REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie są skutki podatkowe przekazania części działalności małżonkowi

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Krawczyk
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jestem osobą fizyczną (podatnikiem VAT). Prowadzę działalność prawniczą i handlową (sklep). Rozliczam się na podstawie pkpir. Sklep chciałbym przekazać żonie. W jaki sposób mogę to zrobić? Czy poprzez sprzedaż, czy w inny sposób? Jakie byłyby konsekwencje w podatku dochodowym dla obu stron? Jak nieodpłatnie przekazać zamortyzowane środki trwałe (chłodnie) i jakie to rodzi skutki u żony?

RADA

REKLAMA

Sposób przekazania sklepu zależy od ustroju majątkowego łączącego małżonków. Przekłada się to na odpłatność bądź nieodpłatność czynności, a tym samym na możliwość powstania przychodu po jednej ze stron i kosztów po drugiej stronie. Skutki przekazania firmy u małżonków, zarówno tych, którzy mają wspólność majątkową, jak i tych, którzy mają rozdzielność majątkową, przedstawiamy w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

W opisanej sytuacji Czytelnik ma zamiar przekazać część prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej żonie. Nie oznacza to likwidacji działalności gospodarczej męża. Jednocześnie mamy do czynienia z rozpoczęciem działalności gospodarczej przez żonę. Skutki podatkowe takiej transakcji zależą od tego, czy między małżonkami istnieje wspólność majątkowa, czy też istnieje rozdzielność. Rozwiązania w tych dwóch wariantach w podatku dochodowym i VAT przedstawiamy poniżej.

Skutki w podatku dochodowym i w pkpir

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pomiędzy małżonkami istnieje wspólność majątkowa

REKLAMA

Wychodząc z założenia, że małżonków łączy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, należy uznać, że przesunięcie majątku, z majątku służącego prowadzeniu działalności gospodarczej przez męża na rzecz majątku służącego prowadzeniu działalności gospodarczej przez żonę, według prawa cywilnego i rodzinnego zasadniczo niczego nie zmienia. Majątek ten cały czas stanowi wspólność małżonków, nie następują więc zmiany w obrębie właściciela majątku. Przesunięcie takie ma tylko znaczenie dla swobody dysponowania nim. Ma ją bowiem zapewnioną ten małżonek, który majątku używa w prowadzonej przez siebie działalności. Nie dotyczy to jedynie nieruchomości wchodzących w skład tego majątku. W tym przypadku do rozporządzania majątkiem jest potrzebna zgoda obu małżonków.

W przypadku przekazania majątku w rozpatrywanej sytuacji (jeśli małżonkowie mają wspólność majątkową) nie należy brać pod uwagę umowy darowizny jako podstawy takiego przekazania, ponieważ darowizny można dokonać tylko z majątku, który jest wyłączną własnością darczyńcy. Tymczasem w przypadku istnienia ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej oboje małżonkowie posiadają uprawnienia właścicielskie, nie mogą sobie więc darować składników wspólnego majątku. Z tych samych powodów należy odrzucić jako podstawę przekazania majątku umowę odpłatną, np. sprzedaży.

W prawie podatkowym takie przesunięcie majątku również nie wymaga odpłatności. Małżonek, który ma przejąć składniki majątku współmałżonka, musi zgłosić rozpoczęcie działalności gospodarczej i w momencie założenia ksiąg przyjąć do ewidencji przejęte od współmałżonka składniki majątku. Część tych składników zostanie wprowadzona poprzez spis z natury (towary i wyposażenie), natomiast majątek trwały poprzez ujęcie go w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Każdy z tych składników (towary, wyposażenie oraz środki trwałe) wymaga odrębnego potraktowania.

Obowiązek sporządzenia spisu z natury

Przepisy podatkowe dokładnie określają konsekwencje likwidacji działalności gospodarczej i wiążą z tym faktem obowiązek sporządzenia spisu z natury (art. 24 ust. 3 updof). Ma to na celu m.in. wyeliminowanie z kosztów uzyskania przychodów tych składników majątku (np. towarów), które na skutek zakończenia działalności nie przyczynią się już do powstania przychodów. Składniki te mogą być następnie wniesione do innego przedsiębiorstwa (np. założonego przez małżonka podatnika, jak to ma miejsce w tym przypadku) i dzięki temu podatnik kończący działalność gospodarczą (mąż) uniknie obowiązku zapłaty podatku od remanentu likwidacyjnego.

WAŻNE!

Jeśli składniki majątku objęte spisem z natury z jednej firmy zostaną wniesione do innej (przed likwidacją tej firmy, z której są wniesione), to podatnik kończący działalność nie zapłaci podatku od remanentu likwidacyjnego.

