REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak prawidłowo rozliczyć transakcje barterowe

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Krzysztof Tomaszewski
Krzysztof Tomaszewski

REKLAMA

Przy transakcjach barterowych opodatkowaniu nie podlega różnica wartości świadczeń wzajemnych wynikająca z umowy zawartej między kontrahentami, ale dochód uzyskany w cenie towarów lub usług.

Barter, nazywany również wymianą lub transakcją barterową, jest specyficzną techniką handlową. Jest ona charakterystyczna dla gospodarki wymiennej. Polega na wymianie towaru (albo usługi) na towar, bez udziału pieniądza. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Stosuje się tu odpowiednio przepisy o sprzedaży, przy czym każda ze stron jest równocześnie sprzedawcą i nabywcą. Jako zamianę można więc określić wzajemną sprzedaż towarów z równoczesnym potrąceniem należności.

CZYM JEST BARTER

Barter to wymiana bezgotówkowa, czyli towar (albo usługa) za towar. Strony uzgadniają wartość towarów bądź usług i dążą do tego, żeby bilans był zrównoważony. Zdarza się, że barter stosowany jest m.in. w wymianie handlowej dla uniknięcia problemów walutowych.

CECHY UMOWY BARTEROWEJ

Umowa barterowa, wykazując cechy zbliżone do umowy zamiany, jest konsensualna, odpłatna i wzajemna. Rodzi skutki zobowiązujące obie strony do przeniesienia własności rzeczy, a w okolicznościach określonych w art. 155 par. 1 kodeksu cywilnego, również skutki rozporządzające. Przeniesienie posiadania rzeczy wymagane jest - w warunkach określonych w art. 155 par. 2 kodeksu cywilnego - jedynie do osiągnięcia skutku rzeczowego (przeniesienia własności), a nie do ważności samej umowy.

Wyrok Sądu Najwyższego z 26 sierpnia 2004 r., sygn. akt I CK 210/04, publikowany Biuletyn SN 2005/2/13

Wymiana wzajemna

Podstawową zasadą umowy barterowej jest wzajemna wymiana towarów lub usług między stronami, z których każda jest traktowana jednocześnie jako wierzyciel i zarazem dłużnik. Za przychód w przypadku barteru uważa się wartość należnych świadczeń wzajemnych wykonanych w ramach tej działalności, obliczona na podstawie przeciętnych cen stosowanych w dacie osiągnięcia przychodu w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia.

W ustawach o podatkach dochodowych sformułowana jest obowiązująca w prawie podatkowym zasada ustalania przychodu należnego. Za przychody związane z działalnością gospodarczą, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Opodatkowanie dochodu

Przedmiotem do opodatkowania przy barterze jest uzyskany przez podatnika dochód, czyli różnica między ustalonym przychodem a kosztami nabycia towarów, pomniejszona o koszty sprzedaży. Umowa barterowa jest bowiem umową wzajemną, a do istoty wzajemności należy, że między świadczeniami stron zachodzi stosunek ekwiwalentności, tj. równowartości.

Jak podkreślają organy podatkowe, przy tych transakcjach opodatkowaniu nie podlega różnica wartości świadczeń wzajemnych wynikająca z umowy zawartej między kontrahentami, ale dochód uzyskany w cenie towarów lub usług (wymieniane produkty powinny mieć równą wartość). Takie stanowisko zawarte jest między innymi w wyjaśnieniach naczelnika Urzędu Skarbowego w Sopocie z 20 czerwca 2006 r., nr PDOP/423-7/06.

Udzielanie rabatów

Zdarza się, że w umowach barterowych firmy udzielają sobie wzajemnych rabatów. W przepisach podatkowych nie zawarto definicji pojęć: rabat, opust, skonto czy bonifikata. Dlatego należy w tym zakresie posiłkować się definicją określoną w słowniku języka polskiego.

Wynika z niego, że rabat stanowi zniżkę, ustępstwo procentowe od ustalonych cen towarów, głównie na rzecz nabywców płacących gotówką, kupujących dużą ilość towarów jednorazowo lub w określonym czasie. Zamiennie rabat jest określany jako bonifikata lub opust. W rezultacie jest obniżeniem przez sprzedawcę ceny sprzedaży, przyznawanym nabywcom towarów.

Bonifikata udzielana jest w przypadku, gdy wystąpią okoliczności, których strony nie mogły przewidzieć w momencie podpisywania umowy i w jej efekcie następuje faktyczne obniżenie określonej w umowie ceny towaru.

Skonto rozumiane jest jako procentowe zmniejszenie należności za świadczenie w związku z zapłatą należności przez kontrahenta przed terminem płatności albo w związku z zapłatą całości należności gotówką przy sprzedaży ratalnej albo kredytowej.

Mając na uwadze to, że do umów barterowych stosuje się odpowiednio przypisy o sprzedaży, wartość przychodów uzyskanych w ramach sprzedaży na podstawie umów barterowych może być pomniejszana o rabat.

PRZYKŁAD

WZAJEMNA DOSTAWA TOWARÓW HANDLOWYCH

Zawarta umowa barterowa przewiduje, że strony świadczą wzajemnie dostawę towarów handlowych. Wartość umowy barterowej została przez strony określona na kwotę 15 000 zł. 20 marca spółka A dokonuje dostawy towaru na rzecz spółki B o wartości 15 000 zł, który nabyła za kwotę 12 000 zł. Spółka B w zamian za otrzymany od spółki A towar dokonuje na rzecz spółki A dostawy towaru 25 marca o wartości 15 000 zł, który nabyła za kwotę 14 000 zł. Dla spółki A przychód w kwocie 15 000 zł powstaje 20 marca, koszty uzyskania przychodu wynoszą 12 000 zł. Dla spółki B przychód z tytułu umowy barterowej powstaje 25 marca, a kosz uzyskania przychodu wynosi 14 000 zł.

PRZYKŁAD

UDOSTĘPNIANIE POWIERZCHNI REKLAMOWEJ

Spółka wydająca gazetę przewiduje zawieranie umów barterowych o wzajemne świadczenie usług polegających ze strony spółki na udostępnianiu powierzchni reklamowej w gazecie, w zamian za usługi reklamowe w portalach internetowych oraz innego typu usługi o wartościach ekwiwalentnych po zastosowaniu wzajemnych (różnych procentowo lub takich samych) rabatów z tytułu stałej współpracy zgodnie z warunkami umowy lub innymi dokumentami opisującymi podstawę udzielenia rabatu. Nabywcami gazet są przedsiębiorcy, jak również osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej.

Jeżeli w umowie barterowej zostaje określona wartość świadczenia na poziomie niższym niż wynikająca ze stosowanych cenników w wyniku udzielonych wzajemnych rabatów, to przychodem (a zarazem i kosztem uzyskania przychodu) jest wartość pomniejszona o udzielone rabaty, gdyż w warunkach normalnego zakupu danej usługi powyższy rabat również miałby zastosowanie. Rabat odwołujący się do stałej współpracy jest zarówno możliwy do wykorzystania w przypadku umów barterowych, jak i w przypadku standardowej umowy sprzedaży.

KRZYSZTOF TOMASZEWSKI

krzysztof.tomaszewski@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

l Art. 603-604 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

l Art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

l Art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

REKLAMA

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA