REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasada ne bis in idem a kary administracyjne. Zakaz kumulacji postępowań i kar za te same czyny przeciwko tej samej osobie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zasada ne bis in idem a kary administracyjne. Zakaz kumulacji postępowań i kar za te same czyny przeciwko tej samej osobie
Zasada ne bis in idem a kary administracyjne. Zakaz kumulacji postępowań i kar za te same czyny przeciwko tej samej osobie
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 14 września 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał wyrok, w którym uznał, że zasada ne bis in idem ustanowiona w art. 50 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej ma zastosowanie do administracyjnych sankcji o charakterze karnym nałożonych za nieuczciwe praktyki handlowe Zasada ta wyklucza, by w przypadku gdy istnieje prawomocne orzeczenie, można było wszcząć lub kontynuować postępowanie karne za te same czyny, nawet jeśli owo orzeczenie jest późniejsze.

Dwie grzywny administracyjne dla tej samej spółki za te same czyny

W dniu 4 sierpnia 2016 r. Autorità Garante della Concorrenza e del Mercato (zwana dalej „AGCM”) nałożyła na spółki Volkswagen Group Italia SpA (zwaną dalej „VWGI”) i Volkswagen Aktiengesellschaft (zwaną dalej „VWAG”) grzywnę w wysokości 5 mln EUR za nieuczciwe praktyki handlowe wobec konsumentów. Powyższe praktyki dotyczyły, z jednej strony, wprowadzania do obrotu we Włoszech od 2009 r. pojazdów z silnikiem wysokoprężnym z oprogramowaniem umożliwiającym zmianę pomiaru emisji tlenków azotu (NOx) podczas badań kontrolnych emisji zanieczyszczeń, a z drugiej strony, rozpowszechniania przekazów reklamowych podkreślających spełnianie przez te pojazdy wymogów przewidzianych w przepisach dotyczących ochrony środowiska. Spółki VWGI i VWAG zaskarżyły tę decyzję przed regionalnym sądem administracyjnym dla Lacjum (Włochy). 
W międzyczasie, prokuratura w Brunszwiku (Niemcy) nałożyła na spółkę VWAG grzywnę w wysokości 1 mld EUR z tego względu, że spółka VWAG naruszyła przepisy ustawy o wykroczeniach administracyjnych. Ustawa ta przewiduje sankcję za brak należytej staranności przy realizacji obowiązku nadzoru w ramach działalności gospodarczej przedsiębiorstw w odniesieniu do opracowywania tego oprogramowania i jego zainstalowania w 10,7 mln pojazdów, wprowadzanych do obrotu na całym świecie (z których 700 000 sprzedano we Włoszech). Niemieckie orzeczenie uprawomocniło się 13 czerwca 2018 r., ponieważ spółka VWAG zapłaciła przewidzianą w nim grzywnę i formalnie zrezygnowała z zaskarżenia tego orzeczenia. 

REKLAMA

Naruszenie zasady ne bis in idem

Spółki VWGI i VWAG powołały się na niezgodność z prawem włoskiej decyzji po dniu jej wydania, wynikającą z naruszenia zasady ne bis in idem. Zasada ta zakazuje kumulacji zarówno postępowań, jak i sankcji o charakterze karnym za te same czyny przeciwko tej samej osobie. Jest ona ustanowiona w art. 50 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Włoska rada stanu, do której wniesiono odwołanie po odrzuceniu skargi w pierwszej instancji, przedstawiła Trybunałowi pytanie, czy owa zasada ma zastosowanie w niniejszej sprawie. 

