Rejestracja samochodu ciężarowego do 3,5 tony - nowy obowiązek akcyzowy od 1 lipca 2021 r.

Nowy obowiązek dla podatników akcyzy

Nowelizacja ustawy akcyzowej z 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (dalej nowelizacja) wprowadziła nowy obowiązek dla podatników, którzy chcą zarejestrować samochód ciężarowy albo specjalny o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Od 1 lipca 2021 r., aby zarejestrować taki samochód, który został nabyty wewnątrzwspólnotowo, należy przedłożyć w wydziale komunikacji odpowiedni dokument z urzędu skarbowego. Podobnie należy postąpić w przypadku, gdy w takim pojeździe dokonano przeróbek konstrukcyjnych wymagających wprowadzenia zmian w dowodzie rejestracyjnym.

Obowiązek uzyskania właściwego dokumentu z urzędu skarbowego dotyczyć będzie obecnie również tych pojazdów, które dotychczas nie podlegały i nadal nie będą podlegać akcyzie. Nie jest to zatem dodatkowa danina nakładana na te pojazdy, ale obowiązek potwierdzenia w urzędzie skarbowym, jeszcze przed rejestracją pojazdu, czy podlega on akcyzie, czy też nie.

W przypadku rejestracji i przerejestrowywania samochodów ciężarowych i specjalnych o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony tylko złożenie w wydziale komunikacji wniosku o rejestrację (zawiadomienia o zmianach) przed 1 lipca 2021 r. pozwoli nam na dokończenie tego procesu na dotychczasowych zasadach. Późniejsze złożenie wymagać będzie już dołączenia odpowiedniego dokumentu z urzędu skarbowego (art. 30 nowelizacji).

Ważne!
Wnioski o rejestrację i przerejestrowanie samochodów ciężarowych i specjalnych o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony, złożone w wydziale komunikacji przed 1 lipca 2021 r., będą załatwione na dotychczasowych zasadach, tj. bez obowiązku dostarczenia odpowiedniego dokumentu z urzędu skarbowego.

Rejestracja samochodu ciężarowego sprowadzanego z innego kraju UE

Zmiany wprowadzone do art. 72 ustawy - Prawo o ruchu drogowym (art. 3 nowelizacji) określają obowiązek okazania przy rejestracji stosownego dokumentu z urzędu skarbowego. Konieczność przedstawienia takiego dokumentu dotyczyć będzie od 1 lipca 2021 r. sprowadzanych z innego kraju Unii Europejskiej następujących rodzajów samochodów:

• osobowych - pojazdów rodzaju "samochodowy inny", podrodzaj "czterokołowiec" (kategoria homologacyjna L7e) lub podrodzaj "czterokołowiec lekki" (kategoria homologacyjna L6e),
• ciężarowych (kategoria homologacyjna N1) - podrodzaj "furgon", "furgon/podest", "ciężarowo-osobowy", "terenowy", "wielozadaniowy" lub "van",
• specjalnych (kategoria homologacyjna M1 i N1).

Tabela. Kategorie pojazdów, w przypadku rejestracji których konieczne może być uzyskanie potwierdzenia braku obowiązku zapłaty akcyzy

Jeśli nabyliśmy jeden ze wskazanych pojazdów, będziemy musieli wystąpić do naczelnika urzędu skarbowego o wydanie dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju.

Jeżeli urząd stwierdzi, że nasz pojazd podlega akcyzie i zgodzimy się z tym, to musimy albo ją zapłacić (patrz instrukcja: Jak rozliczyć akcyzę od sprowadzanego samochodu osobowego od 1 lipca 2021 r., BV nr 2/2021) albo złożyć do właściwego naczelnika urzędu skarbowego wniosek o wydanie zaświadczenia o zwolnieniu z akcyzy, jeżeli spełniamy warunki do skorzystania z danego zwolnienia.

