REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odszkodowania i kary umowne nie podlegają VAT

Łukasz Zalewski
Łukasz Zalewski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Kwoty należne z tytułu rozwiązania lub wygaśnięcia umów leasingu operacyjnego należy uznać za odszkodowania i kary umowne niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Spółka, leasingodawca, zwróciła się do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o interpretację. Przedstawiła następujący stan faktyczny. Jako finansujący zawiera umowy leasingu operacyjnego samochodów, które są połączone z usługami serwisowymi. Zgodnie z umową spółka, jako finansujący, może jednostronnie wypowiedzieć umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym w określonych sytuacjach, przykładowo gdy korzystający nie wykona należycie lub terminowo jakiegokolwiek zobowiązania wynikającego z umowy. Co więcej, w przypadku skorzystania z prawa rozwiązania umowy przysługuje jej roszczenie o zapłatę przez korzystającego określonej kwoty. W przypadku uszkodzenia leasingowanego samochodu, gdy dokonanie naprawy okaże się niemożliwe lub nieopłacalne, leasingodawcy przysługuje odpowiednia kwota. Natomiast w sytuacji szkody całkowitej, takiej jak kradzież samochodu, umowa leasingu wygasa w dniu utraty pojazdu i spółce przysługuje roszczenie pieniężne w określonej w umowie wysokości.

REKLAMA

Autopromocja

Spółka zwróciła się więc z pytaniem, czy kwoty należne w związku z rozwiązaniem umów leasingu operacyjnego podlegają opodatkowaniu VAT. Zdaniem spółki kwoty te stanowią odszkodowanie oraz kary umowne w rozumieniu kodeksu cywilnego (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.) i nie podlegają VAT.

REKLAMA

Organy podatkowe uznały to stanowisko za błędne i dowodziły, że kwoty otrzymywane przez skarżącą w powyższych przypadkach stanowią elementy wynagrodzenia w związku z pełnionymi świadczeniami na rzecz korzystającego, a zatem zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT (Dz.U. z 2004 r. nr 54, poz. 535 ze zm.) wchodzą do podstawy opodatkowania z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Ponadto dyrektor izby skarbowej uznał, że leasingobiorca, który jest zobowiązany do uiszczenia wskazanych kwot, jest dłużnikiem, którego świadczenie główne z umowy ma charakter wyłącznie świadczenia pieniężnego. A zatem dodatkowe świadczenie obciążające dłużnika jest formą dodatkowego wynagrodzenia na rzecz leasingodawcy.

Sąd po rozpoznaniu sprawy orzekł, że skarga jest zasadna. Sąd przeanalizował przepisy art. 5 ust. 1, art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, które określają, co należy rozumieć przez dostawę towarów i świadczenie usług, i doszedł do wniosku, że otrzymane odszkodowanie w postaci pieniądza nie może zostać uznane ani za towar, ani usługę, a zatem nie stanowi dostawy towaru ani świadczenia usług. Sąd stwierdził także w uzasadnieniu, że odszkodowanie nie zostało zdefiniowane w ustawie. Definicja taka znajduje się natomiast w kodeksie cywilnym, zgodnie z którym odszkodowanie jest zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poniósł poszkodowany, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono szkody. Zdaniem sądu, biorąc pod uwagę definicję świadczenia usług, nie można uznać, że zapłata przez kontrahenta na rzecz strony odszkodowania stanowi wynagrodzenie za świadczoną przez nią usługę. Istotą odszkodowania nie jest bowiem płatność za świadczenie, a zatem jest to transakcja nieekwiwalentna.

 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Sąd wskazał również, że aby mówić o opodatkowaniu dostawy towaru czy też usługi, muszą być one odpłatne. Biorąc pod uwagę definicje odpłatności formułowane m.in. przez ETS (np. C-213/99) w przypadku kar umownych czy odszkodowań nie dochodzi do zwiększenia aktywów po stronie beneficjenta. Sąd uznał zatem, że odszkodowań i kar umownych nie można opodatkować VAT.