Wyrok i argumenty TSUE

REKLAMA

W wyroku z 14 września 2023 r. TSUE udzielił odpowiedzi twierdzącej na pytanie, czy sankcje nałożone za nieuczciwe praktyki handlowe mogą być uznane za sankcje administracyjne o charakterze karnym. Trybunał wskazał, że przy ocenie karnego charakteru rozpatrywanych postępowań i sankcji istotne są trzy kryteria:

1) w odniesieniu do pierwszego kryterium, dotyczącego kwalifikacji prawnej naruszenia w prawie krajowym, Trybunał zauważył, iż stosowanie art. 50 Karty praw podstawowych nie ogranicza się tylko do postępowań i sankcji kwalifikowanych jako „karne” przez prawo krajowe, lecz obejmuje – niezależnie od takiej kwalifikacji w prawie krajowym – postępowania i sankcje, które należy uważać za mające charakter karny; 

2) jeśli chodzi o drugie kryterium, odnoszące się do samego charakteru naruszenia, Trybunał wyjaśnił, że wymaga ono sprawdzenia, czy rozpatrywana sankcja realizuje w szczególności cel represyjny; 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

3) w odniesieniu do trzeciego kryterium, dotyczącego stopnia surowości sankcji grożącej zainteresowanemu, Trybunał przypomniał, iż jest on oceniany w zależności od górnej granicy kary przewidzianej w odpowiednich przepisach. 

W świetle tych trzech kryteriów TSUE stwierdził, iż administracyjna sankcja pieniężna nałożona na daną spółkę przez krajowy organ ochrony konsumentów za nieuczciwe praktyki handlowe, mimo że zakwalifikowana jako sankcja administracyjna w uregulowaniu krajowym, stanowi sankcję karną, jeżeli realizuje cel represyjny i jest sankcją o wysokim stopniu surowości

Stosowanie zasady ne bis in idem do postępowań i kar za nieuczciwe praktyki handlowe

Następnie Trybunał udzielił twierdzącej odpowiedzi na pytanie, czy zasada ne bis in idem stoi na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu zezwalającemu na utrzymanie w mocy grzywny o charakterze karnym nałożonej na osobę prawną za nieuczciwe praktyki handlowe w przypadku, w którym została ona skazana za te same czyny w innym państwie członkowskim, nawet jeśli owo skazanie nastąpiło po dniu wydania decyzji nakładającej tę grzywnę, lecz wyrok skazujący uprawomocnił się przed dniem, w którym wyrok w przedmiocie środka zaskarżenia na drodze sądowej tej decyzji uzyskał powagę rzeczy osądzonej. 

Ważne

Zasada ne bis in idem wyklucza, by w przypadku gdy istnieje prawomocne orzeczenie, można było wszcząć lub kontynuować postępowanie karne za te same czyny

Jak wyjaśnił TSUE, zasada ta znajduje zastosowanie wówczas, gdy orzeczenie w sprawie karnej uprawomocniło się, niezależnie od sposobu, w jaki orzeczenie to stało się prawomocne. Jednakże może ona mieć zastosowanie jedynie wtedy, gdy czyny, których dotyczą dwa odnośne postępowania lub dwie odnośne sankcje, są identyczne. 

Ograniczenia zasady ne bis in idem

Trybunał Sprawiedliwości UE odpowiedział też na pytanie, w jakich warunkach mogą być uzasadnione ograniczenia w stosowaniu zasady ne bis in idem. Trybunał uznał, że ograniczenie w stosowaniu zasady ne bis in idem jest dopuszczalne, tak iż umożliwia kumulację postępowań lub sankcji w odniesieniu do tych samych czynów, w przypadku gdy są spełnione trzy warunki: 
- ta kumulacja nie powinna stanowić nadmiernego obciążenia dla danej osoby; 
- jasne i precyzyjne zasady muszą pozwalać na przewidzenie, jakie czyny i zaniechania mogą stanowić przedmiot kumulacji, 
- konieczne jest, aby rozpatrywane postępowania były prowadzone w sposób wystarczająco skoordynowany i w zbliżonym czasie. 

Źródło: Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 14 września 2023 r. w sprawie C-27/22 (Volkswagen Group Italia i Volkswagen Aktiengesellschaft).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rekonstrukcja rządu Tuska: Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański

Rząd Donalda Tuska przechodzi rekonstrukcję. Dziś o godz. 10 premier ogłosił nowy skład Rady Ministrów. Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański - dotychczasowy minister finansów poinformował premier Donald Tusk.

Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

REKLAMA

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o pełnym zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

REKLAMA

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

REKLAMA