Jak ujmować w kosztach opłaty za służebności

Spółka, która zbudowała kanalizację sanitarną na terenie pewnej gminy po oddaniu jej do eksploatacji zawarła umowy ustanawiające, na nieruchomościach nienależących do Spółki, służebność przesyłu w celu zapewnienia sobie prawa dostępu do istniejących urządzeń stanowiących własność Spółki.

Autopromocja

Umowy o ustanowienie służebności przesyłu zawierane są bezterminowo za jednorazowym wynagrodzeniem, w formie aktów notarialnych.

Spółka uważała, że koszty z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, powinny być rozliczane w czasie - zarówno bilansowo jak i podatkowo - przez okres 10 lat, co zostało uregulowane w polityce rachunkowości Spółki.

Jednak zdaniem Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi (interpretacja indywidualna nr IPTPB3/423-320/11-2/KJ z 9 marca 2012 r.) koszty wynagrodzeń wypłaconych właścicielom nieruchomości związane z ustanowieniem służebności przesyłu, powinny być zaliczane do kosztów  w dacie ich poniesienia (art. 15 ust. 4d ustawy o CIT).

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Dla ustalenia momentu potrącalności kosztów konieczna jest ocena charakteru związku przyczynowego istniejącego pomiędzy wydatkami, a osiąganymi przychodami.

Ustawodawca wyróżnia bowiem koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami i inne niż bezpośrednio związane z przychodami (tzw. koszty pośrednie), odrębnie normując zasady ich potrącalności (art. 15 ust. 4, 4b - 4d ustawy o CIT).

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera legalnych definicji ww. pojęć.

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Zgodnie jednak z ugruntowanym poglądem, kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów.

W ich przypadku możliwe jest „zidentyfikowanie” wpływu danego kosztu na wielkość osiągniętych przychodów. Do tej kategorii należą głównie te koszty, które mogą być przydzielone, przypisane do określonych wyrobów bądź usług.

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

Natomiast pośrednie koszty uzyskania przychodów to takie wydatki, których nie da się przypisać wprost do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia. Nie pozostają one w uchwytnym związku z konkretnymi przysporzeniami podatnika - brak jest możliwości ustalenia, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód. Do tego rodzaju kosztów zalicza się m.in. koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną, ubezpieczenia.

Polecamy: Czy nieściągalne należności można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów

Polecamy: Amortyzacja podatkowa

Każdy z ww. wydatków jest związany z działalnością prowadzoną przez podatnika i przyczynia się w sposób ogólny do osiągania przez niego przychodów. Nie można jednak ustalić, uzyskaniu jakiego konkretnego przychodu dany wydatek służy.

Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi wydatki ponoszone na ustanowienie służebności należy zaliczyć do kosztów pośrednio związanych z przychodami. Poniesienie tych kosztów jest związane z możliwością korzystania z nieruchomości osób trzecich, w zakresie niezbędnym do zapewnienia właściwego funkcjonowania urządzeń przesyłowych, „wykorzystania”, a zatem koszty te są związane w sposób ogólny (pośredni) z przychodami z tej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, tego rodzaju koszty są potrącalne w dacie ich poniesienia. Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się przy tym - zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT - dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

W przypadku natomiast, gdy koszty pośrednie dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą (zdanie drugie art. 15 ust. 4d ustawy o CIT).

W sytuacji zatem, gdy umowa zawarta jest na czas nieokreślony, za datę poniesienia i zakwalifikowania do kosztów podatkowych wypłacanych jednorazowo wynagrodzeń za ustanowienie służebności przesyłu rozumie się więc datę zaksięgowania tych wydatków w księgach rachunkowych.

Zdaniem organu podatkowego, gdyby umowy ustanawiające służebność przesyłu były zawarte na czas określony, np. na 10 lat, wówczas wydatki z tym związane byłyby kosztami uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu zawartego w umowie, czyli po 1/10 ustalonego wydatku rocznie.