REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odsetki w księgach jednostek budżetowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Barbara Kołodziej

REKLAMA

Zasady postępowania z odsetkami od należności i zobowiązań, w tym również tych, do których stosuje się przepisy dotyczące zobowiązań podatkowych, ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich zapłaty lub pod datą ostatniego dnia kwartału w wysokości odsetek należnych na koniec tego kwartału.

REKLAMA

Przez pojęcie odsetek rozumie się cenę wykorzystania obcego pieniądza w związku z odroczonym terminem płatności. Odsetki jako cena wykorzystania obcego pieniądza w związku z odroczonym terminem płatności określane są także jako stopa procentowa. Stanowią one nie tylko wynagrodzenie (przychód) wierzyciela za okres oczekiwania na zapłatę należności lub realizację lokaty bankowej, ale również obejmują pokrycie kosztów ryzyka związanego z ewentualną niewypłacalnością dłużnika. Drugie znaczenie pojęcia odsetek to odszkodowanie za opóźnienie w wykonaniu zobowiązania pieniężnego.

REKLAMA

Roszczenia odsetkowe nie mogą powstać bez roszczenia głównego, czyli roszczenia o zapłatę głównej sumy pieniężnej. Wynika z tego także nieważność, tj. nieważność zobowiązania głównego przesądza o nieważności zobowiązania płacenia odsetek. Samodzielność wierzytelności odsetkowej pozwala na to, że może być ona przedmiotem odrębnej umowy o przejęciu długu czy umowy poręczenia.

W praktyce jednostek budżetowych najczęściej występują odsetki:

• z tytułu zwłoki w zapłacie w rozrachunkach z kontrahentami,

• w rozrachunkach publicznoprawnych,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• od środków pieniężnych, w tym lokat na rachunkach bankowych.

Termin płatności odsetek

REKLAMA

Kodeks cywilny reguluje termin płatności odsetek jedynie w zakresie odsetek zwykłych (za używanie obcych pieniędzy). Nie reguluje on jednak terminów odsetek za opóźnienia. W braku odmiennego zastrzeżenia co do terminu płatności odsetek, są one płatne co roku z dołu, a jeśli termin płatności sumy pieniężnej jest krótszy niż rok - jednocześnie z zapłatą tej sumy (art. 360 kodeksu cywilnego).

Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, termin przedawnienia wynosi dziesięć lat, a dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej trzy lata. Na podstawie tego przepisu przyjmuje się, że odsetki są świadczeniem okresowym i podlegają przedawnieniu trzyletniemu, w tym samym terminie co należność główna.

Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, jednostka jako wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, nawet jeśli nie poniosła żadnej szkody i opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności (art. 481 par. 1 k.c.). Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, jednostce należą się odsetki ustawowe., które obecnie wynoszą 12,5 proc. w stosunku rocznym.

Jednak gdy należność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, można żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (art.481 par. 2 k.c.).

Odsetki za opóźnienie

Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero w momencie wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości obie strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek od dłużnej sumy (art. 482 par. 1 k.c). Nie dotyczy to jednak pożyczek długoterminowych.

Istotną sprawą jest określenie terminu zapłaty w umowie zawartej z kontrahentem albo podanie go na fakturze potwierdzającej sprzedaż. W tym przypadku odsetki liczone są, poczynając od pierwszego dnia następującego po dniu, w którym upłynął umowny termin zapłaty.

Jeżeli w umowie nie ma podanego terminu zapłaty ani nie wynika on z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być niezwłocznie spełnione po wezwaniu dłużnika do jego wykonania (art. 455 k.c.). Jednostka ma wówczas prawo naliczyć odsetki za zwłokę, jeżeli po upływie określonego w umowie czasu od otrzymania faktury mającej cechy wezwania do zapłaty zobowiązanie nie zostało uregulowane. Tak więc, jeśli umowa nie określa terminu zapłaty, należy podać go na fakturze potwierdzającej sprzedaż towaru.

Ewidencja odsetek

Nieuregulowanie należności lub zobowiązań w umownym terminie powoduje naliczenie odsetek za zwłokę w zapłacie.

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie szczególnych zasad rachunkowości, odsetki od należności i zobowiązań, w tym również tych, do których stosuje się przepisy dotyczące zobowiązań podatkowych, ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich zapłaty lub pod datą ostatniego dnia kwartału w wysokości odsetek należnych na koniec tego kwartału.

KSIĘGOWANIE ODSETEK

Wybrane operacje gospodarcze związane z:

• odsetkami dotyczącymi rozliczeń i roszczeń:

1. Naliczone odsetki z tytułu zwłoki w zapłacie należności:

Wn konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

Ma konto 750 „Przychody i koszty finansowe”

2. Zapłata przez dłużników naliczonych odsetek:

Wn konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych”

Ma konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

3. Naliczone odsetki od niezapłaconych w terminie zobowiązań (z wyjątkiem odsetek związanych z inwestycjami i funduszami celowymi):

Wn konto 750 „Przychody i koszty finansowe”

Ma konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

4. Zapłata odsetek należnych wierzycielowi z tytułu nieterminowej zapłaty:

Wn konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

Ma konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych”

5. Naliczone odsetki z tytułu nieterminowej zapłaty zobowiązań z działalności finansowanej z ZFŚS:

Wn konto 851 „Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych”

Ma konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

6. Naliczone odsetki z tytułu nieterminowej zapłaty zobowiązań z działalności finansowanej z funduszy celowych:

Wn konto 853 „Fundusze pozabudżetowe”

Ma konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”.

