REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Głos w dyskusji o tajemnicy zawodowej doradców podatkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Krajowa Izba Doradców Podatkowych
Samorząd zawodowy doradców podatkowych
Głos w dyskusji o tajemnicy zawodowej doradców podatkowych
Głos w dyskusji o tajemnicy zawodowej doradców podatkowych
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Tajemnicę zawodową najczęściej definiuje się jako obowiązek nieujawniania informacji pozyskanych w związku z wykonywanym zawodem zaufania publicznego. Do zawodów tych należą przede wszystkim lekarze, pielęgniarki, adwokaci, radcowie prawni, czy doradcy podatkowi. Przedstawiciele tych zawodów zobowiązani są do zachowania w tajemnicy informacji poufnych pod sankcją odpowiedzialności dyscyplinarnej, cywilnej, a nawet karnej.

REKLAMA

22 września 2016 r. w Dzienniku Gazecie Prawnej ukazał się wywiad z prokuratorem Pawłem Kołodziejskim, który został przeprowadzony przez redaktor Agnieszkę Pokojską. Wywiad ten obarczono tytułem: „Profesjonalni doradcy podatkowi nadużywają tajemnicy zawodowej”. Na skutek skutecznej interwencji Rzeczniczki Krajowej Izby Doradców Podatkowych tytuł wywiadu został zmieniony na: „Profesjonalni doradcy nadużywają tajemnicy zawodowej”.

REKLAMA

Tytuł ten stanowił nadużycie, bowiem doradcom podatkowym poświęcony jest jedynie jeden akapit wywiadu. Artykuł w całości dotyczy przestępczości finansowo-skarbowej i niedociągnięć (oraz perspektyw naprawy) aparatu państwa polskiego w kontekście jej zwalczania. Sama zmiana tytułu polegająca na usunięciu przymiotnika „podatkowi” nie spowodowała, że tytuł stał się adekwatny do treści wywiadu. Do kogo bowiem miałby odnosić się tytuł wywiadu - „Profesjonalni doradcy nadużywają tajemnicy zawodowej” - dotyczącego kwestii okołopodatkowych? Większość czytelników odniesie ten tytuł bezpośrednio do doradców podatkowych. Powszechnie wiadomo, że doradca podatkowy jest na mocy ustawy zobowiązany do zachowania tajemnicy zawodowej na takich samych zasadach jak adwokat, lekarz, czy radca prawny.

REKLAMA

Jedynie część wywiadu odnosi się do ogólnie pojętej tajemnicy zawodowej, czyli tajemnicy skarbowej, celnej pracownika kontroli skarbowej, doradcy podatkowego, ZUS-u, bankowej, adwokata, czy też radcy prawnego. Prokurator Paweł Kołodziejski jest zdania, iż ze względu na powyższe tajemnice, ukończenie śledztwa w (instrukcyjnym) terminie spotyka się ze znaczącymi trudnościami. Większość powyższych tajemnic stanowi wrażliwe informacje znajdujące się w posiadaniu rożnych organów państwowych. W związku z tym „łatwiejszy dostęp do informacji objętych głównie tajemnicą skarbową (...)”, zgodnie z oczekiwaniami pana prokuratora, możnaby uzyskać poprzez stworzenie, na gruncie prawa powszechnie obowiązującego, systemu wymiany informacji pomiędzy tymi organami państwowymi. Autorzy nie są w stanie odpowiedzieć, jaki związek powyższa kwestia ma z tajemnicą zawodową „doradcy”, jak miałby sugerować tytuł wywiadu.

Zdaniem prokuratora Pawła Kołodziejskiego „niektórzy doradcy [podatkowi] starają się wykorzystać ją [tajemnicę zawodową] do odmowy wydania dokumentów księgowych podatnika, faktur, rejestrów zakupu i sprzedaży, czyli dokumentów, które są niezbędne w śledztwie skarbowym. Zdaniem autorów przywołane wyżej dokumenty nie są objęte tajemnicą zawodową doradcy podatkowego. Stanowią one dokumenty księgowe podlegające wydaniu na żądanie prokuratora. W tym miejscu przypomnieć należy, że działalność księgowa nie jest elementem działalności doradztwa podatkowego, zastrzeżonym zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym tylko dla doradców podatkowych. Sam fakt wykonywania czynności księgowych przez doradcę podatkowego nie przenosi tajemnicy zawodowej na ogół wykonywanych przez niego czynności. Przede wszystkim informacje powzięte celem przygotowania przywołanych wyżej dokumentów (np. korekt deklaracji podatkowych) objęte są tajemnicą zawodową doradcy podatkowego.