Co więcej, sąd podkreślił, że dyrektor izby skarbowej nie mógł dokonać ustaleń faktycznych w omawianej sprawie, ponieważ tryb interpretacji nie przewiduje takiej możliwości. To podatnik wskazuje stan faktyczny, a organy podatkowe na jego podstawie mają dokonać interpretacji.

SYGN. AKT III SA/Wa 2166/07

ŁUKASZ ZALEWSKI

OPINIE

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Dorota Stangreciak-Karpierz

Dział Prawny Auxilium Kancelaria Biegłych Rewidentów

W wyroku WSA należy zwrócić uwagę na dwie kwestie.

Po pierwsze, wskazanie przez sąd przekroczenia uprawnień organu podatkowego, który, dokonując właściwej interpretacji przepisów prawa podatkowego, opiera się na przedstawionym przez podatnika stanie faktycznym. Skoro podatnik wskazuje, że określone kwoty otrzymywane przez niego od leasingobiorcy za niedotrzymanie przez niego warunków umowy leasingu stanowią odszkodowania lub kary umowne, w zależności od zdarzenia powodującego rozwiązanie umowy, to organ podatkowy w ramach udzielania interpretacji prawa podatkowego nie może tego kwestionować. Kwalifikacji danego stanu faktycznego w zakresie prawa cywilnego, a w konsekwencji i podatkowego, organ może dokonywać w postępowaniu podatkowym, a nie w przypadku udzielenia interpretacji podatkowej, czym naruszył art. 14a par. 1 Ordynacji podatkowej.

Po drugie, przychylając się do dokonanej przez podatnika interpretacji prawa, WSA w Warszawie podzielił stanowisko, iż kary umowne oraz odszkodowania są zwolnione z VAT. O tym, czy dane świadczenie jest odszkodowaniem lub ma charakter kary umownej decyduje treść umowy cywilnoprawnej. Zasady stosowania kar umownych regulują przepisy kodeksu cywilnego. Z art. 483 par. 1 k.c. wynika, że w umowie można zastrzec, iż naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę kary umownej. Przy czym w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości, bez względu na wysokość poniesionej szkody (art. 484 k.c.). Zatem kara umowna jest formą odszkodowania (zadośćuczynienia) za powstałą u wierzyciela szkodę.

Komentowane orzeczenie WSA jednoznacznie podziela stanowisko podatnika, iż kara umowna, mająca charakter odszkodowawczy, jest zwolniona z VAT, gdyż nie stanowi zapłaty za towar, a stanowi rekompensatę za poniesione ewentualne koszty, a nie mieści się w katalogu czynności, podlegających opodatkowaniu VAT, wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy.

Wskazane orzeczenia mają duże znaczenie praktyczne. Ponieważ kara umowna nie podlega opodatkowaniu, nie należy wystawiać faktury VAT, a dla dokumentowania kary umownej można wystawić notę księgową.

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podatek od spadków i darowizn 2025 - skale i grupy podatkowe, kwoty wolne od podatku

Jakie skale podatkowe i kwoty wolne od podatku obowiązują w 2025 roku? Okazuje się, że od lipca 2023 r. nie zmieniły się przepisy w tym zakresie.

Polscy przedsiębiorcy mają dość! W 2025 roku oczekują niższych podatków i pilnych reform

Zawiłe przepisy, rosnące koszty i biurokratyczna udręka – polskie firmy jasno mówią, czego potrzebują od rządu w 2025 roku. Priorytetem są niższe podatki, walka z inflacją i tańsze kredyty. Transport alarmuje o brakach kadrowych, a budownictwo czeka na unijne środki. Czy władze wysłuchają głosu przedsiębiorców?

Terminy płatności składek do ZUS i przekazywania dokumentów rozliczeniowych w 2025 roku

Płatnicy składek mają obowiązek przekazywania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dokumentów rozliczeniowych i oczywiście płacenia składek. Muszą to robić co miesiąc w określonych terminach.

Pożyczka między firmami bez VAT? Czy może potencjalna bomba zegarowa dla Twoich rozliczeń!

Zwolnienie z VAT przy pożyczkach między firmami brzmi kusząco, ale co jeśli rezygnacja z niego może zrujnować Twoje rozliczenia? Sprawdź, dlaczego ta decyzja to coś więcej niż tylko formalność i jak wpłynie na Twoje podatki!