• odsetkami dotyczącymi rozrachunków publicznoprawnych:

1. Naliczenie odsetek z tytułu zwłoki w zapłacie zobowiązań podatkowych:

Wn konto 750 „Przychody i koszty finansowe”

Ma konto 225 „Rozrachunki z budżetami”

2. Spłata odsetek z tytułu zobowiązań podatkowych:

Wn konto 225 „Rozrachunki z budżetami”

Ma konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych”

3. Naliczenie odsetek z tytułu zwłoki w zapłacie zobowiązań wobec ZUS-u:

Wn konto 750 „Przychody i koszty finansowe”

Ma konto 229 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne”

4. Spłata odsetek z tytułu zobowiązań publicznoprawnych:

Wn konto 229 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne”

Ma konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych”.

BARBARA KOŁODZIEJ

gp@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ministerstwo Finansów chce zakończyć nadużycia z przedawnieniem podatków. Nowe zasady już w 2026 roku

W nowej wersji projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej Ministerstwo Finansów chce zlikwidować możliwość zawieszania biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego poprzez wszczęcie postępowania karnego skarbowego. O szczegółach zmian mówi wiceminister finansów Jarosław Neneman.

Stawki podatku od środków transportowych w 2026 roku: Nowe limity już opublikowane

Znamy już nowe górne granice stawek podatku od środków transportowych na 2026 rok. Większość limitów wzrosła o około 4,5% względem 2025 r. Sprawdź szczegółowe porównanie stawek, terminy płatności oraz zasady ustalania stawek przez gminy. To ważne dla przedsiębiorców i samorządów.

TSUE: Urzędy skarbowe nie mogą automatycznie wykreślać firm z rejestru VAT za zaległości

Przełomowy wyrok TSUE potwierdza, że wykreślenie firmy z rejestru VAT za brak zapłaty podatku nie może odbywać się automatycznie. Fiskus musi najpierw zbadać przyczyny zaległości i zachowanie przedsiębiorcy. Orzeczenie może uchronić tysiące firm przed nieproporcjonalnymi sankcjami i nieodwracalnymi stratami.

Koniec z bieganiem po zaświadczenia! Rewolucyjne zmiany w podatku od spadków i darowizn, dotyczące zaświadczeń z urzędu skarbowego oraz rozliczeń rent prywatnych

Koniec z obowiązkiem przedstawiania zaświadczeń z urzędu skarbowego przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny! Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn upraszcza formalności i rozliczenia rent prywatnych. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie.

REKLAMA

2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

Nowe Centrum Kompetencyjne i Zespół ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego – jest ważny krok w uszczelnianiu CIT

Ministerstwo Finansów ogłosiło powstanie Centrum Kompetencyjnego ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT oraz nowego Zespołu analizującego systemowe rozwiązania w tym obszarze. KAS zmienia też priorytety kontroli – liczyć się będą efekty, nie liczba postępowań.

Nowe projekty KSR do konsultacji publicznych: wartości niematerialne i inwestycje w nieruchomości

Komitet Standardów Rachunkowości opublikował dwa projekty Krajowych Standardów Rachunkowości – dotyczące wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości. Dokumenty mają ujednolicić zasady ewidencji, wyceny i prezentacji tych aktywów. Opinie można zgłaszać do 30 września 2025 r.

REKLAMA

Nowa opłata 2 euro od każdej paczki do UE albo 50 eurocentów po spełnieniu szeregu formalności. Na walce Unii z chińskim e-commerce skorzysta europejska logistyka

Komisja Europejska i Parlament Europejski chcą ograniczenia napływu chińskiego e-commerce przez wprowadzenie opłaty manipulacyjnej wynoszącej 2 euro dla każdej paczki, niezależnie od jej wartości. Nowy podatek będzie można obniżyć do 50 eurocentów, ale najpierw przesyłka będzie musiała trafić do magazynu na terenie Unii, skąd będzie dystrybuowana do klienta końcowego. Oznacza to, że każda z 4,6 mld paczek, bo tyle zaimportowano ich w 2024 r., będzie wymagała indywidualnej obsługi logistycznej, którą mogą zapewnić europejscy operatorzy. W opinii ekspertów to wielka dla sektora logistyki kontraktowej, również w Polsce, ale do walki o największych graczy e-commerce należy się dobrze przygotować.

Tajemnica przedsiębiorstwa pod ochroną – rząd szykuje rewolucję w przepisach o znakach towarowych

Rząd pracuje nad długo wyczekiwaną nowelizacją Prawa własności przemysłowej. Projekt UDER85 wprowadzi skuteczne mechanizmy ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniach przed Urzędem Patentowym. To przełom, który zmieni zasady gry w sporach o znaki towarowe i zwiększy bezpieczeństwo firmowych danych.

REKLAMA