Podatnik nie powinien płacić za opieszałość fiskusa

Przeciągające się, kilkuletnie postępowania wymiarowe nie należą do wyjątków. Niestety, pomimo piętnowania takich sytuacji oraz poprawiania regulacji dotyczących czasu trwania postępowań kontrolnych i podatkowych nie udaje się ich wyeliminować. W jednym z ostatnich orzeczeń Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z 3 czerwca 2008 r., sygn. akt II FSK 389/07, niepublikowany) przyznał rację podatnikowi, który domagał się umorzenia odsetek naliczonych za czas postępowania wymiarowego. Sąd uznał, że podatnik nie powinien płacić za kilkuletnie postępowanie, skoro nie miał wpływu na tę sytuację.

Eksperci pozytywnie oceniają takie stanowisko.

Według Rafała Dębowskiego, adwokata, wspólnika w kancelarii Leśnodorski Ślusarek i Wspólnicy sąd potwierdził, że kontrola sprawowana w postępowaniu administracyjno-sądowym rozciąga się na decyzje uznaniowe. Kontrola taka powinna polegać między innymi na ocenie, czy organ podatkowy dokładnie wyjaśnił stan faktyczny sprawy.

- Jakkolwiek wyrok odnosi się do uchylonego art. 67 par. 1 Ordynacji podatkowej, to jednak zachowuje swoją aktualność, chociażby wobec treści przepisu art. 67a Ordynacji - mówi Rafał Dębowski.

W jego ocenie NSA słusznie podkreślił, że w przypadku, gdy przedmiotem wniosku o umorzenie są jedynie odsetki za zwłokę powstałe w okresie prowadzenia przewlekłej w czasie kontroli, na których powstanie podatnik nie miał wpływu, po stronie podatnika zachodzi ważny interes w wydaniu decyzji umorzeniowej.

Michał Bernat, doradca podatkowy z kancelarii Wardyński i Wspólnicy, potwierdza, że przedłużające się kontrole oraz rozciągające się na kilka lat, wielokrotnie przedłużane postępowania podatkowe nie należą wcale do rzadkości.

- Taka sytuacja może mieć miejsce w przypadku podatników uczestniczących w obrocie zagranicznym, jeżeli organy podatkowe zdecydują się na wszczęcie procedury wymiany informacji z zagranicznymi organami podatkowymi - mówi ekspert.

Treść obowiązującego art. 54 par. 1 pkt 6 oraz pkt 7 Ordynacji podatkowej przewiduje zakaz naliczania odsetek za zwłokę, jeżeli postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa przedłuża się nadmiernie, ponad trzy miesiące, z winy organu podatkowego.

- Niestety, zdaniem organów podatkowych przepisu tego nie stosuje się w stosunku do postępowań kontrolnych prowadzonych na mocy ustawy o kontroli skarbowej - zauważa Adrian Jonca, doradca podatkowy z kancelarii Beiten Burkhardt.