Nowa era fundacji rodzinnych w Polsce: wyzwania i korzyści po roku funkcjonowania

• Definicja i cel fundacji rodzinnej
• Rok funkcjonowania przepisów: sukcesy i wyzwania
• Potrzeba zmian podatkowych i działalności gospodarczej
• Kontrowersje i interpretacje podatkowe
• Praktyczne aspekty funkcjonowania fundacji rodzinnych
• Korzystne zasady opodatkowania
• Potencjalne kierunki rozwoju
• Podsumowanie

Definicja i cel fundacji rodzinnej

Fundacja rodzinna to osoba prawna utworzona w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz realizacji świadczeń na ich rzecz. Fundatorem może być tylko osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, która składa oświadczenie o ustanowieniu fundacji w akcie założycielskim lub testamencie, oraz wnosi kwotę na fundusz założycielski (minimum 100 tys. zł). 

Rok funkcjonowania przepisów: sukcesy i wyzwania

Przepisy dotyczące fundacji rodzinnych weszły w życie 22 maja 2023 r. Miały one rozwiązać problemy związane z sukcesją w firmach, umożliwiając oddzielenie spraw biznesowych od rodzinnych i zapewniając ciągłość zarządzania majątkiem firmy. Prawnicy wskazują, że fundacje te można postrzegać jako swego rodzaju skarbce zabezpieczające majątek rodzinny, ponieważ beneficjenci nie stają się właścicielami środków. Jest to istotne szczególnie w kontekście ochrony majątku przed ewentualnymi problemami finansowymi poszczególnych członków rodziny.

Potrzeba zmian podatkowych i działalności gospodarczej

Istnieje potrzeba eliminacji nieuzasadnionego opodatkowania zstępnych fundacji zakładanych przez rodzeństwo oraz umożliwienia neutralnego powrotu kapitału z fundacji zagranicznych do polskich. Istotne jest także wyłączenie fundacji z opodatkowania podatkiem od przychodów z budynków i doprecyzowanie przepisów dotyczących dozwolonej działalności gospodarczej fundacji, szczególnie w kontekście sprzedaży przedmiotów nabytych w celach inwestycyjnych. Na przykład, sprzedaż dzieła sztuki zakupionego w celach inwestycyjnych może być uznana za niedozwoloną działalność gospodarczą, co budzi kontrowersje i wymaga jednoznacznego określenia.

Kontrowersje i interpretacje podatkowe

Pojawiły się kontrowersje związane z interpretacjami podatkowymi dotyczącymi wypłat świadczeń z fundacji. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej początkowo twierdził, że świadczenia wypłacane fundatorom z najbliższej rodziny są częściowo opodatkowane PIT. W odpowiedzi na skargę do WSA na jedną z interpretacji indywidualnych, KIS zmienił stanowisko, uznając, że całe świadczenie dla fundatorów z najbliższej rodziny jest w pełni zwolnione z PIT. 

Praktyczne aspekty funkcjonowania fundacji rodzinnych

Fundacja rodzinna pozwala na skuteczne zarządzanie majątkiem rodzinnym, zapewniając jednocześnie jego ochronę przed ewentualnymi zagrożeniami, takimi jak roszczenia wierzycieli czy problemy finansowe członków rodziny. Dzięki temu fundacja może pełnić rolę swoistego bufora, zabezpieczającego majątek przed negatywnymi skutkami niespodziewanych wydarzeń. Fundacje te są również narzędziem umożliwiającym planowanie długoterminowe, co jest kluczowe dla zapewnienia stabilności i ciągłości działania rodzinnych przedsiębiorstw.

Korzystne zasady opodatkowania

Przepisy przewidują, że fundacja rodzinna jest zwolniona z podatku dochodowego, chyba że jej działalność gospodarcza wykracza poza dozwolony zakres. Podatek CIT pojawia się przy wypłacie świadczeń na rzecz fundatorów lub beneficjentów, a w przypadku osób z zerowej grupy podatkowej jest to jedyna należna danina. Zmiana interpretacji KIS, uznająca pełne zwolnienie świadczeń z PIT dla fundatorów z najbliższej rodziny, może zwiększyć atrakcyjność fundacji rodzinnych jako narzędzia zarządzania majątkiem. 

Potencjalne kierunki rozwoju

W przyszłości warto rozważyć dalsze udoskonalenie przepisów dotyczących fundacji rodzinnych, aby jeszcze bardziej zwiększyć ich popularność. Możliwość włączenia osób prawnych do zarządu i rady nadzorczej fundacji, jak również rozszerzenie zakresu dozwolonej działalności gospodarczej, mogłoby przynieść dodatkowe korzyści. Ponadto, ważna jest eliminacja niejasności podatkowych i uproszczenie procedur administracyjnych związanych z funkcjonowaniem fundacji.

Podsumowanie

Fundacje rodzinne w Polsce, mimo że są stosunkowo nową instytucją prawną, już udowodniły swoją przydatność. Pomimo pewnych problemów i konieczności dalszych zmian legislacyjnych, okazały się popularne dla polskich przedsiębiorców. Zmiany w przepisach i interpretacjach podatkowych mogą dodatkowo zwiększyć ich atrakcyjność, zapewniając większą pewność prawną i korzyści podatkowe dla fundatorów i beneficjentów.

Autopromocja

Konferencja: Kongres KSeF. Cyfrowa rewolucja w fakturowaniu

Sprawdź

Remigiusz Fijak - Doradca Podatkowy Partner Associate ID Advisory

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl