REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Uproszczenie i przyspieszenie postępowania sądowego - nowelizacja kpc

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Uproszczenie i przyspieszenie postępowania sądowego - nowelizacja kpc / Fot. Fotolia
Uproszczenie i przyspieszenie postępowania sądowego - nowelizacja kpc / Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 27 października 2014 r. weszła w życie nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego. Głównym celem nowelizacji jest wprowadzenie rozwiązań, które mają przyczynić się do uproszczenia i przyspieszenia postępowania sądowego w sprawach cywilnych.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1296)

REKLAMA

REKLAMA

Jedną z najistotniejszych zmian wynikających z nowelizacji jest wprowadzenie możliwości sporządzania ustnych uzasadnień orzeczeń sądu. Tego rodzaju uzasadnienie ma powstawać poprzez jego wygłoszenie przez przewodniczącego składu orzekającego, po ogłoszeniu sentencji wyroku i jego jednoczesne zamieszczenie w protokole elektronicznym. Z tego względu sporządzenie uzasadnienia w formie ustnej jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy przebieg posiedzenia utrwalany jest za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk. Sporządzenie ustnego uzasadnienia nie jest jednak w takim przypadku obligatoryjne. Ponadto wygłoszenie uzasadnienia jest niedopuszczalne w przypadku zgłoszenia tzw. zdania odrębnego (innymi słowy odmiennego stanowiska) w stosunku do wydanego wyroku. Sędzia może też zaniechać wygłoszenia uzasadnienia jeżeli sprawa była rozpoznawana przy drzwiach zamkniętych.

Jeśli chodzi o treść uzasadnienia ustnego, zgodnie z nowelizacją powinna ona obejmować te same elementy, jakie przepisy wymagają w odniesieniu do uzasadnienia pisemnego. Z uwagi zaś na to, że wskutek wygłoszenia uzasadnienia od razu zostaje podany do wiadomości cały przyjęty przez sąd tok rozumowania, w przypadku tej formy uzasadnienia, sędzia przewodniczący nie podaje już odrębnie zasadniczych powodów rozstrzygnięcia, jak ma to miejsce, kiedy uzasadnienie sporządza się na piśmie.

Istotne znaczenie mają także postanowienia nowelizacji dotyczące doręczania uzasadnień ustnych. Stosownie do tych regulacji, jeśli uzasadnienie zostało wygłoszone, strona postępowania może, tak samo jak w przypadku pisemnych uzasadnień, zgłosić w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia lub doręczenia sentencji wyroku, wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem. W takim zaś przypadku, stronie doręcza się wyrok wraz z transkrypcją uzasadnienia i jest to równoznaczne z doręczeniem wyroku z uzasadnieniem. W rezultacie dopiero od tego momentu płynie np. termin na złożenie ewentualnego środka zaskarżenia. Zgodnie przy tym ze zmianami, które nowelizacja wprowadziła do ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. 2014 r. poz. 1025, ze zm.), opłata od wniosku o wydanie na podstawie akt zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku z przebiegu posiedzenia wynosi 15 złotych za zapis. Dodatkowo należy zaznaczyć, że możliwość wygłaszania uzasadnień i doręczania ich transkrypcji została przewidziana tak w postępowaniu przed sądem I instancji jak i w postępowaniu apelacyjnym.

REKLAMA

Zmiany w postępowaniu cywilnym od 2015 roku

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nowelizacja przewidziała także kilka zmian dotyczących wyłącznie postępowania apelacyjnego. W tym zakresie wprowadzona została m.in. możliwość zrezygnowania z przedstawiania sprawozdania dotyczącego stanu rozpatrywanej sprawy, w tym zarzutów i wniosków apelacyjnych, które jak dotąd jeden z sędziów składu orzekającego obligatoryjnie dokonywał po wywołaniu sprawy. Obecnie z takiego sprawozdania można zrezygnować za zgodą obecnych stron albo w przypadku ich niestawiennictwa, chyba że rozprawa odbywa się z udziałem publiczności.

Kolejne zmiany w zakresie postępowania apelacyjnego dotyczą zasad sporządzania uzasadnienia wyroku sądu apelacyjnego. Warto wobec tego przypomnieć, że takie uzasadnienie jest co do zasady sporządzane przez sąd z urzędu. Jedyny jak dotąd wyjątek dotyczył zaś sytuacji, gdy apelacja została oddalona, kiedy to uzasadnienie sporządzane jest na żądanie strony. W obecnym stanie prawnym również w sytuacji wydania przez sąd apelacyjny wyroku zmieniającego, jego uzasadnienie jest sporządzane na wniosek strony. Ponadto nowelizacja przewidziała możliwość sporządzenia przez sąd drugiej instancji uzasadnienia obejmującego jedynie uzasadnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Takie uproszczone uzasadnienie może być sporządzone, gdy sąd drugiej instancji nie prowadził postępowania dowodowego ani nie zmienił ustaleń faktycznych sądu pierwszej instancji, a w apelacji nie zgłoszono zarzutów dotyczących tych ustaleń. Warto zaznaczyć, że do tej pory możliwość sporządzenia uproszczonego uzasadnienia istniała wyłącznie w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym.

Nowelizacja wprowadziła też zmiany dotyczące treści protokołu pisemnego sporządzanego wraz z zapisem elektronicznym, czyli tzw. protokołu skróconego. W tym zakresie ustalono, że poza elementami, które dotychczas należało umieszczać w protokole skróconym, możliwe jest zamieszczenie w nim także wniosków i twierdzeń stron, streszczenia wyników postępowania dowodowego oraz innych okoliczności istotnych dla przebiegu posiedzenia. Jednocześnie, wzorem regulacji dotyczących protokołu pisemnego, ustawodawca dopuścił możliwość powoływania się w protokole skróconym na pisma przygotowawcze, zamiast wskazywania wniosków i twierdzeń stron. Na podstawie nowelizacji przekazano także przewodniczącemu składu orzekającego uprawnienie do zarządzania sporządzania transkrypcji części protokołu elektronicznego; do tej pory uprawnienie to przysługiwało prezesowi sądu działającemu na wniosek przewodniczącego składu.

Nowelizacja dopuściła też zamieszczanie osnowy ugody sądowej nie tylko w protokole posiedzenia, ale także w odrębnym dokumencie stanowiącym część protokołu. Sporządzenie takiego odrębnego dokumentu jest przy tym możliwe zarówno w przypadku utrwalania przebiegu posiedzenia w protokole pisemnym jak i elektronicznym, niezależnie od tego czy ugoda została zawarta w postępowaniu pojednawczym, w trakcie rozprawy czy w postępowaniu przed sądem polubownym.

Przesłanki wydania wyroku zaocznego w postępowaniu cywilnym

Ponadto z dniem 27 marca 2015 r. wejdą w życie przewidziane w nowelizacji zmiany dotyczące zakresu i formy udostępniania akt sprawy zgromadzonych w toku postępowania sądowego. W tym zakresie wprowadzona zostanie możliwość udostępniania treści protokołów i pism w postaci elektronicznej również za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Poza tym obok dotychczasowego uprawnienia stron i uczestników postępowania do otrzymywania z akt sprawy zapisu dźwięku, nowe przepisy przewidują możliwość otrzymywania zapisu obrazu i dźwięku. Jednocześnie zastrzeżono jednak, że jeżeli wydaniu zapisu obrazu i dźwięku sprzeciwia się ważny interes publiczny lub prywatny lub też posiedzenie odbyło się przy drzwiach zamkniętych, z akt sprawy będzie wydawany tylko zapis dźwięku.

Podsumowując nowelizacja wprowadziła liczne zmiany, które zgodnie z zamierzeniem ustawodawcy mają przyczynić się do uproszczenia i przyspieszenia postępowania sądowego w sprawach cywilnych. Jedną z takich doniosłych zmian jest nowa instytucja tzw. „wygłoszenia uzasadnienia”, która umożliwia sporządzanie ustnych uzasadnień orzeczeń, utrwalanych w protokole elektronicznym. Pomimo przyjętych przez ustawodawcę założeń, część opinii wątpi jednak, czy zmiana ta rzeczywiście uprości i przyspieszy pracę sądu. Zauważa się bowiem, że sąd i tak będzie musiał przygotować treść uzasadnienia na piśmie, aby móc je następnie wygłosić. To zaś może w praktyce wydłużyć okres oczekiwania na rozstrzygnięcie. Z drugiej jednak strony, co słusznie podnoszą zwolennicy nowej instytucji, dzięki wygłoszeniu uzasadnienia, strony postępowania będą mogły poznać całe umotywowanie rozstrzygnięcia, zanim jeszcze zostanie im doręczone uzasadnienie, a zatem zanim zacznie płynąć termin na ewentualne złożenie środka zaskarżenia. To zaś da stronom postępowania dodatkowy czas na przygotowanie argumentacji na potrzeby ewentualnego środka zaskarżenia. Niebawem przekonamy się, jak wprowadzone rozwiązania będą funkcjonowały w praktyce i czy związany z nimi zamierzony cel zostanie osiągnięty.


Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

REKLAMA

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod [zgłoszenie: ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF]

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

REKLAMA