Potwierdzenie dokonania transakcji internetowej a koszty uzyskania przychodów

Koszty w CIT

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych enumeratywnie w art. 16 ust. 1.

Lista kosztów wymienionych we wspomnianym przepisie jest listą zamkniętą, co oznacza, że wszystkie koszty niewymienione w niej, a spełniające warunki określone w zdaniu pierwszym, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.

W związku z powyższym bezsprzecznym wydaje się fakt, iż jeśli spółka wykaże bezpośredni lub pośredni związek z prowadzoną przez nią działalnością, a ich poniesienie ma, bądź będzie mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów, wydatki poniesione przez spółkę na nabycie licencji, zdjęć, aplikacji czy też innych programów stanowić będą koszt uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Poniesienie kosztów bezpośrednio związanych z przychodami przekłada się na uzyskanie konkretnych przychodów. Natomiast koszty inne niż bezpośrednio związane z osiąganymi przychodami nie można przypisać do konkretnie osiągniętego przychodu, jednakże są racjonalnie uzasadnione jako pośrednio wpływające na ich uzyskanie.

W związku z powyższym kosztami podatkowymi mogą być takie koszty, które spełniają łącznie cztery następujące warunki:

- zostały poniesione przez podatnika,

- pozostają w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą,

- ich poniesienie miało na celu uzyskanie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,

- nie zostały wyłączone z kategorii kosztów podatkowych mocą art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Zakup towaru na aukcji internetowej - jak udokumentować w kpir?

Dokumentowanie kosztów

Problemem może okazać się jednak prawidłowe udokumentowanie wyżej wymienionych wydatków. Spółka nie otrzymuje bowiem faktur VAT dokumentujących dokonanie transakcji, a jedynie możliwość wydrukowania potwierdzenia z portalu internetowego sprzedawcy.

Rozliczenie roczne podatku CIT

W ustawie o CIT nie uregulowano zasad dokumentowania kosztów. W tym zakresie, w art. 9 ust. 1 tej ustawy można znaleźć odesłanie do ustawy o rachunkowości (w skrócie UoR). Przepis ten stanowi, że podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych (…).

Przepis art. 20 ust. 1 UoR określa, że do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym.

Podstawą tych zapisów są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej, zwane dalej "dowodami źródłowymi":

1) zewnętrzne obce - otrzymane od kontrahentów;

2) zewnętrzne własne - przekazywane w oryginale kontrahentom;

3) wewnętrzne - dotyczące operacji wewnątrz jednostki.

Ustawa o rachunkowości dopuszcza także, jako podstawę zapisów, sporządzone przez jednostkę dowody księgowe:

1) zbiorcze - służące do dokonania łącznych zapisów zbioru dowodów źródłowych, które muszą być w dowodzie zbiorczym pojedynczo wymienione;

2) korygujące poprzednie zapisy;

3) zastępcze - wystawione do czasu otrzymania zewnętrznego obcego dowodu źródłowego;

4) rozliczeniowe - ujmujące już dokonane zapisy według nowych kryteriów klasyfikacyjnych.

Dowód księgowy powinien zawierać co najmniej:

1) określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego;

2) określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej;

3) opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych;

4) datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą - także datę sporządzenia dowodu;

5) podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów;

6) stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w  księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania.

W przypadku uzasadnionego braku możliwości uzyskania zewnętrznych obcych dowodów źródłowych, kierownik jednostki może zezwolić na udokumentowanie operacji gospodarczej za pomocą księgowych dowodów zastępczych, sporządzonych przez osoby dokonujące tych operacji. Nie może to jednak dotyczyć operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz skup metali nieżelaznych od ludności (art. 20 ust. 4 UoR).

Jak wskazują powyższe uregulowania prawne, nie tylko faktura VAT jest dokumentem uprawniającym do zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów.

Świadczą o tym liczne interpretacje podatkowe, w tym interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, sygn. ITPB3/423-160b/09/MT, zgodnie z którą „jeżeli na gruncie przepisów o rachunkowości, paragony fiskalne potwierdzające przedmiotowe wydatki, stanowią dowody księgowe, będące podstawą wprowadzenia tych wydatków do ksiąg rachunkowych, taki sposób udokumentowania faktu ich poniesienia jest wystarczający również dla celów podatku dochodowego od osób prawnych.”

Natomiast Naczelnik Małopolskiego Urzędu Skarbowego w interpretacji sygn. PD-2/423-24/05 zajął następujące stanowisko: „odnośnie do sposobu dokumentowania poniesionych wydatków z tytułu podróży lotniczych,  należy stwierdzić iż jeżeli posiadane przez Spółkę dokumenty (potwierdzenie rezerwacji w samolocie wraz z potwierdzeniem przelewu z konta firmowego) jednoznacznie potwierdzają fakt oraz cel poniesienia wydatku, stanowią one podstawę do zaliczenia ich w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Ciężar dowodu w tej kwestii spoczywa na Spółce.”

Na koniec warto przytoczyć jeszcze jedną interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, sygn. IBPB3/423-334/07/AP, według której „paragony uzupełnione o dane określone w art. 21 ustawy o rachunkowości będą stanowiły dowód księgowy dokumentujący poniesienie wydatku tylko w przypadku niemożliwości uzyskania od zbywcy towarów i usług faktury VAT lub rachunku”.

Wadliwy dowód księgowy nie przekreśla kosztu

Zgodnie z art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej, wadliwe wystawienie dowodu księgowego nie stanowi samoistnej przesłanki nieuznania wydatku za koszt uzyskania przychodów.

Przepis ten stanowi bowiem, że jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Wydatki, które zostały faktycznie poczynione, ale udokumentowane w sposób wadliwy, nie mogą z tego powodu zostać wykluczone z podstawy opodatkowania.

W związku z powyższym, jeśli przedmiotowe wydatki spółki służą jej działalności gospodarczej, to istnieje związek przyczynowy pomiędzy ich ponoszeniem a osiąganymi przez nią przychodami.

Zatem wymienione na wstępie wydatki nie są wyłączone z kategorii kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Od firmy zagranicznej prowadzącej portal internetowy spółka nie ma także możliwości otrzymania faktury VAT dokumentującej zakup danej usługi.

Co do zasady więc, wydatki takie mogą zatem stanowić koszty uzyskania przychodów, na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, o ile zostaną prawidłowo udokumentowane przez podatnika, zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości.

Na koniec warto przypomnieć, że jeśli potwierdzenie transakcji wyrażone jest w walucie obcej, koszt przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu (art 15 ust. 1 ustawy o CIT).