SWIFT – podstawa międzynarodowych transakcji finansowych i forma nacisku na Rosję

Co to jest SWIFT?

Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication, czyli w skrócie SWIFT, to istniejące od 1973 r. Stowarzyszenie na rzecz Światowej Międzybankowej Telekomunikacji Finansowej z siedzibą w Belgii, ale także globalny system komunikacji bankowej. Ponad 11 tys. banków, fintechów (np. polski Cinkciarz.pl) i innych instytucji finansowych z ponad 200 państw i tzw. terytoriów zależnych całego świata używa systemu SWIFT np. do potwierdzenia zleceń przelewów i płatności.
W praktyce SWIFT to rodzaj zaszyfrowanej wiadomości, gdzie – do jakiego kraju i banku mają trafić pieniądze. Wydaje się to o tyle istotne, że przy międzynarodowych transakcjach środki mogą przepływać przez kilka banków pośredniczących.

Autopromocja

Co to jest kod SWIFT?

Przy zlecaniu przelewu można spotkać się z instrukcją podania kodu SWIFT lub BIC (Bank Identifier Code), który składa się z 8-11 znaków (cyfr i liter). Kod precyzyjnie wskazuje każdy bank, fintech lub inny podmiot finansowy korzystający z systemu, zawiera bowiem skrót nazwy państwa, instytucji oraz numer oddziału.

Do jakich rozliczeń używany jest SWIFT?

Klienci banków korzystają z opcji przelewu SWIFT. Dzięki temu mogą wysłać pieniądze w dowolne miejsce na świecie i w dowolnej walucie, pod warunkiem, że oprócz danych odbiorcy wskażą także opisany wyżej kod SWIFT/BIC. Usługa jest dostępna zarówno dla osób fizycznych, jak i firm. Przelew SWIFT może zatem służyć do rozliczeń prywatnych, ale także do transakcji między instytucjami.

Banki pobierają prowizję (najczęściej w wysokości 0,25-0,5 proc.) za realizację przelewów SWIFT. W zależności od rodzaju zlecenia kosztami może zostać obciążony nadawca (OUR) bądź odbiorca (BEN) przelewu. Istnieje także forma podziału prowizji na obie strony transakcji (SHA). W fintechach, m.in. w działającym globalnie Cinkciarz.pl, koszty z kolei się obniżają, gdy klient indywidualny lub biznesowy dokonuje transakcji walutowych za ich pomocą.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Jakie sankcje dot. SWIFT nałożono na Rosję?

Siedem rosyjskich instytucji finansowych zostało odciętych od międzynarodowego systemu płatności SWIFT. Na liście tej znajdują się kontrolowane przez państwo: VTB, Bank Rossiya i Bank Otkritie.

Dostęp do systemu SWIFT zachowały jednak Sbierbank oraz Gazprombank. Pierwszy z nich to największy rosyjski uniwersalny bank, drugi odgrywa ważną rolę w obsłudze europejskich płatności za surowce energetyczne. Ich utrzymanie w systemie wiąże się właśnie z transakcjami za ropę i gaz, ale w rezultacie pozostały one dla rosyjskiej bankowości oraz rozliczeń międzynarodowych transakcji potencjalnym oknem na świat. Potencjalnym, gdyż jednocześnie sama Rosja wprowadziła kontrole przepływów kapitału.

Jak sobie radzą instytucje finansowe w Rosji po wprowadzeniu sankcji dot. SWIFT?

System SWIFT nie jest ani technologicznie zaawansowany, ani szybki. Jego głównym atutem jest natomiast popularność: nie ma dla niego realnej alternatywy. Mimo że nie jest wolny od wad, utrzymuje dominującą rolę. Właśnie z tego względu odcięcie od niego jest tak bolesne, a sankcje związane z wykluczeniem Rosji od systemu określano mianem „atomowych”.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Alternatywny rosyjski system rozliczeń obecnie nie może liczyć na porównywalną rolę. Jego zastosowanie jest niewielkie, a rozwój zapewne nie wchodzi w grę w obliczu gospodarczego ostracyzmu, z którym kraj ten spotyka się po napaści na Ukrainę.

Jakie alternatywy ma w tej chwili Rosja?

Potencjalnie pomocną dłoń mogłyby wyciągnąć Chiny dysponujące systemem płatności CIPS (Cross-Border Interbank Payment System). Jego podstawową rolą jest jednak rozliczanie transakcji w chińskiej walucie, a korzystające z niego banki nie zrezygnowały z wykorzystywania systemu SWIFT.

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź

Popularyzacja systemu CIPS mogłaby stać się szansą na zwiększenie roli juana w świecie finansów międzynarodowych. Jego 2-proc. udział w transakcjach transgranicznych, przy wielokrotnie większym znaczeniu Chin w handlu zagranicznym, jest od dawna solą w oku władz Państwa Środka. Nie dzieje się tak jednak bez przyczyny. Międzynarodową karierę juana hamują dwie istotne słabości:

1. Chińska waluta nie jest w pełni wymienialna.

2. W ostatnim 10-leciu, by ratować stabilność systemu finansowego, Chiny wprowadziły ograniczenia w przepływie kapitału.

Są to skazy dyskwalifikujące dla waluty, która miałaby wieść prym w rozliczeniach międzynarodowych. Odrębną kwestią pozostaje to, że Chiny mogą nie chcieć narażać się Zachodowi, pomagając Rosji łagodzić wpływ sankcji.

Robert Błaszczyk, Dyrektor Departamentu Klienta Strategicznego w Cinkciarz.pl