Czy produkcja wyrobów akcyzowych poza składem podatkowym jest dopuszczalna?

Skład podatkowy a produkcja wyrobów akcyzowych

Zakres wyrobów akcyzowych objętych obowiązkiem produkcji w składzie podatkowym określa art. 47 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym (dalej jako ustawa o akcyzie). Na jego podstawie można stwierdzić, że obowiązek produkcji w składzie podatkowym co do zasady dotyczy wszystkich wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o akcyzie (przykładem mogą być napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe).

Autopromocja

Obowiązek produkcji w składzie podatkowym obejmuje także wyroby akcyzowe wymienione tylko w załączniku nr 1 ustawy o akcyzie, jeżeli zostały objęte stawką akcyzy inną niż zerowa (chodzi tu w szczególności o tzw. oleje smarowe, do których zalicza się oleje o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 99).

Jednocześnie z powołanego przepisu wynika, że istnieją takie wyroby akcyzowe, których produkcja nie wymaga prowadzenia składu podatkowego (np. energia elektryczna, wyroby węglowe, susz tytoniowy, wyroby gazowe, a także piwa, wina i napoje fermentowane, wytwarzane domowym sposobem przez osoby fizyczne na własny użytek i nieprzeznaczone do sprzedaży).

Przykład nr 1
Spółka XYZ zamierza wyprodukować olej napędowy o kodzie CN 2710 19 41 oraz olej o kodzie CN 2710 19 99, który nie będzie smarem plastycznym. Spółka zastanawia się, czy może produkować takie wyroby akcyzowe poza składem podatkowym.

Autopromocja

VAT w 2025 roku.
Szkolenie INFOR

Sprawdź

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Aby stwierdzić, czy istnieje obowiązek produkcji wyrobu akcyzowego w składzie podatkowym, należy w pierwszej kolejności ustalić, w którym załączniku do ustawy o akcyzie jest on określony.

Wyrób akcyzowy o kodzie CN 2710 19 41 jest wymieniony w załączniku nr 2 do ustawy o akcyzie, więc niezależnie od stawki akcyzy, jego produkcja co do zasady musi się odbywać w składzie podatkowym. Natomiast wyrób o kodzie CN 2710 19 99 określono w załączniku nr 1 do ustawy o akcyzie.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Konieczne jest zatem wskazanie jego stawki podatkowej. Stawka akcyzy dla oleju o kodzie CN 2710 19 99 (z wyłączeniem smarów plastycznych zaliczanych do kodu CN 2710 19 99) została określona w art. 89 ust. 1 pkt 11 ustawy o akcyzie i wynosi 1.180,00 zł/1000 litrów. Dla powyższego wyrobu ustalono więc inną niż zerowa stawkę akcyzy. W związku z tym, zdaniem Autorki, Spółka będzie miała, co do zasady, obowiązek produkcji powyższych olejów w składzie podatkowym.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Przykład nr 2
Spółka XYZ zakupiła olej napędowy o kodzie CN 2710 19 45 oraz dodatki uszlachetniające, od których rozliczono akcyzę zgodnie ze stawką 1.797 zł/1000 litrów (art. 89 ust. 1 pkt 14 w zw. z art. 89 ust. 1a ustawy o akcyzie). Z surowców Spółka zamierza wyprodukować olej napędowy o kodzie CN 2710 19 41. Czy Spółka będzie miała prawo produkować wyrób poza składem podatkowym?

W przykładzie nr 2 mamy do czynienia z możliwością zastosowania wyłączenia z obowiązku produkcji w składzie podatkowym wynikającym z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o akcyzie. Jednym z tych wyjątków jest bowiem produkcja wyrobów akcyzowych z wykorzystaniem wyłącznie wyrobów akcyzowych, od których akcyza została zapłacona w wysokości równej lub wyższej od kwoty akcyzy przypadającej do zapłaty od wyprodukowanych wyrobów akcyzowych. Można wywnioskować, że taka sytuacja zawsze będzie mieć miejsce, gdy stawka akcyzy dla produkowanych wyrobów jest niższa (lub równa) niż stawka akcyzy dla surowców, które służą do ich produkcji.

W przykładzie nr 2 Spółka wykorzysta do produkcji oleju wyłącznie wyroby akcyzowe (surowiec o kodzie CN 2710 19 45 oraz dodatki uszlachetniające), od których zapłacono już akcyzę w wysokości 1.797 zł/1000 litrów. Natomiast stawka akcyzy dla produkowanego oleju napędowego wynosi 1.171,00 zł/1000 litrów (art. 89 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 89 ust. 1a ustawy o akcyzie), a więc będzie niższa niż wartość akcyzy już uiszczonej od zakupionych surowców. Z powyższego wynika, że Spółka w przykładzie nr 2 nie będzie miała obowiązku produkcji wyrobu w składzie podatkowym.  

Produkcja poza składem podatkowym

Produkcja wyrobów akcyzowych poza składem podatkowym bez spełnienia wymogów niezbędnych do prowadzenia takiej działalności może się wiązać dla przedsiębiorcy z pociągnięciem do odpowiedzialności karnoskarbowej osób odpowiedzialnych za taką działalność (art. 69a kodeksu karnego skarbowego). Należy ponadto pamiętać, że produkcja poza składem podatkowym (jeżeli są spełnione warunki prowadzenia takiej działalności) jest zawsze prawem, a nie obowiązkiem przedsiębiorcy. Może on więc produkować wyroby akcyzowe w składzie podatkowym nawet wówczas, gdy nie jest to konieczne z uwagi na spełnienie przesłanek do wyłączenia danej działalności z obowiązku produkcji w składzie podatkowym.

Wytwarzanie wyrobów akcyzowych to skomplikowany proces. Przed podjęciem działalności w zakresie produkcji wyrobów akcyzowych poza składem podatkowym warto zachować ostrożność i należy wnikliwie przeanalizować, czy spełnione zostały wszystkie przesłanki prowadzenia takiej działalności.

Dominika Tracz, konsultant podatkowy w ECDDP Sp. z o.o.