REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wizytator działa bezprawnie

Agnieszka Pokojska
Agnieszka Pokojska

REKLAMA

Kontrolujący ma prawo do legitymowania i przesłuchiwania osób. Przyznanie takich kompetencji nie ma jednak podstawy prawnej. Skorzystanie z uprawnień podczas kontroli może szkodzić wizerunkowi firmy.

ANALIZA

REKLAMA

Autopromocja

Funkcjonowanie kontroli korporacyjnej w samorządzie biegłych rewidentów budzi wiele kontrowersji. Jednym z niepokojących aspektów w tym zakresie jest wydane pouczenie o podstawowych prawach i obowiązkach kontrolowanych spółek audytorskich. Zgodnie z tym dokumentem, kontrolujący uprawnieni są do legitymowania osób, przesłuchania świadków i kontrolowanego żądania wydania dokumentów poza siedzibę podmiotu kontrolowanego oraz sporządzania na jego koszt kopii dokumentacji oraz ich tłumaczenia - w razie potrzeby - na język polski.

Policyjne uprawnienia

Warto więc przypomnieć, że art. 28a ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie przewiduje powołanie Krajowej Komisji Nadzoru (KKN) sprawującej nadzór nad należytym wykonywaniem zawodu biegłego rewidenta oraz przestrzeganiem procedur badania sprawozdań finansowych.

Jak twierdzi adwokat dr Hanna Gajewska-Kraczkowska z Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka nie jest to jednak kontrola, która może być kojarzona z działaniami śledczymi i stosowaniem jakiegokolwiek przymusu. W pouczeniu natomiast mamy swoistą adaptację pojęć i czynności o proweniencji prokuratorsko-policyjnej do wykonywania kontroli przez organ samorządu zawodowego. Prawo do legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości musi wynikać z ustawy. Podobnie przesłuchanie świadka, które jest czynnością zastrzeżoną dla prowadzonych na podstawie ustawy postępowań karnych, cywilnych, administracyjnych lub takich, w których ustawowo zawarte jest odesłanie do przepisów postępowania karnego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- Ustawa o biegłych rewidentach - w odróżnieniu od prawa o adwokaturze - nie przewiduje funkcji wizytatora, a jedynie uprawnia pięcioosobową Krajową Komisję Nadzoru do podejmowania działań kontrolnych - podkreśla rozmówczyni. Zastanawiające jest wyposażanie ich w prawo odbierania oświadczeń od osób pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania (art. 233 kodeksu karnego). Uprawnienie takie - co oczywiste - wynikać może tylko z ustawy, na podstawie której prowadzone jest postępowanie. Warto wskazać, że takie stanowisko zajmował wielokrotnie Sąd Najwyższy wobec organów przypisujących sobie nadmierne uprawnienia śledcze.

Również przerzucanie na kontrolowanego ciężarów finansowych związanych z kopiowaniem lub tłumaczeniem dokumentów - według dr Hanny Gajewskiej-Kraczkowskiej - nie ma żadnego umocowania prawnego. Podobnie ocenić można prawo wizytatorów żądania wydania akt i ksiąg kontrolowanego poza jego siedzibę.

Brak ustawowych regulacji

Podobne wątpliwości ma Dominik Szczygieł, doradca podatkowy, radca prawny z MSDS Kancelarii Radców Prawnych. Podkreśla on, że tego typu uprawnienia nadzorcze nie powinny wynikać z norm wewnątrzkorporacyjnych, ale mieć rangę ustawową.

- Należałoby więc poważnie rozważać wprowadzenie odpowiednich zmian w ustawie o biegłych rewidentach i ich samorządzie - twierdzi rozmówca.

REKLAMA

Wątpliwości w tej sprawie wyrażone zostało w piśmie z 3 września 2007 (DR - 1/521/ 236/236-/ASJ/BB/2007/ 2007/10655) podpisanym przez podsekretarza stanu Adama Pęzioła. Ministerstwo Finansów zwróciło się w nim do przewodniczącego KKN Mirosława Kośmidra o rozważenie zastrzeżeń i podjęcie stosownych działań. W odpowiedzi zostało przedstawione stanowisko KKN w formie uchwały.

W dokumencie Komisja przychyliła się do twierdzenia, że prawa i obowiązki kontrolowanego powinny być uregulowane w przepisach rangi ustawowej lub na podstawie delegacji, np. w drodze uchwały. KNN zwraca jednak uwagę, że art. 28a jest bardzo lakoniczny, a jednocześnie jest jedynym przepisem regulującym działanie KKN. Dlatego zgodnie z art. 29 ustawy o biegłych rewidentach kwestie te zostały uregulowane w przepisach wewnątrzkorporacyjnych. Brak tych regulacji skutkowałby niemożnością realizacji przez Komisję jej zadań wynikających z ustawy.

Wydawanie upoważnień

Warto jednak zauważyć, że korzystanie przez wizytatorów z uprawnień policyjnych nie wpływa dobrze na wizerunek firmy, w przypadku gdy wszystko odbywa się na oczach i z udziałem klientów. Z kolei brak umocowania wizytatorów w ustawie może budzić wątpliwości co do bezpieczeństwa tajemnic handlowych firm, w których przeprowadzane były badania. W takiej sytuacji bowiem kontrolujący wizytator jest osobą trzecią, która nie ma obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej.

Na tym jednak wątpliwości co do funkcjonowania nadzoru się nie kończą. Zastrzeżenia - wyrażone również we wspomnianym piśmie Ministerstwa Finansów - dotyczą również wydawanych upoważnień do przeprowadzanych wizytacji. Zgodnie bowiem z par. 24 ust. 5 statutu Krajowej Izby Biegłych Rewidentów (KIBR) do składania oświadczeń woli w imieniu Krajowej Komisji Nadzoru wymagane jest współdziałanie i podpisy dwóch upoważnionych członków KNN lub po jednym podpisie: upoważnionego członka Komisji i członka KIBR. Istnieje w tym świetle wątpliwość, czy wydawane na podstawie par. 8 ust. 1 uchwały w sprawie Regulaminu działania KKN upoważnienia do kontroli, podpisywane jednoosobowo przez przewodniczącego Komisji, mają moc prawną. Warto podkreślić, że regulamin wydany jest na podstawie par. 7 ust. 5 Statutu.

Krajowa Komisja Nadzoru jednak nie znajduje uzasadnienia do kwestionowania zapisów par. 8 ust. 1 uchwały w sprawie Regulaminu, ponieważ przepis ten nie reguluje sposobu składania oświadczeń, a jedynie, podobnie jak par. 12 pkt 3 i 4, tryb pracy Komisji.

Jacek Pawlik, wiceprezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Libertas, przychyla się do wątpliwości dotyczących upoważnień. Jego zdaniem konieczne jest dostosowanie regulaminu do przepisów statutu KIBR. Zwraca uwagę, że jeżeli kompetencje nie są przekazywane w prawidłowy sposób, to czynności wizytatorów są nieskuteczne. Takie osoby nie powinny mieć również wglądu w dokumentację.

- Nie wnikając w kwestie merytoryczne, ale patrząc od strony proceduralnej, postępowania dyscyplinarne dotyczące tych spraw winny zostać powtórzone, a dotychczasowe wyroki, które zapadły w tych postępowaniach, powinny być unieważnione z urzędu - twierdzi nasz rozmówca. Podkreśla, że na podstawie dowodów niewłaściwie zebranych, np. przez osoby do tego nieuprawnione, nie można skazywać biegłego. Taka zależność istnieje w postępowaniu karnym.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Funkcjonowanie nadzoru korporacyjnego

657 kontroli przeprowadzono w firmach audytorskich w 2006 roku

Agnieszka Pokojska

agnieszka.pokojska@infor.pl

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowa era regulacji krypto – CASP zastępuje VASP. Co to oznacza dla firm?

W UE wchodzi w życie nowa era regulacji krypto – licencja CASP stanie się obowiązkowa dla wszystkich firm działających w tym sektorze. Dotychczasowi posiadacze licencji VASP mają czas na dostosowanie się do końca czerwca 2025 r., a z odpowiednim wnioskiem – do września. Jakie zmiany czekają rynek i co to oznacza dla przedsiębiorców?

Outsourcing pojedynczych procesów księgowych, czy zatrudnienie dodatkowej osoby w dziale księgowości - co się bardziej opłaca?

W stale zmieniającym się otoczeniu biznesowym przedsiębiorcy coraz częściej stają przed dylematem: czy zatrudnić dodatkową osobę do działu księgowego, czy może zdecydować się na outsourcing wybranych procesów księgowych? Analiza kosztów i korzyści pokazuje, że delegowanie pojedynczych zadań księgowych na zewnątrz może być znacznie bardziej efektywnym rozwiązaniem niż rozbudowa wewnętrznego zespołu.

