REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak rozliczyć niedobory w granicach ubytków naturalnych ujawnione podczas inwentaryzacji

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agnieszka Pokojska
Agnieszka Pokojska

REKLAMA

Do 15 dnia po zakończeniu roku obrotowego firmy muszą zakończyć inwentaryzację aktywów i pasywów. W jej toku może zostać ujawniony niedobór materiałów. Czasami może się on mieścić w granicach ubytków naturalnych. W takim przypadku należy go rozliczyć za pomocą konta zużycie materiałów.

 

 

Firmy, których rok obrotowy pokrywa się z kalendarzowym, do jutra, czyli do 15 stycznia, powinny zakończyć inwentaryzację. Zgodnie bowiem z art. 26 ust. 3 ustawy o rachunkowości, składniki aktywów - z wyłączeniem aktywów pieniężnych, papierów wartościowych, produktów w toku produkcji oraz materiałów, towarów i produktów gotowych, określonych w art. 17 ust. 2 pkt 4 - można rozpocząć nie wcześniej niż trzy miesiące przed końcem roku obrotowego, natomiast zakończyć do 15 dnia następnego roku.

Kolejnym etapem, który w związku z tym muszą przeprowadzić firmy, jest wyjaśnienie powstałych różnic inwentaryzacyjnych. Następnie ujawnione nadwyżki i niedobory trzeba rozliczyć w księgach. W tym celu w pierwszej kolejności należy ustalić przyczynę powstania takiego stanu rzeczy. Czynności te wykonuje komisja inwentaryzacyjna. W jej skład powinny wchodzić minimum dwie, trzy osoby posiadające szeroką wiedzę z zakresu gospodarki magazynowej oraz znające przepisy dotyczące inwentaryzacji oraz zasady przeprowadzania spisu z natury.

Trzeba ustalić przyczynę

Istotnym elementem rozliczenia różnic jest określenie, czy niedobory lub szkody zostały zawinione np. przez pracownika odpowiedzialnego materialnie, czy też niezawinione i wynikają np. z naturalnych ubytków lub zdarzeń nadzwyczajnych. Od tego uzależniony jest sposób ewidencji różnic.

Rozliczenie niedoborów odbywa się za pomocą konta 264 „Rozliczenie niedoborów”. Dlatego też, ujawnione niedobory materiałów należy wprowadzić do ksiąg rachunkowych zapisem: strona Wn 264 konta „Rozliczenie niedoborów”, strona Ma konta 310 „Materiały”. Z kolei rozliczenie niedoboru należy zaewidencjonować w zależności od przyczyn ich zaistnienia. Jeżeli więc uznano niedobór za niezawiniony, ewidencja będzie wyglądała w następujący sposób: strona Wn konta 766 „Pozostałe koszty operacyjne”, strona Ma konta 264 „Rozliczenie niedoborów”.

W sytuacji gdy niedobory:

- powstały w związku z zaistnieniem zdarzeń losowych, rozliczenie nastąpi w korespondencji z kontem 775 „Straty nadzwyczajne”,

- zostały zawinione przez pracownika i przez niego uznane, rozliczenie nastąpi w korespondencji z kontem 237 „Należności od pracowników z tytułu niedoborów”,

- zostały zawinione przez pracownika, ale przez niego nieuznane rozliczenie nastąpi w korespondencji z kontem 238 „Roszczenia sporne od pracowników nieobjęte postępowaniem sądowym”.

Ubytki naturalne

Warto pamiętać, że w przypadku materiałów w stanie ciekłym lub sypkim należy ustalić, czy niedobór lub nadwyżka mogą powstawać naturalnie w związku z właściwościami fizycznymi, chemicznymi lub warunkami magazynowania czy transportu. Wielkość ubytków powinna jednak mieścić się w granicach norm ustalonych przez kierownika jednostek. Każda jednostka powinna w polityce rachunkowości ustalić granice, które uznawane są za ubytek naturalny. Aby określić takie normy, firmy mogą wykorzystywać różne metody.

Przykładowo można wykorzystywać dane dotyczące kształtowania się średnich faktycznych ubytków naturalnych danego towaru lub materiału w tej samej branży. Można również zastosować metodę doświadczalną, która polega na wykorzystaniu wyników przeprowadzonych pomiarów i badań przeprowadzonych w rzeczywistych warunkach, np. magazynowania lub obrotu.

Analiza uzyskanych w ten sposób informacji pozwoli odpowiedzieć na pytanie, czy powstałe podczas inwentaryzacji różnice odpowiadają wysokości normy ubytku naturalnego. Należy przy tym pamiętać, że ubytki naturalne powinny być odpowiednio udokumentowane przez komisję inwentaryzacyjną i zatwierdzone przez kierownika jednostki.

Pomocą w tym zakresie może być nieobowiązujące zarządzenie ministra gospodarki materiałowej z 14 grudnia 1983 r. w sprawie zasad opracowywania i stosowania norm ubytków naturalnych oraz stałego doskonalenia metodyki ustalania wysokości ubytków w gospodarce magazynowej i transporcie (MP nr 42, poz. 243).

Powołane zarządzenie, oprócz wymienionych wyżej metod ustalania norm ubytków naturalnych, wskazuje także trzecią metodę porównawczo-analityczną. Polega ona na tym, że ustalenie wysokości normy ubytku wyprowadza się na podstawie sprawdzenia i porównania danych statystycznych, danych z przeprowadzonych badań w rzeczywistych warunkach obrotu magazynowo-transportowego z danymi z przeprowadzonych badań laboratoryjnych oraz z danymi z literatury i normami ubytków naturalnych artykułów o zbliżonych właściwościach.