REKLAMA

Niestety, z przywołanego art. 24 ust. 3 updof nie wynika wprost, że nie należy ustalać podatku od remanentu likwidacyjnego w razie zawężenia zakresu prowadzonej działalności gospodarczej. Jednak takie postępowanie nie powinno być kwestionowane przez organy podatkowe.

Uzasadnione jest jednak, aby na dzień przekazania majątku służącego dotychczas prowadzeniu działalności handlowej mąż sporządził spis z natury. Posłuży on do właściwego obliczenia dochodu męża, który zamyka działalność w zakresie handlu. Sporządzony przez niego spis z natury będzie stanowił wartość remanentu początkowego dla żony, która tę działalność zacznie prowadzić. Ponieważ w tym przypadku mamy do czynienia z dwoma odrębnymi podatnikami, spis z natury należy sporządzić odrębnie jako spis dla męża przekazującego majątek (spis z natury w celu właściwego rozliczenia dochodu z działalności do momentu jej ograniczenia) i odrębnie dla żony jako przejmującej majątek (spis z natury na dzień rozpoczęcia działalności).

Spisem z natury należy objąć wszystko to, co zostanie objęte przekazaniem, z wyjątkiem środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. W związku z tym, że pytanie dotyczy sklepu, spis z natury zapewne obejmie towary handlowe i wyposażenie sklepu, z wyjątkiem majątku trwałego.

O spisie z natury należy powiadomić naczelnika urzędu skarbowego na 7 dni przed datą sporządzenia spisu przez męża. O spisie, który sporządzi następnie żona, nie trzeba zawiadamiać naczelnika urzędu skarbowego, ponieważ nie ma takiego obowiązku przy sporządzaniu spisu z powodu rozpoczęcia działalności gospodarczej.

Obowiązek założenia ewidencji majątku trwałego

Jak wspomnieliśmy, odrębnie należy potraktować majątek trwały. Składniki tego majątku należy wykreślić z ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych u męża i zaprzestać ich amortyzacji. Należy je natomiast wpisać do ewidencji żony, przyjmując wartość początkową, metodę amortyzacji i odpisy amortyzacyjne w takiej samej wysokości, jak było to określone w ewidencji męża. Amortyzacja tego majątku będzie odbywała się więc na zasadzie kontynuacji. Kolejne odpisy amortyzacyjne będą już stanowiły koszty uzyskania przychodów w działalności gospodarczej żony, a nie męża. Gdy przekazane składniki majątku trwałego uległy już całkowitemu zamortyzowaniu u męża, żona nie ma możliwości ponownego ich amortyzowania. Należy je wprawdzie ująć w ewidencji środków trwałych, ale jednocześnie zaznaczyć, że są to środki całkowicie zamortyzowane. Ujęcie tych środków w ewidencji jest konieczne m.in. dlatego, że w razie ulepszenia, modernizacji tych środków powyżej wartości 3500 zł w ciągu roku podatkowego, wartość tę trzeba będzie dodać do wartości początkowej środka i ponownie amortyzować, ale tylko w celu odpisania w ten sposób w koszty wartości ulepszenia.

Pomiędzy małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa

Gdy małżonkowie funkcjonują w ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek męża służący prowadzeniu sklepu stanowi jego majątek osobisty, w celu przekazania go żonie można rozważyć formę darowizny. To samo dotyczy sytuacji, gdy małżonków wprawdzie łączy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, ale majątek służący prowadzeniu działalności gospodarczej przez męża należy do jego majątku osobistego, np. nabytego przed zawarciem związku małżeńskiego.

Fakt dokonania darowizny łączy się z opodatkowaniem jej podatkiem od spadków i darowizn, ale darowizna dokonana na rzecz małżonka podlega zwolnieniu od tego podatku (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn). Warunkiem zwolnienia jest zgłoszenie faktu otrzymania darowizny do urzędu skarbowego w terminie miesiąca (30 dni), jeżeli wartość darowizny przekracza kwotę 9637 zł. Nie trzeba jej zgłaszać, gdy darowizna została dokonana w formie aktu notarialnego.

Podobnie jak przy przekazaniu majątku, gdy należy on do majątku wspólnego małżonków, tak i w tym przypadku wartość nabytego w ten sposób przez żonę majątku powinna zostać ujęta w spisie z natury na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej. Dotyczy to wszystkich składników majątku, z wyjątkiem środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Spisem będą więc objęte głównie towary handlowe i wyposażanie niestanowiące majątku trwałego.