Obecnie możemy skorzystać z następujących zwolnień przewidzianych dla:

• pojazdów elektrycznych i napędzanych wodorem (art. 109a ustawy o podatku akcyzowym),
• pojazdów hybrydowych o pojemności silnika spalinowego równej 2000 centymetrów sześciennych lub niższej (art. 163a ustawy o podatku akcyzowym),
• pojazdów stanowiących tzw. mienie przesiedlenia lub przywożone w związku ze ślubem (art. 110 ustawy o podatku akcyzowym),
• specjalistycznych karetek (art. 110a ustawy o podatku akcyzowym),
• pojazdów czasowo przywożonych przez osobę zagraniczną przybywającą prywatnie, zawodowo lub w związku ze studiami (art. 111 ustawy o podatku akcyzowym).

W przypadku dwóch pierwszych zwolnień należy pamiętać, że chodzi tu o pojazdy, które spełniają odpowiednie definicje z ustawy z 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych.

Sprzedaż przed rejestracją nabytego wewnątrzwspólnotowo samochodu ciężarowego lub specjalnego

W przypadku sprzedaży nabytego wewnątrzwspólnotowo samochodu ciężarowego lub specjalnego, niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju, sprzedawca jest obowiązany przekazać nabywcy dokument potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju. To oznacza, że obowiązek zdobycia takiego dokumentu spoczywa na podmiocie, który go sprowadził z UE. Wyjątkiem są przypadki, gdy zakup odbywa się za pośrednictwem wyspecjalizowanego salonu sprzedaży.

Definicja
Przez wyspecjalizowany salon sprzedaży należy rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej prowadzącą salon sprzedaży samochodów osobowych autoryzowany przez producenta samochodów osobowych lub jego upoważnionego przedstawiciela.

Oryginału takiego dokumentu może nie przekazywać:

• podmiot dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia samochodów osobowych, prowadzący sprzedaż nowych samochodów na rzecz wyspecjalizowanych salonów sprzedaży, posiadający z nimi długoterminowe umowy. Musi przekazać salonowi kopię tego dokumentu, która powinna zawierać jego oświadczenie o posiadaniu przez niego oryginału tego dokumentu. Wtedy salon jest obowiązany dołączyć kupującemu do faktury oświadczenie, że posiada kopię dokumentu;
• wyspecjalizowany salon sprzedaży, który otrzymał go od podmiotu dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia nabywcy samochodu, jeżeli dołączy do faktury oświadczenie, że posiada oryginał tego dokumentu.

Jeżeli oświadczenie jest czytelnie podpisane, może być również złożone na wystawionej fakturze.

Zgłoszenie zmian konstrukcyjnych w samochodzie

Nowością w akcyzie samochodowej od 1 lipca 2021 r. będą obowiązki związane z dokonaniem zmian konstrukcyjnych w samochodzie.

Przerobienie samochodu ciężarowego na osobowy

Jeżeli skutkiem przeróbki samochodu ciężarowego lub specjalnego do 3,5 tony będzie samochód osobowy w rozumieniu akcyzy, to musimy uiścić od niego akcyzę, niezależnie od tego, czy był już on kiedyś zarejestrowany w Polsce, czy też nie. Dotychczas przeróbka samochodu po rejestracji nie podlegała akcyzie.

W tym miejscu należy przypomnieć, że zgodnie z ugruntowanym od bardzo wielu lat stanowiskiem sądów administracyjnych dla celów akcyzy zupełnie niewiążące są krajowe i zagraniczne dowody rejestracyjne czy homologacje i zawarte w nich zapisy odnoszące się do rodzaju pojazdu (osobowy czy ciężarowy). W akcyzie stosuje się własną klasyfikację, opartą na kodach CN (Taryfie Celnej) - patrz: wyrok NSA z 10 maja 2012 r., sygn. akt I GSK 370/12.