REKLAMA

Kawa z INFORLEX. Fundacja rodzinna w praktyce

Fundacja rodzinna w praktyce – zapraszamy na bezpłatne spotkanie online z cyklu 𝐊𝐚𝐰a 𝐳 𝐈𝐍𝐅𝐎𝐑𝐋𝐄𝐗. Bezpłatne spotkanie online odbędzie się 12.02.25 o g𝐨𝐝𝐳𝐢𝐧ie. 𝐓𝐞𝐦𝐚𝐭em spotkania będą fundacja rodzinna w praktyce.

Mezoinwestycje w MŚP. Czym jest zdolność finansowa i jak ją wykazać? Jak uniknąć błędów w staraniach o dotacje unijne?

To dość oczywiste że zdolność finansowa przedsiębiorstwa stanowi jeden z kluczowych obszarów, determinujących sukces w procesie aplikowania o środki unijne. W szczególności, kiedy mowa o konkursie Mezoinwestycje w MŚP, w którym minimalna wartość dofinansowania to 2 mln PLN, a poziom dofinansowania wynosi nawet do 60% kosztów netto planowanej inwestycji. Wnioskodawca w procesie aplikacyjnym zobowiązany jest wykazać przed instytucją oceniającą swą zdolność finansową do realizacji planowanego przedsięwzięcia.

Emerycie, skarbowy już na Ciebie czeka! Koniecznie sprawdź swój PIT przed tą datą

Do końca lutego emeryci i renciści otrzymają formularze PIT od ZUS i KRUS. W zależności od tego, jaki dokument dostaniesz – PIT-40A czy PIT-11A – może się okazać, że musisz złożyć zeznanie podatkowe. Sprawdź, co zrobić, by uniknąć problemów i czy 30 kwietnia to dla Ciebie ważny termin!

Budżet pod ścianą: wyższe podatki, mniej wsparcia, koniec ulg

Polacy muszą szykować się na trudne zmiany. OECD zaleca pełne wycofanie wsparcia energetycznego jeszcze w tym roku, wyższe podatki od nieruchomości i środowiskowe oraz koniec ulg dla kierowców – nowy podatek od pojazdów miałby zależeć od emisji spalin. Dodatkowo rząd może ograniczyć stosowanie preferencyjnych stawek VAT, a świadczenia na dzieci kierować tylko do najuboższych. Czy domowe budżety to wytrzymają?

REKLAMA

Zmiana projektu unijnego a zwrot dofinansowania. Jakie zmiany są dopuszczalne? Jak zdobyć zgodę na modyfikacje projektu?

Podstawowym dokumentem regulującym kwestie realizacji projektów grantowych jest umowa o dofinansowanie. To w niej znajdują się warunki i najistotniejsze zapisy dotyczące przebiegu realizacji projektu, jak i dopuszczalne zmiany. Poza umową także zapisy dokumentacji konkursowej (np. regulamin) wpływają na warunki i możliwości modyfikacji projektów. Wielu beneficjentów zastanawia się, co się wydarzy, jeśli w trakcie trwania projektu ulegnie zmianie status przedsiębiorstwa lub czy dopuszczalna jest zmiana miejsca realizacji projektu.

Proces oceny wniosku dotacyjnego się przedłuża - czy skarga lub wniosek o przyśpieszenie mogą pomóc? Co jeszcze można zrobić?

Proces oceny wniosków o dofinansowanie stanowi kluczowy etap, który bezpośrednio wpływa na możliwość realizacji projektów przez firmy. Niestety w ostatnim czasie obserwujemy przedłużające się procedury oceny, np. nabór dla ścieżkę SMART dla konsorcjów zakończony w marcu 2023 r. rozstrzygnął się po 265 dniach. W tego typu przypadkach efektem jest chaos, komplikacje dla wnioskodawców i utrata zaufania do instytucji udzielających wsparcia. Duże opóźnienia mogą prowadzić także do utraty przewagi konkurencyjnej, a w skrajnych przypadkach – do ryzyka niewykonania projektu w wyznaczonym czasie.

REKLAMA