REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czynny żal od 2023 roku: gdzie go skutecznie złożyć?

Enodo Advisors
Doradztwo podatkowe dla efektywnego i bezpiecznego biznesu
Czynny żal od 2023 roku: gdzie go skutecznie złożyć?
Czynny żal od 2023 roku: gdzie go skutecznie złożyć?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Od bieżącego 2023 roku prowadzenie postępowań przygotowawczych oraz występowanie przed sądem w sprawach karnych skarbowych oraz z ustawy o rachunkowości powierzono 16 naczelnikom urzędów skarbowych – po jednym dla każdego z województw. Czy ta zmiana ma jakiś wpływ na określenie organu, do którego należy złożyć czynny żal?

Czynny żal - o co chodzi

Czynny żal to instytucja prawa karnego skarbowego uregulowana w art. 16 ustawy z 10 września 1999 roku - Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 654 z późn. zm.; dalej jako: KKS), która wyłącza karalność za wykroczenia oraz przestępstwa skarbowe. Jest to zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego składane przez sprawcę odpowiedniemu organowi podatkowemu. Co warto zaznaczyć, czynny żal nie dotyczy wszystkich rodzajów przestępstw czy wykroczeń związanych z podatkami, a jedynie tych określonych w KKS. 

Zgodnie z przywołanym art. 16 § 1 KKS, aby skorzystać z dobrodziejstwa czynnego żalu, o popełnieniu czynu zabronionego należy zawiadomić organ powołany do ścigania. Dotychczas w takie kompetencje wyposażony był każdy naczelnik urzędu skarbowego (albo naczelnik urzędu celno-skarbowego). W ich właściwości znajdują się sprawy celne oraz wszelkie inne sprawy karne skarbowe (art. 33 ust. 1 pkt 8 ustawy o KAS). Dlatego też, w przypadku naruszenia przepisów podatkowych, podatnik, chcąc uniknąć kary, wyrażał ,,skruchę’’ w urzędzie skarbowym właściwym dla swojego miejsca zamieszkania, siedziby lub ze względu na specjalny status podatkowy, w którym rozliczał się z danego podatku. 

REKLAMA

Autopromocja

Zmiany od 2023 roku

Zważywszy jednak na fakt, że pojęcie ,,organu powołanego do ścigania’’ nie zostało zdefiniowane zarówno w KKS, jak i w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej, po wejściu w życie Rozporządzenia, pojawiły się pytania oraz rozbieżności interpretacyjne związane z tym, gdzie od 2023 roku należy składać czynny żal: do organów podatkowych właściwych miejscowo dla danego podatnika, czy wyłącznie do jednego z 16 naczelników wyznaczonych Rozporządzeniem z 13 października 2022 roku dotyczącym właściwości urzędów skarbowych w zakresie postępowań w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe. 

Wypowiedzi MF to informacja, a nie źródło prawa

Wspomniane wątpliwości dostrzegli również praktycy stosujący te przepisy prawa.  Ministerstwo Finansów w wypowiedzi dla ,,Dziennika Gazety Prawnej’’[1], zapewniło, że wejście w życie Rozporządzenia nie ma wpływu na określenie organu właściwego do rozpoznania czynnego żalu. Wobec tego, zdaniem Ministerstwa Finansów, czynny żal można składać jak dotychczas – do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla podatku, w zakresie którego sprawca dokonuje zawiadomienia stosownie do art. 16 § 1 KKS. Przy czym, jak przyznaje Ministerstwo, złożenie czynnego żalu do organu niewłaściwego nie pozbawi skuteczności takiego zawiadomienia. Organ niewłaściwy przekaże je do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, nie powodując przy tym żadnych negatywnych konsekwencji dla strony.

