Co oznacza zasada nienaruszalności kapitału zakładowego w spółce z o.o.

RADA

Zgromadzony przez Państwa kapitał zakładowy spółki z o.o. może być przeznaczony na cele związane z jej działalnością. W szczególności mogą Państwo zastąpić gotówkę będącą przedmiotem wkładu składnikami rzeczowymi lub prawami. W takiej sytuacji spółka musi wyrazić zgodę na taką zamianę, a wartość składników wnoszonych w zamian musi być co najmniej taka sama jak wymienianego składnika. Możliwe jest także obniżenie kapitału zakładowego, pod warunkiem że był on ustalony w umowie spółki w wysokości wyższej od ustawowego minimalnego progu.

UZASADNIENIE

Wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zobowiązani są do wniesienia wkładów pieniężnych i wkładów niepieniężnych (aportów), z tym zastrzeżeniem, że wkładem do spółki nie mogą być usługi. Przed zarejestrowaniem spółki powinni zatem odpowiednio przekazać na rzecz spółki określone sumy pieniężne oraz zagwarantować spółce jako osobie prawnej możliwość rozporządzania prawami do aportów. W ten sposób powstaje wyodrębniony majątek, który pozwala spółce na prowadzenie działalności gospodarczej. W chwili powstania spółki z reguły wielkość kapitału zakładowego i wielkość majątku spółki pokrywają się.

Ustawa określa minimalną wysokość kapitału zakładowego. Od 8 stycznia 2009 r. wynosi ona pięć tysięcy złotych. Przed tą datą minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosiła pięćdziesiąt tysięcy złotych. Wartość nominalna udziału zarówno przed 8 stycznia 2009 r., jak i po tej dacie nie może być niższa niż pięćdziesiąt złotych. W ustawie nie określono natomiast maksymalnej wysokości kapitału zakładowego spółki, co oznacza, że wspólnicy na zasadzie swobody umów mogą wysokość tego kapitału określić według własnego uznania.

WAŻNE!

Kapitał zakładowy spółki jest nienaruszalny.

Autopromocja

Szkolenie: Jak przygotować się do KSeF?

Sprawdź

Nienaruszalność kapitału zakładowego (ochronę kapitału) należy wiązać z jego stałością i sformalizowanym trybem zmiany jego wartości. W przypadku naruszenia kapitału zakładowego przepisy wprowadzają obowiązek wyrównania jego brakującej części oraz zakazują podejmowania takich czynności, które mogłyby doprowadzić do jego uszczuplenia. Jednak pieniądze i prawa będące przedmiotem wkładu wcale nie muszą być zatrzymane w spółce i mogą służyć prowadzeniu przez nią działalności gospodarczej.

Jedną z możliwości jest tzw. surogacja składników stanowiących wkład. W szczególności możliwe jest:

1) zastąpienie gotówki będącej przedmiotem wkładu składnikami rzeczowymi lub prawami,

2) zastąpienie składników rzeczowych lub praw gotówką,

3) zastąpienie składników rzeczowych lub praw innymi składnikami rzeczowymi lub prawami.

PRZYKŁAD

W spółce z o.o. „Kalinka” kapitał zakładowy wynosi 80 tysięcy złotych. W całości pokryty został wkładami pieniężnymi. Jeden ze wspólników tej spółki nabył ze środków własnych nową maszynę produkcyjną o wartości 50 tysięcy złotych. Z uwagi na możliwość zwiększenia produkcji dzięki nowej maszynie w spółce postanowiono część gotówki, tj. 50 tysięcy złotych, stanowiącej pokrycie kapitału zakładowego, przeznaczyć na zakup dodatkowych surowców potrzebnych do produkcji. W tym celu gotówka w wysokości 50 tysięcy złotych została zastąpiona składnikiem rzeczowym, tj. nową maszyną produkcyjną zakupioną przez jednego ze wspólników. W wyniku tej zamiany kapitał zakładowy pozostał nienaruszony.

WAŻNE!

Spółka musi każdorazowo wyrazić w formie uchwały zgodę na zamianę składników majątkowych stanowiących wkład, a wartość składników wnoszonych w zamian nie może być niższa od wartości wymienianego składnika.

Inną możliwością przeznaczenia części kapitału zakładowego na bieżące prowadzenie spraw spółki jest jego obniżenie. Z uwagi jednak na to, że obniżenie kapitału zakładowego ma znaczenie dla wierzycieli spółki, przepisy przewidują odrębne postępowanie w tym zakresie. Obniżenie tego kapitału zawsze powinno nastąpić w trybie zmiany umowy spółki. Jednocześnie uchwała spółki o jego obniżeniu musi spełniać następujące warunki:

1) musi być podjęta przez zgromadzenie wspólników większością co najmniej 2/3 głosów oddanych,

2) musi zostać zaprotokołowana notarialnie,

3) musi określać kwotę, o jaką kapitał zakładowy jest obniżany,

4) musi wskazywać sposób obniżenia (np. umorzenie udziału, zmniejszenie wartości udziału),

5) musi być ogłoszona,

6) powinna zostać dołączona do wniosku o zmianę wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego (zmiana umowy spółki musi być zarejestrowana).

Celowość obniżenia kapitału zakładowego zachodzi zwłaszcza w sytuacji, w której istotnie wzrósł majątek spółki, a kapitał zakładowy w wysokości przewyższającej ustawowy minimalny próg nie jest potrzebny do zabezpieczenia odpowiedzialności za zobowiązania spółki.

• art. 14, 154, 158, 179, 189, 190, 200, 263-265 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - Dz.U. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 231, poz. 1547

Emilia Bartkowiak

aplikant radcowski