Rozliczenie niedoboru materiałów w ewidencji księgowej do wysokości określonych ubytków naturalnych należy ująć zapisem: strona Wn konta 410 „Zużycie materiałów”, strona Ma konta 264 „Rozliczenie niedoborów”.

NORMA UBYTKU NATURALNEGO

Pojęcie to oznacza określony przez daną jednostkę maksymalnie dopuszczalny ubytek masy lub wymiaru artykułu wyrażony w stosunku procentowym, powstający w określonych warunkach i określonym czasie. Przez artykuły należy rozumieć surowce, materiały, wyroby itp.


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład księgowania niedoboru


AGNIESZKA POKOJSKA

agnieszka.pokojska@infor.pl


PODSTAWA PRAWNA

Art. 26 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ucieczka z JDG? Coraz mniej zamknięć, ale zawieszeń przybywa. Przedsiębiorcy kalkulują inaczej

W maju 2025 roku liczba wniosków o zamknięcie jednoosobowej działalności gospodarczej spadła o niemal 20% względem kwietnia, ale wzrosła o 4% w skali roku. Eksperci wskazują, że główne powody decyzji o likwidacji JDG pozostają niezmienne – to przede wszystkim wysokie koszty, presja płacowa i trudności z zatrudnieniem.

Unia celna UE-Turcja: przewodnik dla polskich firm transportowych. Dokumentacja, najczęstsze problemy, regulacje techniczne i VAT

Turcja funkcjonuje w ramach unii celnej z Unią Europejską, co stwarza szczególne możliwości handlowe. Polscy przewoźnicy muszą jednak pamiętać o specyficznych wymaganiach dokumentacyjnych i procedurach celnych.

Nowy podatek e-commerce uderzy w polskie firmy. Zyska zagraniczna konkurencja?

Plan rozszerzenia podatku od sprzedaży detalicznej na handel internetowy budzi poważne kontrowersje. Eksperci ostrzegają, że nowe przepisy mogą zahamować rozwój polskich e-sklepów i wzmocnić azjatyckie platformy, które często omijają unijne regulacje. W tle apel o zatrzymanie prac legislacyjnych i skupienie się na rozwiązaniach na poziomie UE.

Przedsiębiorcy chcą uproszczenia w kontroli celno-skarbowej i podatkowej. Widzą potrzebę dialogu z kontrolerami

Przedsiębiorcy, w ramach deregulacji prowadzonej przez rząd, domagają się większej współpracy i otwartości na wyjaśnienia ze strony służb celno-skarbowych, jasnej interpretacji przepisów, partnerskiego traktowania oraz skrócenia procesu przedawnienia.

REKLAMA

Zawód: księgowy: teraz wyraźny awans w rankingu prestiżu. Dlaczego warto zarabiać na umiejętności księgowania

W najnowszym rankingu najbardziej poważanych zawodów w Polsce opublikowanym przez SW Research (2025) księgowy awansował o 3 miejsca w porównaniu z ubiegłym rokiem. Aktualnie zajmuje 22 miejsce na 51 profesji.

Rząd poprawia KSeF, przedsiębiorcy zadowoleni z kolejnym zmian w ustawie, zwłaszcza że korzystne modyfikacje nastąpią jeszcze przed wejściem w życie zmienianych przepisów

Krajowy System e-Faktur zmienia się na lepsze. Rząd, po konsultacjach z przedsiębiorcami, przyjął pakiet przepisów, które mają ułatwić funkcjonowanie Krajowego Systemu e-Faktur. Nowe przepisy są wynikiem licznych konsultacji z przedsiębiorcami, jakie przeprowadziło Ministerstwo Finansów.

MF proponuje zmiany w raportowaniu do KNF. Mniej obowiązków dla domów maklerskich

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia zmieniającego zasady przekazywania informacji do Komisji Nadzoru Finansowego przez firmy inwestycyjne i banki prowadzące działalność maklerską. Nowe regulacje, będące częścią pakietu deregulacyjnego, mają na celu uproszczenie obowiązków sprawozdawczych i zmniejszenie obciążeń administracyjnych.

Kawa z INFORLEX. Przygotowanie do KSeF

Zapraszamy na bezpłatne spotkanie online. Kawa z INFORLEX wydanie EXTRA. Rozmowa z 2 cenionymi ekspertami.

REKLAMA

Kolejna rewolucja i sensacyjne zmiany w KSeF i elektronicznym fakturowaniu. Czy są nowe terminy, co z możliwością fakturowania offline

Deregulacja idzie pełną parą. Rząd zmienia nie tylko obowiązujące już przepisy, ale i te, które dopiero mają wejść w życie. Przykładem takiej deregulacji są przepisy o KSeF czyli o obowiązkowym przejściu na wyłącznie cyfrowe e-faktury. Co się zmieni, co z terminami obowiązkowego przejścia na e-fakturowanie dla poszczególnych grup podatników?

E-fakturowanie coraz bliżej – dlaczego przedsiębiorstwa powinny postawić na nowoczesne rozwiązania EDI?

W przyszłym roku polskie przedsiębiorstwa czeka jedna z największych zmian w systemie rozliczeń – obowiązkowe e-fakturowanie. Pomimo przesunięcia terminu z lipca 2024 roku na 2026 rok warto już teraz ruszyć z przygotowaniami do nowych regulacji i rozpocząć wdrażanie odpowiednich narzędzi.

REKLAMA