Dwa sposoby wyceny majątku

ANALIZA

Trwa dyskusja na temat metod wyceny składników aktywów i zobowiązań przedsiębiorstw w wartości godziwej. Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) i amerykańska Rada Standardów Rachunkowości Finansowej zastanawiają się nad celem tworzenia sprawozdania finansowego. Czy wykazywane w nich dane powinny służyć jedynie podejmowaniu przez inwestorów decyzji o sposobie alokacji zasobów, czy mają stanowić instrument oceny zarządzania jednostką.

Według Gertrudy Świderskiej, prezesa MAC Auditor, zmiany idą w kierunku zaspokojenia potrzeb inwestorów, co pociągnąć może za sobą konieczność wyceny większości składników majątku w wartości godziwej.

- Już obecnie wartość godziwa wykorzystywana jest w ustawie o rachunkowości nie tylko do wyceny instrumentów finansowych, z którymi jest najczęściej utożsamiana, ale również nieruchomości inwestycyjnych oraz przy rozliczaniu transakcji połączeń jednostek gospodarczych, a w MSSF również do wyceny środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych (przy wyborze modelu wartości przeszacowanej), płatności w formie akcji własnych, świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia i aktywów biologicznych - twierdzi nasza rozmówczyni.

Szczepan Borowski, ekspert MAC Auditor, wyjaśnia, że wartości godziwej nie należy utożsamiać z możliwą do uzyskania ceną sprzedaży za dany składnik aktywów. Co prawda, odpowiada ona kwocie ustalonej na warunkach transakcji rynkowej, jednak nie obejmuje koniecznych do poniesienia kosztów transakcyjnych i z definicji nie jest specyficzna dla jednostki.

Ekspert zwraca uwagę na pojawiające się w praktyce problemy. Coraz szersze zastosowanie wartości godziwej oraz licznych szacunków w rachunkowości powoduje, że wykazywany przez jednostki wynik finansowy z jednej strony zbliża się do kwoty realnej aprecjacji majątku przedsiębiorstw w danym okresie sprawozdawczym, jednak z drugiej różni się coraz bardziej od wartości zysku zrealizowanego w ujęciu kasowym. Budzi to dyskusje na temat zasadności podziału ustalonego w ten sposób wyniku finansowego i skłania organizacje stanowiące standardy rachunkowości do prac nad odrębnymi zasadami kalkulacji tzw. wyniku do podziału.

W wielu przypadkach, szczególnie w odniesieniu do aktywów nienotowanych na aktywnych rynkach, ustalenie wartości godziwej może być dla służb rachunkowych problematyczne.

Dlatego też RMSR pracuje nad standardem rachunkowości, który zawierałby jasną definicję wartości godziwej i wytyczne do jej ustalania.