REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odsetki w księgach jednostek budżetowych

Barbara Kołodziej

REKLAMA

Zasady postępowania z odsetkami od należności i zobowiązań, w tym również tych, do których stosuje się przepisy dotyczące zobowiązań podatkowych, ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich zapłaty lub pod datą ostatniego dnia kwartału w wysokości odsetek należnych na koniec tego kwartału.

Przez pojęcie odsetek rozumie się cenę wykorzystania obcego pieniądza w związku z odroczonym terminem płatności. Odsetki jako cena wykorzystania obcego pieniądza w związku z odroczonym terminem płatności określane są także jako stopa procentowa. Stanowią one nie tylko wynagrodzenie (przychód) wierzyciela za okres oczekiwania na zapłatę należności lub realizację lokaty bankowej, ale również obejmują pokrycie kosztów ryzyka związanego z ewentualną niewypłacalnością dłużnika. Drugie znaczenie pojęcia odsetek to odszkodowanie za opóźnienie w wykonaniu zobowiązania pieniężnego.

REKLAMA

Autopromocja

Roszczenia odsetkowe nie mogą powstać bez roszczenia głównego, czyli roszczenia o zapłatę głównej sumy pieniężnej. Wynika z tego także nieważność, tj. nieważność zobowiązania głównego przesądza o nieważności zobowiązania płacenia odsetek. Samodzielność wierzytelności odsetkowej pozwala na to, że może być ona przedmiotem odrębnej umowy o przejęciu długu czy umowy poręczenia.

W praktyce jednostek budżetowych najczęściej występują odsetki:

• z tytułu zwłoki w zapłacie w rozrachunkach z kontrahentami,

• w rozrachunkach publicznoprawnych,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• od środków pieniężnych, w tym lokat na rachunkach bankowych.

Termin płatności odsetek

Kodeks cywilny reguluje termin płatności odsetek jedynie w zakresie odsetek zwykłych (za używanie obcych pieniędzy). Nie reguluje on jednak terminów odsetek za opóźnienia. W braku odmiennego zastrzeżenia co do terminu płatności odsetek, są one płatne co roku z dołu, a jeśli termin płatności sumy pieniężnej jest krótszy niż rok - jednocześnie z zapłatą tej sumy (art. 360 kodeksu cywilnego).

Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, termin przedawnienia wynosi dziesięć lat, a dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej trzy lata. Na podstawie tego przepisu przyjmuje się, że odsetki są świadczeniem okresowym i podlegają przedawnieniu trzyletniemu, w tym samym terminie co należność główna.

Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, jednostka jako wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, nawet jeśli nie poniosła żadnej szkody i opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności (art. 481 par. 1 k.c.). Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, jednostce należą się odsetki ustawowe., które obecnie wynoszą 12,5 proc. w stosunku rocznym.

Jednak gdy należność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, można żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (art.481 par. 2 k.c.).

Odsetki za opóźnienie

REKLAMA

Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero w momencie wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości obie strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek od dłużnej sumy (art. 482 par. 1 k.c). Nie dotyczy to jednak pożyczek długoterminowych.

Istotną sprawą jest określenie terminu zapłaty w umowie zawartej z kontrahentem albo podanie go na fakturze potwierdzającej sprzedaż. W tym przypadku odsetki liczone są, poczynając od pierwszego dnia następującego po dniu, w którym upłynął umowny termin zapłaty.

Jeżeli w umowie nie ma podanego terminu zapłaty ani nie wynika on z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być niezwłocznie spełnione po wezwaniu dłużnika do jego wykonania (art. 455 k.c.). Jednostka ma wówczas prawo naliczyć odsetki za zwłokę, jeżeli po upływie określonego w umowie czasu od otrzymania faktury mającej cechy wezwania do zapłaty zobowiązanie nie zostało uregulowane. Tak więc, jeśli umowa nie określa terminu zapłaty, należy podać go na fakturze potwierdzającej sprzedaż towaru.

Ewidencja odsetek

Nieuregulowanie należności lub zobowiązań w umownym terminie powoduje naliczenie odsetek za zwłokę w zapłacie.

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie szczególnych zasad rachunkowości, odsetki od należności i zobowiązań, w tym również tych, do których stosuje się przepisy dotyczące zobowiązań podatkowych, ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich zapłaty lub pod datą ostatniego dnia kwartału w wysokości odsetek należnych na koniec tego kwartału.

KSIĘGOWANIE ODSETEK

Wybrane operacje gospodarcze związane z:

• odsetkami dotyczącymi rozliczeń i roszczeń:

1. Naliczone odsetki z tytułu zwłoki w zapłacie należności:

Wn konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

Ma konto 750 „Przychody i koszty finansowe”

2. Zapłata przez dłużników naliczonych odsetek:

Wn konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych”

Ma konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

3. Naliczone odsetki od niezapłaconych w terminie zobowiązań (z wyjątkiem odsetek związanych z inwestycjami i funduszami celowymi):

Wn konto 750 „Przychody i koszty finansowe”

Ma konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

4. Zapłata odsetek należnych wierzycielowi z tytułu nieterminowej zapłaty:

Wn konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

Ma konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych”

5. Naliczone odsetki z tytułu nieterminowej zapłaty zobowiązań z działalności finansowanej z ZFŚS:

Wn konto 851 „Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych”

Ma konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

6. Naliczone odsetki z tytułu nieterminowej zapłaty zobowiązań z działalności finansowanej z funduszy celowych:

Wn konto 853 „Fundusze pozabudżetowe”

Ma konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”.