Kto może odliczyć ulgę na dziecko? Po rozwodzie rodziców dziecko mieszka z matką a ojciec płaci alimenty i widuje się z dzieckiem

Na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik ma prawo do odliczenia kwoty ulgi prorodzinnej w zależności od tego z kim jego dziecko mieszka i kto faktycznie sprawuje nad nim opiekę. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 14 stycznia 2025 r. wyjaśnił, kto może odliczyć ulgę na dziecko, gdy rodzice są rozwiedzeni, dziecko mieszka z matką na stałe, a ojciec płaci alimenty i co jakiś czas widuje się z dzieckiem.

Odpowiedzialność członków zarządów spółek – co zmienia wyrok TSUE w sprawie Adjak?

W dniu 27 lutego 2025 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał przełomowy wyrok w sprawie C-277/24 (Adjak), w którym zakwestionował przyjęty w Polsce model solidarnej odpowiedzialności członków zarządu za zaległości podatkowe spółki. W opinii TSUE obecne przepisy naruszają prawo unijne, ponieważ uniemożliwiają kwestionowanie decyzji wymiarowych organów podatkowych, zapadłych w sprawie przeciwko spółce w trakcie postępowania przeciwko członkom zarządu – tym samym godząc w podstawowe zasady ochrony praw jednostki. Orzeczenie to może wymusić istotne zmiany w polskim systemie prawnym oraz wpłynąć na dotychczasową praktykę organów administracji skarbowej wobec członków zarządów spółek.

REKLAMA

Można już zapłacić podatek PIT kartą płatniczą w e-Urzędzie Skarbowym

Od 20 marca 2025 r. podatnicy mogą opłacać podatek PIT w serwisie e-Urząd Skarbowy (e-US) i usłudze Twój e-PIT za pomocą karty płatniczej. Dotychczas użytkownicy e-Urzędu Skarbowego mogli zapłacić podatek online przelewem bankowym lub BLIK-iem.

E-księgowość z biurem rachunkowym: jak przedsiębiorca może zoptymalizować obowiązki księgowe i podatkowe oraz rozliczenia w biznesie

Biura rachunkowe coraz częściej oferują swoim klientom usługi z zakresu e-księgowości do zarządzania finansami firmy online. Z perspektywy biura rachunkowego, wprowadzenie klienta w świat systemów zautomatyzowanych może być wyzwaniem.

Prof. Witold Modzelewski: nienależny zwrot VAT to prawdopodobnie 40-50 mld zł rocznie

Prof. Witold Modzelewski szacuje, że nienależne zwroty VAT w Polsce mogą wynosić nawet 40-50 miliardów złotych rocznie. W 2024 roku wykryto blisko 292 tys. fikcyjnych faktur na łączną kwotę 8,7 miliarda złotych, co oznacza wzrost o ponad 130% w porównaniu do roku poprzedniego. Choć efektywność kontroli skarbowych rośnie, eksperci wskazują, że skala oszustw wciąż jest ogromna, a same kontrole mogą nie wystarczyć do rozwiązania problemu.

Czy zegarek od szefa jest bez PIT? Skarbówka: To nie przychód, ale może być darowizna

Czy upominki na jubileusz pracy i dla odchodzących na emeryturę podlegają opodatkowaniu? Skarbówka potwierdza – nie trzeba płacić podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). W grę może jednak wchodzić podatek od spadków i darowizn.

REKLAMA

VAT 2025: Kto może rozliczać się kwartalnie

Kurs euro z 1 października 2024 r., według którego jest ustalany limit sprzedaży decydujący o statusie małego podatnika w 2025 r. oraz prawie do rozliczeń kwartalnych przez spółki rozliczające się według estońskiego CIT wynosił 4,2846 zł za euro. Kto zatem może rozliczać VAT raz na 3 miesiące w bieżącym roku?

Skarbówka zabrała, sądy oddały: Przedsiębiorcy odzyskali 2,8 mld zł w sprawach o faktury

Tysiące firm niesłusznie oskarżonych o udział w oszustwach VAT w końcu wygrało walkę z fiskusem. W ciągu trzech lat sądy i organy odwoławcze uchyliły decyzje skarbówki na astronomiczną kwotę 2,8 mld zł! Czy to początek końca urzędniczej samowoli wobec przedsiębiorców?

REKLAMA