REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odszkodowania i kary umowne nie podlegają VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Łukasz Zalewski
Łukasz Zalewski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Kwoty należne z tytułu rozwiązania lub wygaśnięcia umów leasingu operacyjnego należy uznać za odszkodowania i kary umowne niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

REKLAMA

Spółka, leasingodawca, zwróciła się do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o interpretację. Przedstawiła następujący stan faktyczny. Jako finansujący zawiera umowy leasingu operacyjnego samochodów, które są połączone z usługami serwisowymi. Zgodnie z umową spółka, jako finansujący, może jednostronnie wypowiedzieć umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym w określonych sytuacjach, przykładowo gdy korzystający nie wykona należycie lub terminowo jakiegokolwiek zobowiązania wynikającego z umowy. Co więcej, w przypadku skorzystania z prawa rozwiązania umowy przysługuje jej roszczenie o zapłatę przez korzystającego określonej kwoty. W przypadku uszkodzenia leasingowanego samochodu, gdy dokonanie naprawy okaże się niemożliwe lub nieopłacalne, leasingodawcy przysługuje odpowiednia kwota. Natomiast w sytuacji szkody całkowitej, takiej jak kradzież samochodu, umowa leasingu wygasa w dniu utraty pojazdu i spółce przysługuje roszczenie pieniężne w określonej w umowie wysokości.

REKLAMA

Spółka zwróciła się więc z pytaniem, czy kwoty należne w związku z rozwiązaniem umów leasingu operacyjnego podlegają opodatkowaniu VAT. Zdaniem spółki kwoty te stanowią odszkodowanie oraz kary umowne w rozumieniu kodeksu cywilnego (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.) i nie podlegają VAT.

REKLAMA

Organy podatkowe uznały to stanowisko za błędne i dowodziły, że kwoty otrzymywane przez skarżącą w powyższych przypadkach stanowią elementy wynagrodzenia w związku z pełnionymi świadczeniami na rzecz korzystającego, a zatem zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT (Dz.U. z 2004 r. nr 54, poz. 535 ze zm.) wchodzą do podstawy opodatkowania z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Ponadto dyrektor izby skarbowej uznał, że leasingobiorca, który jest zobowiązany do uiszczenia wskazanych kwot, jest dłużnikiem, którego świadczenie główne z umowy ma charakter wyłącznie świadczenia pieniężnego. A zatem dodatkowe świadczenie obciążające dłużnika jest formą dodatkowego wynagrodzenia na rzecz leasingodawcy.

Sąd po rozpoznaniu sprawy orzekł, że skarga jest zasadna. Sąd przeanalizował przepisy art. 5 ust. 1, art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, które określają, co należy rozumieć przez dostawę towarów i świadczenie usług, i doszedł do wniosku, że otrzymane odszkodowanie w postaci pieniądza nie może zostać uznane ani za towar, ani usługę, a zatem nie stanowi dostawy towaru ani świadczenia usług. Sąd stwierdził także w uzasadnieniu, że odszkodowanie nie zostało zdefiniowane w ustawie. Definicja taka znajduje się natomiast w kodeksie cywilnym, zgodnie z którym odszkodowanie jest zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poniósł poszkodowany, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono szkody. Zdaniem sądu, biorąc pod uwagę definicję świadczenia usług, nie można uznać, że zapłata przez kontrahenta na rzecz strony odszkodowania stanowi wynagrodzenie za świadczoną przez nią usługę. Istotą odszkodowania nie jest bowiem płatność za świadczenie, a zatem jest to transakcja nieekwiwalentna.

 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Sąd wskazał również, że aby mówić o opodatkowaniu dostawy towaru czy też usługi, muszą być one odpłatne. Biorąc pod uwagę definicje odpłatności formułowane m.in. przez ETS (np. C-213/99) w przypadku kar umownych czy odszkodowań nie dochodzi do zwiększenia aktywów po stronie beneficjenta. Sąd uznał zatem, że odszkodowań i kar umownych nie można opodatkować VAT.

Co więcej, sąd podkreślił, że dyrektor izby skarbowej nie mógł dokonać ustaleń faktycznych w omawianej sprawie, ponieważ tryb interpretacji nie przewiduje takiej możliwości. To podatnik wskazuje stan faktyczny, a organy podatkowe na jego podstawie mają dokonać interpretacji.

SYGN. AKT III SA/Wa 2166/07

ŁUKASZ ZALEWSKI

OPINIE

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Dorota Stangreciak-Karpierz

Dział Prawny Auxilium Kancelaria Biegłych Rewidentów

W wyroku WSA należy zwrócić uwagę na dwie kwestie.

Po pierwsze, wskazanie przez sąd przekroczenia uprawnień organu podatkowego, który, dokonując właściwej interpretacji przepisów prawa podatkowego, opiera się na przedstawionym przez podatnika stanie faktycznym. Skoro podatnik wskazuje, że określone kwoty otrzymywane przez niego od leasingobiorcy za niedotrzymanie przez niego warunków umowy leasingu stanowią odszkodowania lub kary umowne, w zależności od zdarzenia powodującego rozwiązanie umowy, to organ podatkowy w ramach udzielania interpretacji prawa podatkowego nie może tego kwestionować. Kwalifikacji danego stanu faktycznego w zakresie prawa cywilnego, a w konsekwencji i podatkowego, organ może dokonywać w postępowaniu podatkowym, a nie w przypadku udzielenia interpretacji podatkowej, czym naruszył art. 14a par. 1 Ordynacji podatkowej.

Po drugie, przychylając się do dokonanej przez podatnika interpretacji prawa, WSA w Warszawie podzielił stanowisko, iż kary umowne oraz odszkodowania są zwolnione z VAT. O tym, czy dane świadczenie jest odszkodowaniem lub ma charakter kary umownej decyduje treść umowy cywilnoprawnej. Zasady stosowania kar umownych regulują przepisy kodeksu cywilnego. Z art. 483 par. 1 k.c. wynika, że w umowie można zastrzec, iż naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę kary umownej. Przy czym w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości, bez względu na wysokość poniesionej szkody (art. 484 k.c.). Zatem kara umowna jest formą odszkodowania (zadośćuczynienia) za powstałą u wierzyciela szkodę.

Komentowane orzeczenie WSA jednoznacznie podziela stanowisko podatnika, iż kara umowna, mająca charakter odszkodowawczy, jest zwolniona z VAT, gdyż nie stanowi zapłaty za towar, a stanowi rekompensatę za poniesione ewentualne koszty, a nie mieści się w katalogu czynności, podlegających opodatkowaniu VAT, wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy.

Wskazane orzeczenia mają duże znaczenie praktyczne. Ponieważ kara umowna nie podlega opodatkowaniu, nie należy wystawiać faktury VAT, a dla dokumentowania kary umownej można wystawić notę księgową.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

REKLAMA

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA