Jakie skutki wywołuje cesja umowy leasingu operacyjnego w CIT

Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z 5 maja 2010 r. (sygn. I SA/Bk 80/10).

Sąd nie zgodził się z organem podatkowym, iż umowa cesji leasingu stanowi kontynuację pierwotnej umowy jedynie na gruncie prawa cywilnego, natomiast na gruncie prawa podatkowego, jedynie wówczas, gdy zostają spełnione wszystkie warunki z art. 17b ust. 1 ustawy o CIT. 

Zdaniem WSA warunki uznania konkretnej umowy jako umowy leasingu operacyjnego dotyczą wyłącznie kwestii przedmiotowych umowy. Zatem dokonanie zmian po stronie podmiotowej (np. zmiany osoby korzystającego) w żaden sposób nie wpływa na treść umowy i wynikające z niej prawa i obowiązki.

Ustawa o CIT reguluje kwestię sposobu rozliczenia umów leasingowych w odrębnym rozdziale 4a. Na gruncie przepisów normujących podatki dochodowe, zarówno od osób fizycznych, jak i od osób prawnych wykształciły się dwa rodzaje leasingu: operacyjny i finansowy.

W myśl postanowień art. 17b ust. 1 ustawy o CIT opłaty ustalone w umowie leasingu (operacyjnym), ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią przychód finansującego i odpowiednio koszt uzyskania przychodów korzystającego, z zastrzeżeniem ust. 2, jeżeli umowa ta spełnia następujące warunki:
1) została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne,
albo została zawarta na okres co najmniej 10 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości, oraz
2) suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.

Jeżeli zatem zostaną spełnione ww. warunki, to opłaty ustalone w umowie leasingu ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy stanowią przychód finansującego i odpowiednio koszty uzyskania przychodów korzystającego. Możliwość zaliczenia do przychodów i kosztów odnosi się przy tej umowie do całej kwoty opłaty (raty) leasingowej. 

Warunki te odnoszą się wyłącznie do przedmiotu umowy leasingu - czyli czasu jej trwania, rzeczy lub praw, których dotyczy umowa, oraz sumy określonych opat z jej tytułu. Przepis ten nie odnosi się w żadnej mierze do osoby korzystającego jak również osoby finansującego.

Zatem sama zmiana stron umowy (np. w wyniku cesji) nie wpływa na treść umowy i sposób jej podatkowego rozliczenia. Po wstąpieniu do umowy nowego korzystającego nie ulegają zmianie podstawowe okresy trwania umowy, wysokość opłat, czy też przedmiot, którego umowa dotyczy. W dalszym ciągu finansujący będzie uprawniony do odsprzedaży przedmiotu leasingu nowemu korzystającemu na zasadach i w terminach określonych w umowie z poprzednim korzystającym.

Sąd uznał też, że niezasadne i nietrafne jest odwoływanie się w tej sprawie do przepisów o następstwie prawnym (art. 93 i 93a ordynacji podatkowej). Cesja umowy leasingu nie wiąże się ze sferą następstwa prawnego. Uprawnienia związane z rozliczeniem umowy leasingu i właściwym ujęciu jej w kosztach uzyskania przychodu przez nowego korzystającego wynikają z jego własnych praw i obowiązków, uregulowanych w ustawie o CIT, a nie uprawnień przysługujących poprzedniemu korzystającemu.

Polecamy: Jak rozliczać koszty w czasie

Polecamy: Czy obiad z kontrahentem w restauracji to reprezentacja, czy koszt uzyskania przychodu

Trzeba wspomnieć, że organy podatkowe od dłuższego czasu konsekwentnie nie pozwalają  wejść w drodze cesji do umowy leasingu nowym korzystającym z pełnią praw (w szczególności z prawem nabycia przedmiotu leasingu za cenę niższą od rynkowej). Podatnikom pozostaje więc mieć nadzieję, że omawiany wyrok WSA w Białymstoku przerodzi się w trwałą linię orzeczniczą sądów administracyjnych i zmieni interpretacje fiskusa.