REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odsetki w księgach jednostek budżetowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Barbara Kołodziej

REKLAMA

Zasady postępowania z odsetkami od należności i zobowiązań, w tym również tych, do których stosuje się przepisy dotyczące zobowiązań podatkowych, ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich zapłaty lub pod datą ostatniego dnia kwartału w wysokości odsetek należnych na koniec tego kwartału.

Przez pojęcie odsetek rozumie się cenę wykorzystania obcego pieniądza w związku z odroczonym terminem płatności. Odsetki jako cena wykorzystania obcego pieniądza w związku z odroczonym terminem płatności określane są także jako stopa procentowa. Stanowią one nie tylko wynagrodzenie (przychód) wierzyciela za okres oczekiwania na zapłatę należności lub realizację lokaty bankowej, ale również obejmują pokrycie kosztów ryzyka związanego z ewentualną niewypłacalnością dłużnika. Drugie znaczenie pojęcia odsetek to odszkodowanie za opóźnienie w wykonaniu zobowiązania pieniężnego.

REKLAMA

Autopromocja

Roszczenia odsetkowe nie mogą powstać bez roszczenia głównego, czyli roszczenia o zapłatę głównej sumy pieniężnej. Wynika z tego także nieważność, tj. nieważność zobowiązania głównego przesądza o nieważności zobowiązania płacenia odsetek. Samodzielność wierzytelności odsetkowej pozwala na to, że może być ona przedmiotem odrębnej umowy o przejęciu długu czy umowy poręczenia.

W praktyce jednostek budżetowych najczęściej występują odsetki:

• z tytułu zwłoki w zapłacie w rozrachunkach z kontrahentami,

• w rozrachunkach publicznoprawnych,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• od środków pieniężnych, w tym lokat na rachunkach bankowych.

Termin płatności odsetek

Kodeks cywilny reguluje termin płatności odsetek jedynie w zakresie odsetek zwykłych (za używanie obcych pieniędzy). Nie reguluje on jednak terminów odsetek za opóźnienia. W braku odmiennego zastrzeżenia co do terminu płatności odsetek, są one płatne co roku z dołu, a jeśli termin płatności sumy pieniężnej jest krótszy niż rok - jednocześnie z zapłatą tej sumy (art. 360 kodeksu cywilnego).

REKLAMA

Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, termin przedawnienia wynosi dziesięć lat, a dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej trzy lata. Na podstawie tego przepisu przyjmuje się, że odsetki są świadczeniem okresowym i podlegają przedawnieniu trzyletniemu, w tym samym terminie co należność główna.

Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, jednostka jako wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, nawet jeśli nie poniosła żadnej szkody i opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności (art. 481 par. 1 k.c.). Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, jednostce należą się odsetki ustawowe., które obecnie wynoszą 12,5 proc. w stosunku rocznym.

Jednak gdy należność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, można żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (art.481 par. 2 k.c.).

Odsetki za opóźnienie

Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero w momencie wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości obie strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek od dłużnej sumy (art. 482 par. 1 k.c). Nie dotyczy to jednak pożyczek długoterminowych.

REKLAMA

Istotną sprawą jest określenie terminu zapłaty w umowie zawartej z kontrahentem albo podanie go na fakturze potwierdzającej sprzedaż. W tym przypadku odsetki liczone są, poczynając od pierwszego dnia następującego po dniu, w którym upłynął umowny termin zapłaty.

Jeżeli w umowie nie ma podanego terminu zapłaty ani nie wynika on z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być niezwłocznie spełnione po wezwaniu dłużnika do jego wykonania (art. 455 k.c.). Jednostka ma wówczas prawo naliczyć odsetki za zwłokę, jeżeli po upływie określonego w umowie czasu od otrzymania faktury mającej cechy wezwania do zapłaty zobowiązanie nie zostało uregulowane. Tak więc, jeśli umowa nie określa terminu zapłaty, należy podać go na fakturze potwierdzającej sprzedaż towaru.

Ewidencja odsetek

Nieuregulowanie należności lub zobowiązań w umownym terminie powoduje naliczenie odsetek za zwłokę w zapłacie.

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie szczególnych zasad rachunkowości, odsetki od należności i zobowiązań, w tym również tych, do których stosuje się przepisy dotyczące zobowiązań podatkowych, ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich zapłaty lub pod datą ostatniego dnia kwartału w wysokości odsetek należnych na koniec tego kwartału.

KSIĘGOWANIE ODSETEK

Wybrane operacje gospodarcze związane z:

• odsetkami dotyczącymi rozliczeń i roszczeń:

1. Naliczone odsetki z tytułu zwłoki w zapłacie należności:

Wn konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

Ma konto 750 „Przychody i koszty finansowe”

2. Zapłata przez dłużników naliczonych odsetek:

Wn konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych”

Ma konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

3. Naliczone odsetki od niezapłaconych w terminie zobowiązań (z wyjątkiem odsetek związanych z inwestycjami i funduszami celowymi):

Wn konto 750 „Przychody i koszty finansowe”

Ma konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

4. Zapłata odsetek należnych wierzycielowi z tytułu nieterminowej zapłaty:

Wn konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

Ma konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych”

5. Naliczone odsetki z tytułu nieterminowej zapłaty zobowiązań z działalności finansowanej z ZFŚS:

Wn konto 851 „Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych”

Ma konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

6. Naliczone odsetki z tytułu nieterminowej zapłaty zobowiązań z działalności finansowanej z funduszy celowych:

Wn konto 853 „Fundusze pozabudżetowe”

Ma konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”.