• odsetkami dotyczącymi rozrachunków publicznoprawnych:

1. Naliczenie odsetek z tytułu zwłoki w zapłacie zobowiązań podatkowych:

Wn konto 750 „Przychody i koszty finansowe”

Ma konto 225 „Rozrachunki z budżetami”

2. Spłata odsetek z tytułu zobowiązań podatkowych:

Wn konto 225 „Rozrachunki z budżetami”

Ma konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych”

3. Naliczenie odsetek z tytułu zwłoki w zapłacie zobowiązań wobec ZUS-u:

Wn konto 750 „Przychody i koszty finansowe”

Ma konto 229 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne”

4. Spłata odsetek z tytułu zobowiązań publicznoprawnych:

Wn konto 229 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne”

Ma konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych”.

BARBARA KOŁODZIEJ

gp@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

Zmiana zasad wysyłania pocztą pism (urzędowych, podatkowych, sądowych) z zachowaniem terminu. Łatwiej będzie też uzyskać oprocentowanie nadpłat

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

Ile wyniesie rata kredytu po obniżce stóp procentowych o 0,5 pp, 0,75 pp, 1 pp.? Jak wzrośnie zdolność kredytowa? Stopy NBP spadną dopiero w II połowie 2025 r.?

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 15-16 stycznia 2024 r. utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. RPP nie zmieniła poziomu stóp procentowych w styczniu 2025 r. Rankomat.pl zwraca jednak uwagę, że jest szansa na to, że w 2025 roku (raczej w II połowie) stopy spadną o 0,75 p.p. (punkt procentowy). To wywołałoby spadek raty przeciętnego kredytu o 196 zł i wzrost zdolności kredytowej. Okazuje się, że bankach obniżki już się zaczęły i to nie tylko w przypadku lokat, ale również kredytów. Jak wynika z danych NBP, średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane) spadło poniżej 4% po raz pierwszy od maja 2022 r. Średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych również było najniższe od maja 2022 r. i wyniosło 7,35%. Zauważalnie staniały nawet kredyty konsumpcyjne, których RRSO po raz pierwszy od grudnia 2021 r. spadło poniżej 13%.

REKLAMA

E-akta osobowe pracowników: co muszą zawierać i jak je prowadzić?

Elektroniczna forma akt osobowych, czyli e-akta, staje się coraz bardziej popularna, oferując wygodę, efektywność i oszczędność czasu. Ale czym właściwie są e-akta osobowe pracowników i jak je prawidłowo prowadzić?

Procedura VAT-OSS – na czym polega, jak stosować i dlaczego warto. Jak wypełnić zgłoszenie VIU-R

Wprowadzenie procedury VAT-OSS (One Stop Shop – co można przetłumaczyć jako: Sklep w jednym miejscu), to istotne uproszczenie rozliczeń podatkowych dla firm prowadzących działalność transgraniczną w Unii Europejskiej. Procedura ta umożliwia przedsiębiorcom rozliczać w jednym miejscu podatek VAT z tytułu sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w innych krajach UE. Pozwala to na uniknięcie skomplikowanych procesów rejestracji i rozliczeń w każdym państwie członkowskim oddzielnie.

Automatyzacja i sztuczna inteligencja w księgowości: przykłady konkretnych zastosowań. System wykryje oszusta i fałszywego dostawcę

Automatyzacja procesów finansowych (w tym zastosowanie sztucznej inteligencji) już teraz pomaga przedsiębiorcom oszczędzać czas, redukować koszty oraz minimalizuje ryzyko błędów. I choć jej korzyści odkrywają głównie najwięksi rynkowi gracze, wkrótce te narzędzia mogą stać się niezbędnym elementem każdej firmy, chociażby ze względu na ich nieocenioną pomoc w wykrywaniu cyberoszustw. O tym, dlaczego automatyzacja w księgowości jest niezbędna, mówi Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i propagatorka nowoczesnych, elastycznych rozwiązań z zakresu usług operacyjnych, zgodności z przepisami i sprawozdawczości.

Świetna wiadomość dla podatników. Chodzi o odsetki z urzędu skarbowego

Odsetki od nadpłat podatkowych będą naliczane już od dnia ich powstania aż do momentu zwrotu – taką zmianę przewiduje projekt nowelizacji ordynacji podatkowej przyjęty przez rząd. Co jeszcze ulegnie zmianie?

REKLAMA

Podatek od nieruchomości w 2025 r. Budynek i budowla inaczej definiowane, przesunięcie złożenia deklaracji DN-1 i inna stawka dla garaży

Budynek i budowla zmieniły od początku 2025 r. swoje definicje w podatku od nieruchomości.  Do tej pory podatnicy posługiwali się uregulowaniami pochodzącymi z prawa budowlanego, dlatego wprowadzenie przepisów regulujących te kwestie bezpośrednio w przepisach podatkowych to spora zmiana. Sprawdzamy, w jaki sposób wpłynie ona na obowiązki podatkowe polskich przedsiębiorców. 

Tsunami zmian podatkowych – kto ucierpi najbardziej?

Rok 2025 przynosi kolejną falę zmian podatkowych, które dotkną zarówno najmniejszych przedsiębiorców, jak i największe firmy. Eksperci alarmują, że brak stabilności prawa zagraża inwestycjom w Polsce, a wprowadzenie nowych przepisów w pośpiechu prowadzi do kosztownych błędów. Czy czeka nas poprawa w zakresie przewidywalności i uproszczenia systemu fiskalnego?

REKLAMA