Warto jednak podkreślić, że zarówno wyjaśnienia, czy komunikaty opublikowane na oficjalnej stronie internetowej Ministerstwa Finansów, jak również wpisy rzecznika prasowego na Twitterze, mają charakter jedynie informacyjny i nie są źródłem prawa. Nie pełnią także żadnej funkcji ochronnej właściwej dla interpretacji indywidualnej, interpretacji ogólnej czy objaśnień podatkowych. Ponadto nie mogą być wiążące dla innych podmiotów stosujących prawo, więc zastosowanie się do nich, nie chroni automatycznie podatnika przed negatywnymi konsekwencjami ewentualnych błędnych twierdzeń ww. organu.  

W związku z tym, jeżeli organy zaczną intepretować analizowany przepis w taki sposób, że tylko organ wyznaczony do prowadzenia postępowania karno-skarbowego (jeden spośród 16 organów wyznaczonych Rozporządzeniem) jest właściwy do przyjęcia i rozpoznania czynnego żalu, może to prowadzić do negatywnych konsekwencji dla podatnika. W przeszłości często zdarzało się, że organy uznawały składanie czynnego żalu do niewłaściwego organu za nieskuteczne, co skutkowało tym, że zawiadomienie podatnika działało wręcz jak forma samodonosu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W jakim terminie można złożyć czynny żal? Istotny czynnik czasu 

W tym aspekcie kluczowe znaczenie ma art. 16 § 5 pkt 1 KKS, zgodnie z którym czynny żal jest bezskuteczny, jeżeli zostanie złożony w czasie, w którym organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego. Innymi słowy, podstawowym warunkiem, aby skorzystać z czynnego żalu jest skuteczne złożenie zawiadomienia zanim organ ścigania znajdzie się w posiadaniu wyraźnie udokumentowanej wiadomości o popełnieniu czynu zabronionego.

Pojawia się zatem uzasadniona wątpliwość, w jaki sposób organy właściwe powinny potraktować informacje przekazywane przez organy niewłaściwe, do których podatnicy skierowali czynny żal. Nie można bowiem wykluczyć sytuacji, w której poprzez zastosowanie wrogiej podatnikowi interpretacji prawa, tak przekazane informacje mogłyby zostać podciągnięte pod pojęcie „udokumentowane wiadomości” pochodzące nie od podatnika, a od innego organu. Tym samym mogły by posłużyć do wszczęcia postępowania karnego skarbowego z jednoczesnym pozbawieniem skuteczności złożonego czynnego żalu przez sprawcę deliktu skarbowego. 

Ostrożność wysoce wskazana

Zwracamy również uwagę, że komunikaty Ministerstwa Finansów nie powinny być każdorazowo traktowane jako oficjalna wykładnia prawa, co do której można twierdzić o działaniu zasady zaufania do organów państwa. Biorąc pod uwagę aktualne tendencje związane z zaostrzaniem reakcji państwa na wszelkie przejawy naruszeń w zakresie rozliczeń podatkowych, rekomendujemy ostrożność nakierowaną na dokładną analizę całokształtu okoliczności danej sprawy wspartą oceną profesjonalistów.

Katarzyna Grajcar, radca prawny in spe, Associate w ENODO Advisors.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

Zmiana zasad wysyłania pocztą pism (urzędowych, podatkowych, sądowych) z zachowaniem terminu. Łatwiej będzie też uzyskać oprocentowanie nadpłat

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

Ile wyniesie rata kredytu po obniżce stóp procentowych o 0,5 pp, 0,75 pp, 1 pp.? Jak wzrośnie zdolność kredytowa? Stopy NBP spadną dopiero w II połowie 2025 r.?

