Umorzenie pożyczki spółce w upadłości - czy to jest przychód w CIT?

Do opisanej sytuacji zastosowanie ma art. 12 ust. 4 pkt 8 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), zwanej dalej ustawą.

Zgodnie z tym artykułem przychodem nie są kwoty stanowiące równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także z tytułu pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z:

a)  bankowym postępowaniem ugodowym w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków lub

b)  postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego, lub

c)  realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw.

Polecamy: serwis VAT

Artykuł jest wyjątkiem od zasady z art. 12 ust.1 pkt 3 lit. a) ustawy, która przewiduje m.in., że przychodami są w szczególności wartości umorzonych lub przedawnionych zobowiązań - w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy.

Aby móc uznać, że kwota udzielonej pożyczki nie stanowi przychodu, a więc zastosować art. 12 ust. 4 pkt 8 ustawy, muszą zostać spełnione następujące warunki.

Przychód

Opodatkowaniu podlega dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich został osiągnięty. Dochód jest nadwyżką sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągniętą w danym  roku podatkowym (z zastrzeżeniem art. 10 i 11) - art. 7 ust. 2 ustawy.

Jednak dochód musi być trwałym przysporzeniem majątkowym, niezależnie czy uzyskiwanym okresowo, czy też w sposób jednorazowy. Ponadto musi zostać rzeczywiście otrzymany, chociaż w niektórych przypadkach już sama okoliczność, że przysporzenie jest należne może skutkować obowiązkiem zapłaty CIT-u.

Natomiast art. 21 i 22 ustawy zawiera przypadki, kiedy opodatkowaniu podlega przychód. Mimo to, ustawa nie zawiera definicji pojęcia ‘przychodu’. Wskazuje tylko co w szczególności jest przychodem oraz wylicza, które wpływy pieniężne nie są zaliczane do przychodów.

Art. 12 ust. 1 pkt 3 lit a) ustawy jest jednym z tych artykułów, który wyraźnie określa, że wartości umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), są przychodem.

Natomiast w pkt.4 ust. 8 ten sam przepis wyłącza kwoty stanowiące równowartość umorzonych zobowiązań (w tym także z tytułu pożyczek (kredytów)), z przychodów w rozumieniu przepisów podatkowych - jeżeli zostały spełnione określone warunki. Jednym z tych warunków jest to, aby powyższe zobowiązania dotyczyły postępowania z możliwością zawarcia układu, a nie postępowania zmierzającego tylko do likwidacji.