W związku z tym, że w opisanym przypadku mamy do czynienia z organizacyjnie wyodrębnioną częścią działalności męża - sklepem, można go uznać za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. W takiej sytuacji wartość początkową nabytych w formie darowizny środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych należy wycenić według ich wartości rynkowej. Przy czym suma tak ustalonej wartości majątku trwałego nie może być wyższa niż różnica pomiędzy wartością całej zorganizowanej części przedsiębiorstwa (sklepu) a wartością składników niebędących majątkiem trwałym.

W przypadku istnienia rozdzielności majątkowej albo w sytuacji, gdy majątek związany z prowadzoną działalnością gospodarczą przez męża stanowi jego majątek osobisty, w celu przekazania go żonie można również wziąć pod uwagę możliwość zawarcia umowy sprzedaży sklepu. W takiej sytuacji u męża powstanie przychód ze sprzedaży poszczególnych części majątku związanego z działalnością albo sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlegający opodatkowaniu jako przychód z działalności gospodarczej. U żony taka transakcja wiąże się z nabyciem majątku na potrzeby działalności gospodarczej. Spowoduje więc powstanie kosztów uzyskania przychodów. W takim przypadku majątek w postaci towarów i wyposażenia zostanie ujęty w spisie z natury na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej, chyba że zostanie nabyty później. Wówczas w momencie nabycia zostanie zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.

Wartość początkową nabytych środków trwałych należy wycenić zgodnie z ogólnymi zasadami, jakie dotyczą wyceny wartości początkowej w razie nabycia w drodze kupna. Wyznacza ją przede wszystkim cena ustalona przez strony. Jeśli majątek zostałby sprzedany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, to wartość początkową tak nabytych środków trwałych należy wycenić zgodnie z ich wartością rynkową. Nie może ona być jednak większa (tj. suma tych wartości początkowych) od różnicy pomiędzy wartością całej zorganizowanej części przedsiębiorstwa (sklepu) a wartością składników niebędących majątkiem trwałym.

Skutki w VAT

Nieodpłatne przekazanie majątku w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa (sklepu) albo jego poszczególnych części będzie podlegało opodatkowaniu u męża, jeżeli przysługiwało mu wcześniej prawo obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu tego majątku.

Odpłatne przekazanie majątku również będzie podlegało opodatkowaniu VAT, nawet wtedy, gdy jego przedmiotem będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa. Nie podlega bowiem opodatkowaniu VAT tylko transakcja zbycia całego przedsiębiorstwa.

• art. 22g ust. 13 pkt 5, art. 22g ust. 15, art. 22h ust. 3, art. 24 ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 211, poz. 1549

• § 27, § 28 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 140, poz. 988

• art. 4a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629

• art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 6, art. 7 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1382

Joanna Krawczyk

doradca podatkowy, właścicielka kancelarii podatkowej w Poznaniu

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowa opłata 2 euro od każdej paczki do UE albo 50 eurocentów po spełnieniu szeregu formalności. Na walce Unii z chińskim e-commerce skorzysta europejska logistyka

Komisja Europejska i Parlament Europejski chcą ograniczenia napływu chińskiego e-commerce przez wprowadzenie opłaty manipulacyjnej wynoszącej 2 euro dla każdej paczki, niezależnie od jej wartości. Nowy podatek będzie można obniżyć do 50 eurocentów, ale najpierw przesyłka będzie musiała trafić do magazynu na terenie Unii, skąd będzie dystrybuowana do klienta końcowego. Oznacza to, że każda z 4,6 mld paczek, bo tyle zaimportowano ich w 2024 r., będzie wymagała indywidualnej obsługi logistycznej, którą mogą zapewnić europejscy operatorzy. W opinii ekspertów to wielka dla sektora logistyki kontraktowej, również w Polsce, ale do walki o największych graczy e-commerce należy się dobrze przygotować.

Tajemnica przedsiębiorstwa pod ochroną – rząd szykuje rewolucję w przepisach o znakach towarowych

Rząd pracuje nad długo wyczekiwaną nowelizacją Prawa własności przemysłowej. Projekt UDER85 wprowadzi skuteczne mechanizmy ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniach przed Urzędem Patentowym. To przełom, który zmieni zasady gry w sporach o znaki towarowe i zwiększy bezpieczeństwo firmowych danych.