Dodatkowo pan prokurator zdaje się zapominać o zmianach wprowadzonych Ustawą z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015, poz. 1649). Nowo dodany do Ordynacji podatkowej art. 193a wprowadził zmianę w zakresie udostępniania organom podatkowym ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych w jednolitym formacie elektronicznym, w pliku o odpowiedniej strukturze logicznej. Od 1 lipca 2018 roku, obowiązek udostępniania organom na żądanie tzw. Jednolitego Pliku kontrolnego będzie ciążyć na wszystkich przedsiębiorcach. W strukturze JPK znajdować się będą wszystkie przywołane przez prokuratora dokumenty księgowe. To do kompetencji racjonalnego ustawodawcy należy umocowanie prokuratorów prowadzących postępowanie karno-skarbowe do żądania dokumentów księgowych znajdujących się w strukturze Jednolitego Pliku Kontrolnego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy: Jednolity Plik Kontrolny – praktyczny poradnik (wydanie II z dodatkiem specjalnym) (książka)

Pogląd o „nadużywaniu tajemnicy zawodowej doradców podatkowych” może wynikać z błędnego występowania o dokumenty przez organy władzy publicznej, w tym przez prokuratorów prowadzących śledztwa karno-skarbowe. Z praktyki zawodowej autorów wynika, że organy występują z żądaniem o wydanie wszelkich dokumentów znajdujących się w posiadaniu doradcy podatkowego, które dotyczyłyby prowadzonego postępowania. Tak szeroki zakres żądania narusza tajemnicę zawodową. Wśród „wszelkich informacji”, którymi dysponuje doradca podatkowy znajdują się bowiem dane poufne. W takim wypadku doradca podatkowy, zobowiązany jest do odmowy określonego działania. Zgodnie z zasadami etyki zawodowej rzeczą niedopuszczalną jest naruszenie tajemnicy zawodowej. Nie mniej istotnym jest fakt, iż właścicielem dokumentów jest mocodawca doradcy podatkowego.

Szczególnym przypadkiem nieprawidłowego postępowania są też pojawiające się nieuzasadnione próby przesłuchania doradcy podatkowego na okoliczności objęte tajemnicą zawodową. Taką sytuację należy porównać z próbą przesłuchania adwokata na okoliczność informacji powziętych w związku z obroną oskarżonego w postępowaniu karnym. Przypomnieć należy, że jedną z podstaw kontynentalnego systemu prawnego jest prawo do obrony. Stanowi ono jeden z elementów cywilizacji łacińskiej. Esencją prawa do obrony jest tajemnica obrończa (w tym tajemnica doradcy podatkowego). W demokratycznym państwie prawa jedynie w nadzwyczajnych sytuacjach dopuszcza się uchylenie tajemnicy obrończej. Zgodnie z art. 180 § 2 Kodeksu postępowania karnego „Osoby obowiązane do zachowania tajemnicy notarialnej, adwokackiej, radcy prawnego, doradcy podatkowego, lekarskiej, dziennikarskiej lub statystycznej mogą być przesłuchiwane co do faktów objętych tą tajemnicą tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu. W postępowaniu przygotowawczym w przedmiocie przesłuchania lub zezwolenia na przesłuchanie decyduje sąd, na posiedzeniu bez udziału stron, w terminie nie dłuższym niż 7 dni od daty doręczenia wniosku prokuratora”. Pomimo to zdarza się, że wbrew przywołanemu wyżej przepisowi, prokuratorzy próbują w celu ułatwienia przeprowadzenia postępowania przygotowawczego pozyskać informacje od doradcy podatkowego, które winni są zdobyć inną drogą.

Z sytuacją próby uchylenia tajemnicy zawodowej spotkał się też współautor - doradca podatkowy Ryszard Małkiewicz. W ramach prowadzonego postępowania karno-skarbowego Sąd Rejonowy w Płocku uchylił jego tajemnicę zawodową w związku z postępowaniem karno-skarbowym prowadzonym przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej próbował w sposób niedopuszczalny pozyskać informacje na okoliczność sporządzenia korekt deklaracji VAT-7 na rzecz jego mocodawcy. Na skutek zażalenia autora Sąd Okręgowy w Płocku odmówił uchylenia tajemnicy zawodowej autora (sygn. akt V Kz 295/15), podnosząc argument braku wypełnienia przesłanki zawartej w art. 180 § 2 Kodeksu postępowania karnego, czyli  braku możliwości ustalenia danej okoliczności na podstawie innego dowodu. Rzeczą oczywistą jest, iż w zaistniałym stanie faktycznym w sposób niedopuszczalny próbował uzyskać dowód z zeznań doradcy podatkowego na okoliczność czynności doradztwa podatkowego wykonywanych na rzecz mocodawcy.

Ryszard Małkiewicz
doradca podatkowy

Marcin Hermanowski
aplikant doradcy podatkowego

Ryszard Małkiewicz, doradca podatkowy
Marcin Hermanowski, aplikant doradcy podatkowego
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

REKLAMA

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

REKLAMA

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - komu przysługuje i co trzeba wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

REKLAMA