Podstawą budżetu zadaniowego są mierniki
REKLAMA
Rozmawiamy z MARTĄ POSTUŁĄ, dyrektorem Departamentu Reformy Finansów Publicznych Ministerstwa Finansów
REKLAMA
Resort finansów pracuje nad miernikami potrzebnymi do oceny budżetu zadaniowego. Czym są mierniki w budżecie zadaniowym?
- Od początku wdrażania budżetu zadaniowego w Polsce - tak jak i w innych krajach OECD - prowadzi się intensywne studia metodologiczne w celu budowania i rozwoju systemu oceny skuteczności i efektywności poszczególnych polityk państwa. Mierzenie rezultatów pracy instytucji publicznych jest niezbędnym elementem budżetu zadaniowego - ma odpowiedzieć na pytanie, czy pieniądze przeznaczane na konkretne zadania realizowane przez administrację państwową przynoszą odpowiednie wyniki oraz czy (i w jakim stopniu) zadania te przyczyniają się do osiągania założonych przez rząd celów strategicznych. Ocena taka powinna być wszechstronna i precyzyjna, a w szczególności odnosić się do kosztowych aspektów osiągnięcia rezultatów zadań. Obecnie kon-tynuowane są prace nad stworzeniem pełnej bazy mierników dla wszystkich funkcji budżetowych państwa, co powinno w znaczący sposób usprawnić, uprościć i ujednolicić system mierzenia zadań publicznych.
Co brane było pod uwagę przy określaniu mierników dla budżetu na 2009 rok?
- Przy opracowywaniu budżetu zadaniowego na rok 2009 dążono do tego, aby wszystkie mierniki były adekwatne do specyfiki celów i zadań, które mają oceniać (tj. aby były konkretne, mierzalne i zdefiniowane w sposób umożliwiający ciągłość ich pomiaru w wieloletniej perspektywie, a także, aby mierzyły tylko to, na co wykonawca zadania ma realny wpływ). Ważne było także to, aby mierniki posiadały wiarygodne i szybko dostępne źródło danych. Ponadto - dla zapewnienia spójności budżetu zadaniowego ze strategiami rządowymi - kierowano się zasadą, aby przy formułowaniu każdego z celów i mierników zapewniona była ich zgodność z zapisami dokumentów strategicznych.
Mierniki określane były szczegółowo?
- Przy tworzeniu zasad dla opracowywania zadaniowego planu wydatków na rok 2009 uznano, że stosowanie mierników na najwyższym jego poziomie - funkcji państwa, których pomiar obarczony jest wysokim ryzykiem błędu, na wstępnym etapie rozwoju metodologii budżetu zadaniowego jest niecelowy (z uwagi na możliwość zbyt silnego wpływu na proces realizacji czynników zewnętrznych niezależnych od wykonawców funkcji). Ograniczono także liczbę mierników dla uzyskania przejrzystości i jednolitości prezentacji zadaniowego planu wydatków.
Czy każde państwo musi indywidualnie określić mierniki dla siebie, czy możemy czerpać wzorce z innych państw?
- Ministerstwo Finansów analizuje w szerokim zakresie doświadczenia zagraniczne dotyczące mierzenia wydatków publicznych, co jest szczegól- nie uzasadnione ze względu na fakt, że informacje efektywnościowe są zamieszczane w dokumentach budżetowych znacznej części krajów świata, w tym m.in. w krajach UE. Doświadczenia te będą na pewno przydatne przy sporządzaniu wspomnianej bazy mierników. Warto podkreślić, że przykładów mierników zagranicznych nie można stosować bezpośrednio, ale tylko w uzasadnionych przypadkach, po odpowiednim ich dostosowaniu do krajowych uwarunkowań społeczno-gospodarczych, a także przy uwzględnieniu potrzeb i możliwości polskiej statystyki publicznej.
Jak mierniki będą wykorzystywane w praktyce?
- Mierzenie rezultatów zadań państwa ma podstawowe znaczenie z punktu widzenia wprowadzenia nowej metody budżetowania. Budżet zadaniowy ma dostarczać decydentom - urzędnikom, parlamentarzystom i politykom - precyzyjnych i obiektywnych informacji o celowości i efektywności realizacji poszczególnych zadań państwa. Analiza tych danych, opisanych za pomocą mierników, opracowywana corocznie w postaci ewaluacji wykonania budżetu państwa pozwoli na poprawę jakości alokacji wydatków budżetowych w kolejnych latach budżetowych. Ponadto stworzenie systemu mierzenia zadań państwa przyczyni się do rozwoju audytu efektywnościowego, który ma poprawić organizację i usprawnić procedury w administracji państwowej na rzecz podnoszenia wydajności i skuteczności jej funkcjonowania.
Na zdjęciu Marta Postuła, dyrektor Departamentu Reform Finansów Publicznych Ministerstwa Finansów
Rozmawiała EWA MATYSZEWSKA
REKLAMA
REKLAMA