Ubezpieczenie zdrowotne przy delegowaniu pracownika do Niemiec – formularz A1, EKUZ i kasy chorych

Delegowanie pracowników do Niemiec wiąże się z szeregiem obowiązków administracyjnych. Jednym z kluczowych aspektów, często niedocenianym przez pracodawców, jest właściwe zabezpieczenie zdrowotne osoby delegowanej. W praktyce powtarzają się pytania: czy wystarczy formularz A1? Czy EKUZ chroni pracownika w Niemczech w razie wypadku? Co pokrywa niemiecka AOK? I czy warto wykupić prywatne ubezpieczenie? W tym artykule odpowiemy na te i inne pytania, wyjaśnimy czym jest formularz A1, co zapewnia karta EKUZ w Niemczech oraz czy trzeba zgłaszać się do niemieckiej kasy chorych?

Kryzys na rynku księgowych? Specjaliści są przemęczeni, a chętnych i wykwalifikowanych kandydatów do pracy brakuje

Co drugi pracownik obszaru księgowości uważa, że branża boryka się z niedoborem wykwalifikowanych specjalistów – wynika z badania SaldeoSMART. Wśród głównych powodów luki kompetencyjnej respondenci wymieniają trudność w nadążaniu za zmieniającymi się przepisami (64%) oraz wypalenie zawodowe (53%). Siedmiu na dziesięciu ankietowanych przyznaje, że w ostatnim kwartale często lub bardzo często odczuwało przeciążenie obowiązkami zawodowymi. Jednocześnie 44% upatruje w sztucznej inteligencji szansy na odciążenie pracowników i zwiększenie ich efektywności.

REKLAMA

3 poprawki Senatu do ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF

Ustawa wprowadzająca Krajowy System e-Faktur została uchwalona przez Sejm 25 lipca 2025 roku i trafiła do Senatu. Na posiedzeniu w dniu 30 lipca 2025 r. Senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała jedynie 3 poprawki redakcyjne do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, nie wprowadzając innych zmian.

ZUS wdraża nowe funkcje aplikacji mobilnej mZUS. Zaświadczenia dot. emerytur, rent i zasiłków. Odwołania, wycofania, załączniki i inne możliwości

Ponad 800 tys. osób ma już aplikację mobilną mZUS. To bardzo prosty i wygodny sposób kontaktu z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Można w niej sprawdzić stan swojego konta w ZUS, wysłać wnioski o świadczenia dla rodzin i wyliczyć prognozowaną emeryturę. Aplikacja wciąż jest wzbogacana o nowe funkcje i ma coraz więcej użytkowników.

Obligacje skarbowe (oszczędnościowe) - w sierpniu 2025 r. niższe oprocentowanie. Do końca lipca można kupić obligacje z wyższymi odsetkami

Po obniżkach oprocentowania obligacji skarbowych (detalicznych - oszczędnościowych) w maju i czerwcu 2025 r. - w sierpniu kolejny raz w tym roku Ministerstwo Finansów tnie (o 0,25 pkt proc.) odsetki nowych emisji tych obligacji.

43% podatków – tyle naprawdę oddajesz państwu. Nowy raport WEI ujawnia prawdziwe koszty systemu podatkowego w Polsce

Nowy raport Warsaw Enterprise Institute ujawnia, że realne obciążenie podatkowe przeciętnego Polaka wynosi aż 43% dochodu brutto. Choć nominalne stawki wydają się umiarkowane, ukryte składki i daniny skutecznie pomniejszają wypłaty. System jest skomplikowany i kosztowny – również pod względem czasu i wysiłku.

REKLAMA

Pełny kontakt z fiskusem przez aplikację e-Urząd Skarbowy (e-US) w smartfonie. Nie tylko dla osób fizycznych. Jak to działa?

W styczniu 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępnił aplikację mobilną e-Urząd Skarbowy (e-US), która zapewnia łatwy, szybki i bezpieczny dostęp do usług e-Urzędu Skarbowego przez smartfona. Dotychczas z aplikacji mobilnej e-US mogły korzystać tylko osoby fizyczne. Od 25 lipca 2025 r. aplikacja umożliwia również dostęp do konta organizacji w e-US. Dzięki temu organizacje mogą już korzystać z pełnego zakresu usług e-Urzędu Skarbowego w aplikacji mobilnej.

Ustawa o obowiązkowym KSeF uchwalona przez Sejm. Terminy wdrożenia przesądzone

W dniu 25 lipca 2025 r. Sejm uchwalił ustawę wprowadzającą Krajowy System e-Faktur. Zgodnie z nowymi przepisami od 1 lutego 2026 r. firmy o sprzedaży przekraczającej 200 mln zł będą musiały wystawiać faktury za pośrednictwem KSeF. Mniejsze firmy ten obowiązek obejmie od 1 kwietnia 2026 r.

REKLAMA