• odsetkami dotyczącymi rozrachunków publicznoprawnych:

1. Naliczenie odsetek z tytułu zwłoki w zapłacie zobowiązań podatkowych:

Wn konto 750 „Przychody i koszty finansowe”

Ma konto 225 „Rozrachunki z budżetami”

2. Spłata odsetek z tytułu zobowiązań podatkowych:

Wn konto 225 „Rozrachunki z budżetami”

Ma konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych”

3. Naliczenie odsetek z tytułu zwłoki w zapłacie zobowiązań wobec ZUS-u:

Wn konto 750 „Przychody i koszty finansowe”

Ma konto 229 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne”

4. Spłata odsetek z tytułu zobowiązań publicznoprawnych:

Wn konto 229 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne”

Ma konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych”.

BARBARA KOŁODZIEJ

gp@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF wchodzi na stałe – od 2026 roku faktury tylko elektroniczne. Szczegóły ustawy już znane!

KSeF wchodzi na stałe i już od 2026 roku każda faktura będzie musiała być wystawiona elektronicznie. Nowa ustawa całkowicie zmienia zasady rozliczeń i obejmie zarówno podatników czynnych, jak i zwolnionych z VAT. To największa rewolucja w fakturowaniu od lat.

Od kwietnia 2026 r. bez KSeF nie wystawisz żadnej faktury. To prosta droga do paraliżu firmy

Od 2026 r. KSeF stanie się obowiązkiem dla wszystkich przedsiębiorców w Polsce. System zmieni sposób wystawiania faktur, obieg dokumentów i współpracę z księgowością. W zamian przewidziano m.in. szybszy zwrot VAT. Eksperci podkreślają jednak, że firmy powinny rozpocząć przygotowania już teraz – zwlekanie może skończyć się paraliżem rozliczeń.

Rewolucja w fakturach: od 2026 KSeF obowiązkowy dla wszystkich! Firmy mają mniej czasu, niż myślą

Mamy już ustawę wprowadzającą obowiązkowy Krajowy System e-Faktur. Od lutego 2026 r. część przedsiębiorców straci możliwość wystawiania tradycyjnych faktur, a od kwietnia – wszyscy podatnicy VAT będą musieli korzystać wyłącznie z KSeF. Eksperci ostrzegają: realnego czasu na wdrożenie jest dużo mniej, niż się wydaje.

Rewolucja w interpretacjach podatkowych? Rząd planuje centralizację i zmiany w Ordynacji podatkowej – co to oznacza dla podatników i samorządów?

Rząd szykuje zmiany w Ordynacji podatkowej, które mają ułatwić dostęp do interpretacji podatkowych i uporządkować ich publikację. Zamiast rozproszenia na setkach stron samorządowych, wszystkie dokumenty trafią do jednej centralnej bazy – systemu EUREKA, co ma zwiększyć przejrzystość i przewidywalność prawa podatkowego.

REKLAMA

Krajowy System e-Faktur (KSeF). Prezydent podpisał ustawę

Prezydent Karol Nawrocki podpisał w środę zmianę ustawy o VAT, wprowadzającą Krajowy System e-Faktur (KSeF) - poinformowała kancelaria prezydenta. Co to oznacza dla firm?

Nierozwiązany problem ziemi po PGR-ach: czy minister Krajewski uratuje miejsca pracy i gospodarstwa indywidualne?

Nierozwiązane od lat kwestie zagospodarowania dzierżawionej ziemi państwowej powracają dziś z ogromną siłą. Na decyzje ministerstwa rolnictwa czekają zarówno pracownicy spółek gospodarujących na gruntach po dawnych PGR-ach, jak i rolnicy indywidualni, którzy chcą powiększać swoje gospodarstwa. W tle stoją dramatyczne obawy o przyszłość setek osób zatrudnionych w spółkach oraz widmo likwidacji stad bydła.

Dobra wiadomość dla rolników! Prezydent podpisał ustawę o przechowywaniu nawozów naturalnych – zmiany wejdą w życie błyskawicznie

Prezydent RP podpisał ustawę przygotowaną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, która wprowadza istotne zmiany dla rolników w zakresie przechowywania nawozów naturalnych. Nowe przepisy wydłużają terminy dostosowania gospodarstw, upraszczają procedury budowlane i zapewniają dodatkowe wsparcie administracyjne.

Pracujący studenci, a ubezpieczenie w ZUS. Umowy o pracę, o dzieło i zlecenia - składki i świadczenia

Nie tylko latem wielu studentów podejmuje pracę, na podstawie kilku rodzajów umów. Różnią się one obowiązkiem odprowadzania składek a co za tym idzie, również prawem do świadczeń. Wyjaśniamy jakie umowy są podpisywane i jak są oskładkowane.

REKLAMA

Rekord: Ponad 1,24 mln cudzoziemców pracuje legalnie w Polsce i płaci składki do ZUS

Na koniec I półrocza 2025 r. liczba cudzoziemców legalnie pracujących i objętych ubezpieczeniami społecznymi w ZUS przekroczyła 1,24 mln osób. W województwie kujawsko-pomorskim było ich ponad 48,3 tys.W porównaniu z końcem 2024 roku wzrost odnotowano zarówno w skali kraju, jak i w regionie - informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

Działalność nierejestrowana w 2025 roku - własny biznes bez składek ZUS i formalności [limit]. Kiedy rejestracja firmy jest już konieczna i jak to zrobić?

Rozpoczęcie działalności gospodarczej w Polsce może wydawać się skomplikowane – zwłaszcza dla osób, które dopiero testują swój pomysł na biznes. Dlatego działalność nierejestrowana (zwana też nieewidencjonowaną) to atrakcyjna forma dla początkujących przedsiębiorców. Jednak wraz z rozwojem działalności pojawia się pytanie: czy to już czas, by przejść na zarejestrowaną firmę? Przedstawiamy, kiedy warto podjąć ten krok, jakie są jego konsekwencje oraz jak się do tego przygotować.

REKLAMA