Jakie są skutki podatkowe przekazania części działalności małżonkowi

RADA

Sposób przekazania sklepu zależy od ustroju majątkowego łączącego małżonków. Przekłada się to na odpłatność bądź nieodpłatność czynności, a tym samym na możliwość powstania przychodu po jednej ze stron i kosztów po drugiej stronie. Skutki przekazania firmy u małżonków, zarówno tych, którzy mają wspólność majątkową, jak i tych, którzy mają rozdzielność majątkową, przedstawiamy w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

W opisanej sytuacji Czytelnik ma zamiar przekazać część prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej żonie. Nie oznacza to likwidacji działalności gospodarczej męża. Jednocześnie mamy do czynienia z rozpoczęciem działalności gospodarczej przez żonę. Skutki podatkowe takiej transakcji zależą od tego, czy między małżonkami istnieje wspólność majątkowa, czy też istnieje rozdzielność. Rozwiązania w tych dwóch wariantach w podatku dochodowym i VAT przedstawiamy poniżej.

Skutki w podatku dochodowym i w pkpir

Wychodząc z założenia, że małżonków łączy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, należy uznać, że przesunięcie majątku, z majątku służącego prowadzeniu działalności gospodarczej przez męża na rzecz majątku służącego prowadzeniu działalności gospodarczej przez żonę, według prawa cywilnego i rodzinnego zasadniczo niczego nie zmienia. Majątek ten cały czas stanowi wspólność małżonków, nie następują więc zmiany w obrębie właściciela majątku. Przesunięcie takie ma tylko znaczenie dla swobody dysponowania nim. Ma ją bowiem zapewnioną ten małżonek, który majątku używa w prowadzonej przez siebie działalności. Nie dotyczy to jedynie nieruchomości wchodzących w skład tego majątku. W tym przypadku do rozporządzania majątkiem jest potrzebna zgoda obu małżonków.

W przypadku przekazania majątku w rozpatrywanej sytuacji (jeśli małżonkowie mają wspólność majątkową) nie należy brać pod uwagę umowy darowizny jako podstawy takiego przekazania, ponieważ darowizny można dokonać tylko z majątku, który jest wyłączną własnością darczyńcy. Tymczasem w przypadku istnienia ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej oboje małżonkowie posiadają uprawnienia właścicielskie, nie mogą sobie więc darować składników wspólnego majątku. Z tych samych powodów należy odrzucić jako podstawę przekazania majątku umowę odpłatną, np. sprzedaży.

W prawie podatkowym takie przesunięcie majątku również nie wymaga odpłatności. Małżonek, który ma przejąć składniki majątku współmałżonka, musi zgłosić rozpoczęcie działalności gospodarczej i w momencie założenia ksiąg przyjąć do ewidencji przejęte od współmałżonka składniki majątku. Część tych składników zostanie wprowadzona poprzez spis z natury (towary i wyposażenie), natomiast majątek trwały poprzez ujęcie go w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Każdy z tych składników (towary, wyposażenie oraz środki trwałe) wymaga odrębnego potraktowania.