W jakiej wysokości pracodawca zapłaci odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu

RADA

Musi się Pan liczyć z koniecznością zapłaty odszkodowania w kwocie co najmniej równej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę (a nie obniżonemu wynagrodzeniu minimalnemu). Należy jednak podkreślić, że jest to najniższa możliwa wysokość odszkodowania. W razie wykazania, że jest Pan winny dyskryminacji w zatrudnieniu, może Pan zostać obciążony znacznie wyższymi kosztami. Zagrożenie koniecznością wypłacenia temu pracownikowi odszkodowania jest dla Pana realne, gdyż jednym z przejawów naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu jest pomijanie danej osoby przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe.

UZASADNIENIE

Równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza niedyskryminowanie w jakikolwiek sposób, bezpośrednio lub pośrednio, z przyczyn określonych w art. 18^3a § 1 k.p. W szczególności chodzi tu o niedyskryminowanie ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną. Przepisy Kodeksu pracy wskazują jedynie przykładowy katalog naruszeń w tej kwestii. Wymieniono w nim m.in. pomijanie przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe.

Osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów (art. 18^3d k.p.).

Artykuł 18^3d k.p. ogranicza się jedynie do wskazania minimalnej kwoty odszkodowania, które może zostać przyznane danej osobie w razie wykazania, że naruszono wobec niej zasadę równego traktowania w zatrudnieniu. Nie może ono wynosić mniej niż aktualnie obowiązująca kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przepis ten odnosi się do minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2007 r. jest to 936 zł), a nie do tzw. obniżonego wynagrodzenia za pracę w stosunku od osób dopiero rozpoczynających swoją karierę zawodową. Od 1 stycznia 2007 r. obniżone wynagrodzenie minimalne można wypłacać tylko przez pierwszy rok pracy pracownika. Może on przez ten okres zarabiać 80% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Osoby dopiero rozpoczynające karierę zawodową (tak jak Pana pracownik) nie są inaczej traktowane w zakresie dolnej granicy tego odszkodowania. Nie odnosimy jej do pensji tej osoby.

Należy także podkreślić, że jest to minimalna kwota. Orzeczona wysokość odszkodowania może w rzeczywistości znacznie przewyższyć 936 zł. Prawo do odszkodowania przysługuje niezależnie od poniesienia przez pracownika szkody. Odszkodowanie należy się za sam fakt naruszenia przez pracodawcę zakazu dyskryminacji. Jeżeli jednak pracownik poniósł szkodę, to jej wysokość będzie brana pod uwagę przy ustalaniu wysokości odszkodowania.

Prawo do dochodzenia omawianego odszkodowania jest niezależne od innych środków ochrony prawnej przysługujących pracownikowi w razie naruszenia wobec niego zasady równego traktowania w zatrudnieniu. Pracownik może w opisanym przypadku rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy (w takim przypadku przysługuje mu kolejne odszkodowanie).

Odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu jest zwolnione z opodatkowania (art. 21 ust. 1 pkt 3 updof). Odszkodowanie to zostało też wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (§ 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe).

W księgach rachunkowych koszty odszkodowań, w tym związane z naruszeniem zasad równego traktowania w zatrudnieniu, stanowią koszty pozostałej działalności operacyjnej (art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. f) ustawy o rachunkowości).

Zatem orzeczona wysokość odszkodowania zostanie zaewidencjonowana:

Wn konto 765 „Pozostałe koszty operacyjne”,

Ma konto 230 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami”.

• art. 18^3a-18^3d i 55 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 89, poz. 589

• art. 6 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę - Dz.U. Nr 200, poz. 1679; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 157, poz. 1314

• art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 115, poz. 793

• art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. f) ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

• § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - Dz.U. Nr 161, poz. 1106; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 243, poz. 2434

Marek Rotkiewicz

właściciel biura doradztwa prawno-kadrowego