Zmiany w postępowaniu cywilnym dotyczące klauzuli wykonalności

Polecamy: INFORFK Platforma Księgowych i Kadrowych

W dniu 10 kwietnia 2014 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 293). Nowelizacja jest m.in. rezultatem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 listopada 2010 r. (sygn. akt P 28/08, dalej „Wyrok”), w którym Trybunał orzekł, że przepis zakładający możliwość nadawania klauzuli wykonalności w przypadku niektórych tytułów egzekucyjnych bez wydawania oddzielnego postanowienia, jest niezgodny z art. 41 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 427 ze zm.). Wyrok spowodował powstanie istotnych rozbieżności w praktyce sądów w zakresie wydawania oddzielnego postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności. W konsekwencji konieczne stało się usystematyzowania i ujednolicenie przepisów prawnych w tym zakresie.

Klauzula wykonalności w formie uproszczonej

Nowelizacją ustawodawca wyraźnie uregulował kwestie wydawania postanowienia o nadaniu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności w tak zwanej formie uproszczonej, tj. bez spisywania odrębnej sentencji, przez umieszczenie na tytule egzekucyjnym klauzuli wykonalności i opatrzenie jej podpisem sędziego albo referendarza sądowego, który wydaje postanowienie.

Zgodnie z nowymi przepisami, w przypadku tytułów egzekucyjnych będących (1) prawomocnymi lub podlegającymi natychmiastowemu wykonaniu orzeczeniami sądu, (2) ugodami zawartymi przed sądem, (3) prawomocnymi lub podlegającymi natychmiastowemu wykonaniu orzeczeniami referendarza sądowego, (4) orzeczeniami wydanymi w elektronicznym postępowaniu upominawczym, postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności wydawane będzie właśnie w formie uproszczonej.

Zapraszamy do dyskusji na forum o podatkach

W dalszej kolejności, na podstawie nowelizacji usystematyzowana została również kwestia doręczeń w postępowaniu klauzulowym w przypadku postanowień wydawanych w poszczególnych przypadkach oraz kwestie dotyczące biegu terminu do złożenia zażalenia na postanowienie w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności.

Kolejnym niezwykle istotnym aspektem nowelizacji jest uwzględnienie w nowych przepisach regulacji dotyczących treści postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności, sposobu umieszczenia samej klauzuli na tytule egzekucyjnym oraz jej brzmienia.

W rezultacie, na podstawie nowych przepisów określono, że postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności wymienia także tytuł egzekucyjny, a w razie potrzeby oznacza świadczenie podlegające egzekucji i zakres egzekucji oraz wskazuje czy orzeczenie podlega wykonaniu jako prawomocne, czy jako natychmiast wykonalne.

Ponadto wskazano, że klauzula wykonalności powinna zawierać stwierdzenie, że tytuł egzekucyjny, na którym została umieszczona uprawnia do egzekucji. Jednocześnie określono, że klauzulę wykonalności podpisuje sędzia albo referendarz sądowy.

Podsumowując, nowelizacja ma na celu głównie usystematyzowanie przepisów dotyczących nadawania tytułom egzekucyjnym klauzuli wykonalności, w tym w formie uproszczonej. Nowe regulacje są m.in. wynikiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który zauważył konieczność wyraźnego uregulowania przedmiotowego zagadnienia W praktyce okaże się, czy nowe przepisy w sposób wystarczający określają wszelkie kwestie dotyczące klauzuli wykonalności, tak aby wyeliminować nieścisłości i wątpliwości pojawiające się w tym zakresie.

Ujednolicone wzory wniosków składanych w urzędach

Maciej Szulikowski

radca prawny i partner zarządzający

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna