Opieka medyczna dla pracownika a składki ZUS

Przyznane pracownikowi świadczenie w formie opieki medycznej jest dla pracownika przychodem ze stosunku pracy. Poza obowiązkiem potrącenia od tego przychodu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, przyznanie tego świadczenia może także oznaczać konieczność odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych to wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. Przychodami są w szczególności: wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty - niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona. Przychodem pracownika są również wszelkiego rodzaju świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika i wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Oznacza to, że również abonament medyczny, który pracodawca opłaca za swoich pracowników, jest dla pracowników przychodem ze stosunku pracy.

W orzecznictwie sądowym podkreśla się, że o tym, czy dane świadczenie stanowi przychód ze stosunku pracy, rozstrzyga fakt, czy dane świadczenie może otrzymać wyłącznie pracownik czy także inna osoba niezwiązana (aktualnie lub w przeszłości) z pracodawcą (np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 marca 1993 r., III SA 2219/92, ONSA 1993/3/83).

Przychód, jaki pracownicy osiągają ze stosunku pracy, jest podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Ze składek są zwolnione tylko szczegółowo określone rodzaje przychodów:

• wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,

• zasiłki i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego,

• przychody wymienione w § 2 ust. 1 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Przychód, który podlega składkom na ubezpieczenia społeczne pracowników, jest również podstawą do naliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne - po uwzględnieniu trzech odmiennych zasad:

• podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pomniejszona o kwotę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe sfinansowane ze środków pracownika,

• w podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne należy uwzględniać wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy (od którego nie nalicza się składek na ubezpieczenia społeczne),

• wysokość podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie jest ograniczona rocznie, tak jak ma to miejsce w przypadku składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Przy określeniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych odwołują się do przepisów podatkowych, do których interpretacji właściwe są organy podatkowe. W praktyce ZUS przy określaniu tego, co jest, a co nie jest przychodem ze stosunku pracy, odwołuje się do interpretacji tych organów.

Obecnie organy podatkowe prezentują pogląd, że wartość opieki medycznej wykupionej pracownikowi przez pracodawcę jako wartość nieodpłatnego świadczenia uzyskanego przez pracownika w związku z pozostawaniem w stosunku pracy jest dla niego przychodem ze stosunku pracy, nawet jeżeli pracodawca za wykupioną pracownikom opiekę medyczną uiszcza opłatę zryczałtowaną (np. postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu z 30 stycznia 2007 r., sygn. PD-2/415-299/06; postanowienie naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego z 14 września 2007 r., sygn. 1471 /DPF/415/71/2007/PP).

WAŻNE!

Przychodem ze stosunku pracy nie są wyłącznie opłaty za usługi medycyny pracy, do których sfinansowania zobowiązują pracodawcę przepisy prawa pracy.

Wcześniej organy podatkowe stały na stanowisku, że od wartości usług medycznych, za które pracodawca uiszcza zryczałtowaną opłatę, nie jest należny podatek z uwagi na to, że nie można ustalić kwoty przychodu, jaka przypada na poszczególnych pracowników uprawnionych do takich usług (np. postanowienie naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego z 2 stycznia 2007 r., sygn. PUS.I/415/29/06; pismo Izby Skarbowej w Gdańsku z 8 lipca 2004 r., sygn. BI/005/0166/04).