Uchwała SN w sprawie wygaśnięcia mandatu członka zarządu spółki z o.o.

Stan faktyczny w tej sprawie przedstawiał się następująco: sąd rejonowy postanowieniem oddalił wniosek H. D. I. sp. z o. o. (dalej „Spółka”) reprezentowanej przez Marka K. o wykreślenie z rejestru przedsiębiorców danych dotyczących prokurenta Spółki. Sąd rejonowy ustalił, że Marek K. został powołany do zarządu Spółki na czas nieokreślony uchwałą zgromadzenia wspólników z dnia 17 lutego 2006 r. Zgodnie z umową spółki, był on uprawniony do reprezentowania Spółki samodzielnie, zaś sama umowa nie zawierała żadnych postanowień dotyczących czasu trwania kadencji członków zarządu.

W związku z powyższym, sąd rejonowy uznał, że, zgodnie z art. 202 § 1 k.s.h., mandat Marka K. wygasł z dniem 29 maja 2008 r., w którym odbyło się zgromadzenie wspólników Spółki zatwierdzające sprawozdanie finansowe za rok obrotowy 2007 i z tej przyczyny nie mógł on skutecznie odwołać prokury w dniu 16 czerwca 2009 r.

Przy rozpoznawaniu apelacji od postanowienia sądu rejonowego oddalającego wniosek o wykreślenie danych dotyczących prokurenta Spółki, sąd drugiej instancji powziął wątpliwość, czy - w braku odmiennych postanowień w umowie spółki - mandat członka zarządu powołanego uchwałą wspólników na czas nieokreślony, wygasa w terminie wskazanym w art. 202 § 1 k.s.h., i w związku z tym przedstawił SN do rozstrzygnięcia powyższe zagadnienie prawne.

Zdaniem SN, nie powinna budzić obecnie wątpliwości wzajemna relacja pojęć „mandat” i „kadencja” z tego względu, że oba te pojęcia uzyskały w k.s.h. kwalifikację pojęć normatywnych. Pierwsze z nich oznacza kompetencję do sprawowania funkcji członka organu spółki, a drugie - okres sprawowania tej funkcji. SN zauważył przy tym, że nie chodzi o faktyczny czas pełnienia funkcji, lecz o okres, na jaki członek organu spółki został powołany. Faktyczny okres pełnienia funkcji członka zarządu może być krótszy od kadencji ustalonej w umowie spółki, ale może też ulec przedłużeniu. Wykonywanie mandatu członka zarządu jest równoznaczne z pełnieniem funkcji, a wygaśnięcie mandatu z utratą tej kompetencji.

SN podkreślił, że regułą w spółkach kapitałowych jest kadencyjność organów zarządzających i nadzorujących, a same przepisy k.s.h. nie zawierają regulacji określającej wprost długość kadencji członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Z art. 202 § 2 k.s.h. wynika jedynie, że członek zarządu może być powołany na okres dłuższy niż rok. Jednakże, zgodnie z art. 202 § 1 k.s.h.,  jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu. Oznacza to, że - w braku odmiennych postanowień w umowie spółki - kadencyjność odnosi się także do członków zarządu spółki z o.o. W praktyce, co podkreślił SN, zastosowanie art. 202 § 1 k.s.h. prowadzi do wniosku, że kadencja członka zarządu wynosi zasadniczo jeden rok. Należy jednak ponownie podkreślić, że przepis ten znajduje zastosowanie tylko wtedy, gdy strony nie uregulowały kwestii wygaśnięcia mandatu w odmienny sposób w umowie spółki.