Praca podczas upałów a obowiązki pracodawcy
REKLAMA
REKLAMA
Czy praca w upale to praca w szczególnych warunkach?
REKLAMA
Definicję szczególnych warunków pracy znajdziemy w art. 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych. Zgodnie z nim:
|
Art. 3. 1. Prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy(...). |
Definicję ustawową rozszerzają przepisy rozporządzenia Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów BHP. Zgodnie z nimi pracą w szczególnie uciążliwych warunkach jest wykonywana:
- na otwartej przestrzeni przy temperaturze ponad 25°C,
- w pomieszczeniach zamkniętych przy temperaturze ponad 28°C.
Pracownik może przerwać pracę podczas upałów
Jak widać, praca podczas upałów jest uznawana za pracę w warunkach szczególnych. W związku z tym na pracodawcy ciążą określone obowiązki.
Upały a obowiązki pracodawcy względem pracowników
Jak mówi § 112 rozporządzenia Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w typowych, normalnych warunkach pracy pracodawca powinien dostarczać osobom, które zatrudnia, wodę zdatną do picia. Jej źródło powinno być usytuowane w takim miejscu, by każdy pracownik mógł swobodnie i bez trudu z niego skorzystać. Warto zwrócić uwagę także na samo pojęcie wody zdatnej do picia - oznacza ono wodę przebadaną pod względem higieniczno-sanitarnym i nadającą się do spożywania przez ludzi, co potwierdziła Państwowa Inspekcja Sanitarna. Jeżeli woda z wodociągów nie została uznana za zdatną do picia, szef ma obowiązek dostarczyć inne napoje.
Podobnie jest w przypadku wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Wiąże się to ze zmianami fizjologicznymi w organizmie, więc pracownicy powinni otrzymać zimne napoje wzbogacone o sole mineralne i witaminy.
Kiedy można odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego
W żadnym akcie prawnym ustawodawca nie wskazał innych obowiązków pracodawcy w związku z upałami, może on jednak uregulować tę kwestię samodzielnie, na przykład w regulaminie zakładu pracy. Może to być zarządzenie przerw w wykonywaniu przez pracowników obowiązków, zmiana godzin pracy lub dostarczenie nakryć głowy (jeśli praca odbywa się poza budynkiem) bądź klimatyzatorów czy też wiatraków, jeżeli praca odbywa się w biurze.
Polecamy: Kodeks pracy 2016 z komentarzem (PDF)
Odpowiedzialność pracodawcy za niedopełnienie obowiązków
W przypadku sporów dotyczących pracy podczas upałów, to pracodawca musi udowodnić, że nie miały miejsca temperatury, nakładające na niego dodatkowe obowiązki - to on według przepisów prawa jest zobowiązany do zapewnienia pracownikom odpowiednich warunków pracy. Oznacza to, że dostarczenie napojów nie powinno być spowodowane ich wnioskiem - pracodawca sam powinien to zrobić. Odpowiedzialność za zaniedbanie tego obowiązku zawiera art. 283 § 1 Kodeksu pracy:
|
Art. 283 § 1 Kto, będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł (...). |
Niewykorzystany urlop wypoczynkowy
Praca podczas upałów - odpowiedzialność pracownika
Również pracownik ma obowiązki związane z pracą podczas upałów, zwłaszcza jeśli wykonuje pracę w warunkach szczególnie niebezpiecznych i podwyższonej temperaturze powietrza. Najważniejszym z nich jest ocena zdolności psychofizycznych do wykonywania obowiązków pracowniczych w panującej temperaturze. Najpełniej określa to art. 210 §1 Kodeksu pracy:
|
Art. 210 §1 W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego. |
Co szczególnie istotne, powstrzymanie się od pracy we wskazanych wyżej warunkach nie może powodować zmniejszenia wynagrodzenia za ten czas.
Autor: Andrzej Lazarowicz, Prezes Web INnovative Software Sp. z o.o.
REKLAMA
REKLAMA