Czy można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów koszty przegranego sporu sądowego?

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o CIT), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. W przypadku zasądzonych wyrokiem kosztów postępowania, wskazać należy, iż przepisy ustawy o CIT nie przewidują bezpośredniego wyłączenia kosztów postępowania z kosztów uzyskania przychodów. Tym samym zasadnicze znaczenie dla dokonania oceny możliwości zaliczenia wskazanych wydatków do kosztów uzyskania przychodu będzie miało określenie, czy są one ponoszone w celu osiągnięcia przychodów, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów.

Przy analizie powyższych wydatków istotne jest to, że za koszty podatkowe uważa się również koszty pośrednio związane z przychodami oraz dotyczące całokształtu działalności podatnika. Ustawodawca nie stawia wprost wymogu, by poniesiony koszt przyniósł określony przychód, lecz jedynie by był poniesiony w celu jego osiągnięcia lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Jeżeli poniesione przez pracodawcę wydatki miały swoje racjonalne i ekonomiczne uzasadnienie i służyły zachowaniu źródła przychodów, a działania te podyktowane były ochroną jego interesów, należy uznać, iż pracodawca ponosi te wydatki na obronę swoich praw, a w konsekwencji może zaliczyć je do kosztów podatkowych.

Przyczyną poniesienia kosztów jest bowiem w takiej sytuacji zamiar zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, wynikający z chęci otrzymania pozytywnego rozstrzygnięcia sprawy sądowej. Nie budzi wątpliwości, że wchodząc w spór sądowy pracodawca broni się przed roszczeniami pracownika. Uznaje się, iż nie można pozbawić pracodawcy prawa do zaliczenia kosztów postępowania do kosztów uzyskania przychodów tylko dlatego, że przegrał sprawę, starając się chronić swój interes prawny na drodze sądowej (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 7.05.2014 r., znak ITPB3/423-64c/14/MK).

Polecamy: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – praktyczny poradnik

Polecamy: Jednolity Plik Kontrolny – praktyczny poradnik (książka)

Należy jednak zauważyć, iż odnośnie zaliczenia kosztów postępowania sądowego do kosztów uzyskania przychodów można również spotkać stanowisko niekorzystne wyrażane przez organy podatkowe oraz sądy administracyjne (por. np. wyrok NSA z 13.01.2016 r., znak II FSK 2500/13, w którym Sąd wskazał, iż: „Wydatki Spółki na "koszty pomocy prawnej" (koszty sądowe i koszty zastępstwa procesowego) związane z dochodzeniem przez jej pracowników roszczeń przeciwko Spółce, wynikających z wypadków przy pracy lub niezdolności do pracy, do których zwrotu Spółka została zobowiązana na podstawie wyroku lub ugody sądowej, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U.2011 nr 74, poz. 397), bowiem nie powodują powstania przychodu u Spółki i nie mają bezpośredniego związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą”).

Koszty przegranego sporu sądowego nie oznaczają automatycznie ich wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów. Udowodniona przez podatnika racjonalność wydatku zmierzająca do zachowania źródła przychodów powinna pozwolić na jego zaliczenie do kosztów podatkowych. Nie można jednak wykluczyć, że tego rodzaju wydatki będą kwestionowane przez organy podatkowe.

Tomasz Musialski, Kierownik Zespołu Podatków Bezpośrednich w ECDDP Sp. z o.o.

Chcesz dowiedzieć się więcej, sięgnij po nasze publikacje

KOMPLET: VAT zmiany od 1 lipca 2021 + JPK_VAT + VAT w e-commerce

Tylko teraz

99,00 zł

119,70 zł

Przejdź do sklepu