Definicja samochodu osobowego
Samochodami osobowymi w rozumieniu akcyzy są pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy mechaniczne objęte pozycją CN 8703, przeznaczone zasadniczo do przewozu osób, inne niż objęte pozycją 8702, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, z wyłączeniem pojazdów samochodowych i pozostałych pojazdów, które nie wymagają rejestracji zgodnie z przepisami o ruchu drogowym (art. 100 ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym).

O wskazanej w definicji "zasadniczości" przeznaczenia do przewozu osób decydują różne elementy wyposażenia pojazdu. Przykładowo samo istnienie fabrycznych mocowań foteli pasażerów i miejsc mocowania pasów bezpieczeństwa, bez samego fizycznego ich zamontowania, pozwala organom skarbowym na zaklasyfikowanie danego pojazdu jako osobowego. Wytyczne klasyfikacyjne w tym zakresie wynikają przede wszystkim z prawa unijnego, a same kody CN, czyli kody Taryfy Celnej, są ustalane przez UE, a czasami są dookreślane przez wyroki unijnego Trybunału Sprawiedliwości (np. wyrok z 6 grudnia 2007 r., sygn. akt C-486/06).

Należy pamiętać, że art. 29 nowelizacji wprowadza odroczenie płatności akcyzy od samochodów ciężarowych przerabianych na samochody osobowe (w tym kempingowe). Dokonanie takiej przeróbki w okresie od 1 lipca 2021 r. do 30 czerwca 2022 r. nie będzie wymagało natychmiastowej zapłaty akcyzy. Obowiązek podatkowy z tego tytułu powstanie dopiero z dniem 1 lipca 2022 r., a więc będziemy musieli zapłacić tą akcyzę w lipcu 2022 r. Przez ten rok, wyłącznie dla celów rejestracji, urząd skarbowy wyda nam co prawda w takim przypadku dokument potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju, ale pod koniec lipca 2022 r. na pewno upomni się o deklarację podatkową i wpłatę należnej akcyzy.

Przerobienie samochodu osobowego na ciężarowy lub specjalny do 3,5 tony

Jeżeli natomiast w wyniku przebudowy (zmian konstrukcyjnych) albo w wyniku nabycia wewnątrzwspólnotowego staniemy się posiadaczem samochodu ciężarowego lub specjalnego o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony i będziemy uważać, że nie podlega on akcyzie, to i tak będzie konieczna wizyta w urzędzie skarbowym.

Musimy uzyskać dokument potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy.

Wniosek o uzyskanie dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy

Uzyskanie dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy jest bezpłatne, gdyż art. 10 nowelizacji wprowadza zwolnienie z obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej za jego wydanie.

Trzeba jednak pamiętać, że do wniosku o wydanie dokumentu należy, w przypadku zarówno nabycia wewnątrzwspólnotowego, jak i przebudowy, dołączyć dokumenty dotyczące samochodu, w szczególności:

• fotografie,
• plany, schematy,
• katalogi,
• informacje od producenta lub
• inne dostępne dokumenty umożliwiające organowi podatkowemu wydanie dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju (art. 109 ust. 2c ustawy o podatku akcyzowym).

Ponadto mając na uwadze dotychczasowe orzecznictwo, można spodziewać się, że w wielu przypadkach konieczne będzie dostarczenie do urzędu skarbowego czasami kosztownych dokumentów (np. opinii biegłych), które zostaną uznane przez dany urząd za "wystarczające" do wydania pożądanego przez nas dokumentu.

Podstawa prawna:

• art. 3, art. 10, art. 29, art. 30 ustawy z 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2021 r. poz. 694

• art. 14 ust. 6a, art. 100 ust. 1a, art. 102, art. 109 ust. 2c, art. 109a, art. 110, art. 110a, art. 111, art. 112 ust. 3a, art. 113a, art. 163a ustawy z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 770; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 802

Dorota Kowalczyk, ekspert w zakresie akcyzy

Dowiedz się więcej z naszej publikacji

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Obowiązki biur rachunkowych

Tylko teraz

89,00 zł

99,00 zł

Przejdź do sklepu