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 15-16 stycznia 2024 r. utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. RPP nie zmieniła poziomu stóp procentowych w styczniu 2025 r. Rankomat.pl zwraca jednak uwagę, że jest szansa na to, że w 2025 roku (raczej w II połowie) stopy spadną o 0,75 p.p. (punkt procentowy). To wywołałoby spadek raty przeciętnego kredytu o 196 zł i wzrost zdolności kredytowej. Okazuje się, że bankach obniżki już się zaczęły i to nie tylko w przypadku lokat, ale również kredytów. Jak wynika z danych NBP, średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane) spadło poniżej 4% po raz pierwszy od maja 2022 r. Średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych również było najniższe od maja 2022 r. i wyniosło 7,35%. Zauważalnie staniały nawet kredyty konsumpcyjne, których RRSO po raz pierwszy od grudnia 2021 r. spadło poniżej 13%.

REKLAMA

E-akta osobowe pracowników: co muszą zawierać i jak je prowadzić?

Elektroniczna forma akt osobowych, czyli e-akta, staje się coraz bardziej popularna, oferując wygodę, efektywność i oszczędność czasu. Ale czym właściwie są e-akta osobowe pracowników i jak je prawidłowo prowadzić?

Procedura VAT-OSS – na czym polega, jak stosować i dlaczego warto. Jak wypełnić zgłoszenie VIU-R

Wprowadzenie procedury VAT-OSS (One Stop Shop – co można przetłumaczyć jako: Sklep w jednym miejscu), to istotne uproszczenie rozliczeń podatkowych dla firm prowadzących działalność transgraniczną w Unii Europejskiej. Procedura ta umożliwia przedsiębiorcom rozliczać w jednym miejscu podatek VAT z tytułu sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w innych krajach UE. Pozwala to na uniknięcie skomplikowanych procesów rejestracji i rozliczeń w każdym państwie członkowskim oddzielnie.

Automatyzacja i sztuczna inteligencja w księgowości: przykłady konkretnych zastosowań. System wykryje oszusta i fałszywego dostawcę

Automatyzacja procesów finansowych (w tym zastosowanie sztucznej inteligencji) już teraz pomaga przedsiębiorcom oszczędzać czas, redukować koszty oraz minimalizuje ryzyko błędów. I choć jej korzyści odkrywają głównie najwięksi rynkowi gracze, wkrótce te narzędzia mogą stać się niezbędnym elementem każdej firmy, chociażby ze względu na ich nieocenioną pomoc w wykrywaniu cyberoszustw. O tym, dlaczego automatyzacja w księgowości jest niezbędna, mówi Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i propagatorka nowoczesnych, elastycznych rozwiązań z zakresu usług operacyjnych, zgodności z przepisami i sprawozdawczości.

Świetna wiadomość dla podatników. Chodzi o odsetki z urzędu skarbowego

Odsetki od nadpłat podatkowych będą naliczane już od dnia ich powstania aż do momentu zwrotu – taką zmianę przewiduje projekt nowelizacji ordynacji podatkowej przyjęty przez rząd. Co jeszcze ulegnie zmianie?

REKLAMA

Podatek od nieruchomości w 2025 r. Budynek i budowla inaczej definiowane, przesunięcie złożenia deklaracji DN-1 i inna stawka dla garaży

Budynek i budowla zmieniły od początku 2025 r. swoje definicje w podatku od nieruchomości.  Do tej pory podatnicy posługiwali się uregulowaniami pochodzącymi z prawa budowlanego, dlatego wprowadzenie przepisów regulujących te kwestie bezpośrednio w przepisach podatkowych to spora zmiana. Sprawdzamy, w jaki sposób wpłynie ona na obowiązki podatkowe polskich przedsiębiorców. 

Tsunami zmian podatkowych – kto ucierpi najbardziej?

Rok 2025 przynosi kolejną falę zmian podatkowych, które dotkną zarówno najmniejszych przedsiębiorców, jak i największe firmy. Eksperci alarmują, że brak stabilności prawa zagraża inwestycjom w Polsce, a wprowadzenie nowych przepisów w pośpiechu prowadzi do kosztownych błędów. Czy czeka nas poprawa w zakresie przewidywalności i uproszczenia systemu fiskalnego?

REKLAMA