieszkaniowych jest przedmiotem analizy i po jej dokonaniu w przypadku potwierdzenia zasadności zostanie rozważone podjęcie odpowiednich działań legislacyjnych. 

Interpretację podpisał (z upoważnienia Ministra Finansów) Artur Soboń Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów

Budynek związany z działalnością gospodarczą a budynek zajęty na tą działalność. Komentarz ekspertów PwC Polska

W przedstawionym w interpelacji stanie faktycznym wskazano, że lokalne organy podatkowe, powołując się na wyroki sądów administracyjnych, dążą do opodatkowania nieruchomości wynajmowanych na cele mieszkalne najwyższą stawką podatku od nieruchomości związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej. W odpowiedzi Minister Finansów zaznaczył, że sama funkcja mieszkalna budynku nie wyłącza możliwości zastosowania wyższej stawki podatku, a wobec przedsiębiorców, którzy w ramach swojej działalności wynajmują posiadane nieruchomości można właśnie taką stawkę zastosować. Co istotne, w przypadku osób nieprowadzących działalności gospodarczej wynajmujących swoje nieruchomości, zdaniem Ministra, nadal powinna być stosowana stawka preferencyjna.

Niekorzystne stanowisko Ministra wynika z dokonanej interpretacji przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych rozróżnia się wysokość stawek podatku od nieruchomości dla:

  • budynków lub ich części mieszkalnych (lit. a) – stawka preferencyjna w maksymalnej wartości 1 zł/m2
  • oraz dla budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, a także dla budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności (lit. b) – stawka w wysokości 28,78 zł/m2.

Nie ma wątpliwości, że opodatkowaniu stawką preferencyjną podlegają „budynki mieszkalne”, a wyjątek stanowią te budynki mieszkalne, które są zajęte na prowadzenie działalności. Pojęcie „związanych z prowadzeniem działalności” jest jednak pojęciem niewątpliwe szerszym od „zajętych na prowadzenie działalności”, a w analizowanym przepisie dotyczącym stosowanie najwyższej stawki opodatkowania ustawodawca dokonał właśnie takiego rozróżnienia: na „budynki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej” oraz „budynki mieszkalne zajęte na prowadzenie działalności”. Patrząc zatem na konstrukcję przywołanych przepisów oraz pamiętając o racjonalności ustawodawcy istnieją argumenty, aby uznać, że w opisywanym stanie faktycznym wynajmowane budynki mieszkalne są jedynie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, a nie bezpośrednio zajęte na jej prowadzenie.

W dotychczasowej praktyce wielu podatników-przedsiębiorców wynajmujących mieszkania dla budynków lub lokali mieszkalnych nie stosowało najwyższej stawki opodatkowania. Wynikało to z faktu, że skoro budynek lub lokal jest faktycznie przeznaczony na zaspokajanie funkcji mieszkalnej lokatorów to - niezależnie od pobierania czynszów przez wynajmującego w ramach prowadzonej działalności – nie jest zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej, a stawka podatku powinna być niższa. Za stosowaniem takiej praktyki przemawia również wykładnia celowościowa, gdyż stosowanie innej doprowadziłaby dodatkowo do znacznego wzrostu ceny wynajmu, gdyż do czynszu należałoby doliczyć znacząco wyższy podatek od nieruchomości przerzucony na najemcę.

Nie ulega wątpliwości, że przedstawiona interpretacja Ministra Finansów, chociaż nie jest wiążąca, to będzie stanowić mocny argument dla organów podatkowych do zastosowania wyższej stawki dla opodatkowania budynków. 

Jaką stawkę podatku od nieruchomości stosować przy prowadzeniu firmy w swoim mieszkaniu?

Dodatkowym niepokojem może napełniać podatników fakt, że Minister nie odniósł się wprost do tego jaką stawkę podatku od nieruchomości powinny stosować osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą we własnym domu lub mieszkaniu. O ile jednak stanowisko Ministerstwa nie stanowi wiążącej wykładni przepisów prawa podatkowego, o tyle pozwala przypuszczać w jakim kierunku mogą podążyć działania organów podatkowych. Dla podatników niezwykle istotne jest zatem śledzenie nie tylko ewentualnych zmian przepisów, ale również podejścia sądów.

Andrzej Jarosz,  Partner 
Mateusz Gębarowski, Senior Associate
Krzysztof Suchorab, Manager
PwC Polska

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

REKLAMA