Odsetki od zaległości podatkowych i zaległych składek ZUS - stawki w 2025 roku. Uwaga! Zmiana od 4 grudnia

• Odsetki podatkowe i odsetki ZUS zależą od stopy lombardowej NBP
• Odsetki od zaległości podatkowych (odsetki podatkowe) w 2025 r.
• Zaokrąglanie odsetek podatkowych
• Minimalna wysokość naliczanych odsetek za zwłokę
• Odsetki od składek na ubezpieczenia społeczne (odsetki ZUS) w 2025 roku

Odsetki podatkowe i odsetki ZUS zależą od stopy lombardowej NBP

Przez wiele miesięcy (od października 2023 r. do maja 2025 r.) przyzwyczailiśmy się do niezmiennych stóp procentowych NBP, a więc i niezmiennych odsetek od zaległości podatkowych, które zależą od poziomu stopy lombardowej. Dlatego tym bardziej trzeba zwrócić uwagę na sześć tegorocznych decyzji Rady Polityki Pieniężnej, które wpłynęły także na stawki odsetek od zaległości wobec fiskusa i ZUS-u:
- z 7 maja 2025 r., która obniżyła od 8 maja br. wszystkie stopy procentowe NBP o 0,5 pkt proc.
- z 2 lipca 2025 r., która obniżyła od 3 lipca br. wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 pkt proc.
- z 3 września 2025 r., która obniżyła od 4 września br. wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 pkt proc.
- z 8 października 2025 r., która obniżyła od 9 października br. wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 pkt proc.
- z 5 listopada 2025 r., która obniżyła od 6 listopada br. wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 pkt proc.
- z 3 grudnia 2025 r., która obniżyła od 4 grudnia br. wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 pkt proc.

Od 4 grudnia 2025 r. podstawowe stopy procentowe NBP wynoszą:
- stopa referencyjna 4,00% w skali rocznej;
- stopa lombardowa 4,50% w skali rocznej;
- stopa depozytowa 3,50% w skali rocznej;
- stopa redyskontowa weksli 4,05% w skali rocznej;
- stopa dyskontowa weksli 4,10% w skali rocznej.

Stopy te nie zmienią się na pewno do 14 stycznia 2026 r., kiedy to zakończy się następne decyzyjne posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej.

Wysokość stopy lombardowej NBP ma wpływ na stawkę odsetek od zaległości podatkowych i odsetek od składek ZUS.

Odsetki od zaległości podatkowych (odsetki podatkowe) w 2025 r.

Stawki od 4 grudnia 2025 r.

Od 4 grudnia 2025 roku obowiązują następujące stawki odsetek od zaległości podatkowych:

11,00% w skali roku - stawka podstawowa  odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, 

5,50% w skali roku - stawka obniżona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (50% stawki podstawowej), 

5,50% w skali roku - stawka opłaty prolongacyjnej (50% stawki podstawowej), 

16,50% w skali roku - stawka podwyższona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (150% stawki podstawowej). 

Na podstawie art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Aktualnie suma 200% stopy lombardowej i 2% wynosi 11% (200% x 4,50% + 2% = 11,00%) w skali roku. 

Natomiast zgodnie z art. 56a § 1 Ordynacji podatkowej, obniżona stawka odsetek za zwłokę wynosi 50% podstawowej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych określonej w art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej. 

Zaś na podstawie art. 57 § 2 Ordynacji podatkowej, stawka opłaty prolongacyjnej jest równa obniżonej stawce odsetek za zwłokę. 

Wyżej wskazane stawki zostaną jeszcze potwierdzone w obwieszczeniu Ministra Finansów. Ale bez względu na datę wydania, czy publikacji tego obwieszczenia - te stawki odsetek podatkowych obowiązują od 4 grudnia 2025 r. tj. od dnia wejścia w życie uchwały Rady Polityki Pieniężnej zmieniającej stopę lombardową NBP.

Stawki te nie zmienią się przynajmniej do końca najbliższego posiedzenia Rady Polityki Pieniężnej, tj. do 14 stycznia 2026 r.

Stawki odsetek od 6 listopada do 3 grudnia 2025 r.

Od 6 listopada do 3 grudnia 2025 r. obowiązywały następujące stawki odsetek od zaległości podatkowych:

11,50% w skali roku - stawka podstawowa  odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, 

5,75% w skali roku - stawka obniżona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (50% stawki podstawowej), 

5,75% w skali roku - stawka opłaty prolongacyjnej (50% stawki podstawowej), 

17,25% w skali roku - stawka podwyższona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (150% stawki podstawowej). 

Wyżej wskazane stawki zostały potwierdzone w obwieszczeniu Ministra Finansów i Gospodarki z 22 listopada 2025 r. w sprawie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz podwyższonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych - Monitor Polski z 26 listopada 2025 r. poz. 1208. Ale bez względu na datę wydania, czy publikacji tego obwieszczenia - te stawki odsetek podatkowych obowiązują od 6 listopada 2025 r. tj. od dnia wejścia w życie uchwały Rady Polityki Pieniężnej zmieniającej stopę lombardową NBP.

Stawki odsetek od 9 października do 5 listopada 2025 r.

Od 9 października do 5 listopada 2025 r. obowiązywały następujące stawki odsetek od zaległości podatkowych:

12,00% w skali roku - stawka podstawowa  odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, 

6,00% w skali roku - stawka obniżona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (50% stawki podstawowej), 

6,00% w skali roku - stawka opłaty prolongacyjnej (50% stawki podstawowej), 

18,00% w skali roku - stawka podwyższona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (150% stawki podstawowej). 

Wyżej wskazane stawki zostały potwierdzone w obwieszczeniu Ministra Finansów i Gospodarki z 16 października 2025 r. w sprawie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz podwyższonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych - Monitor Polski z 22 października 2025 r. Poz. 1105. Ale bez względu na datę wydania, czy publikacji tego obwieszczenia - te stawki odsetek podatkowych obowiązują od 9 października 2025 r. tj. od dnia wejścia w życie uchwały Rady Polityki Pieniężnej zmieniającej stopę lombardową NBP.

Stawki odsetek od 4 września do 8 października 2025 r.

Od 4 września do 8 października 2025 roku obowiązywały następujące stawki odsetek od zaległości podatkowych:

12,50% w skali roku - stawka podstawowa  odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, 

6,25% w skali roku - stawka obniżona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (50% stawki podstawowej), 

6,25% w skali roku - stawka opłaty prolongacyjnej (50% stawki podstawowej), 

18,75% w skali roku - stawka podwyższona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (150% stawki podstawowej). 

Wyżej wskazane stawki zostały potwierdzone w obwieszczeniu Ministra Finansów z 6 września 2025 r. w sprawie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz podwyższonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych - Monitor Polski z 12 września 2025 r. Poz. 950. Ale bez względu na datę wydania, czy publikacji tego obwieszczenia - te stawki odsetek podatkowych obowiązują od 4 września 2025 r. tj. od dnia wejścia w życie uchwały Rady Polityki Pieniężnej zmieniającej stopę lombardową NBP.

Stawki odsetek od 3 lipca do 3 września 2025 r.

Od 3 lipca do 3 września 2025 roku obowiązywały następujące stawki odsetek od zaległości podatkowych:

13,00% w skali roku - stawka podstawowa  odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, 

6,50% w skali roku - stawka obniżona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (50% stawki podstawowej), 

6,50% w skali roku - stawka opłaty prolongacyjnej (50% stawki podstawowej), 

19,50% w skali roku - stawka podwyższona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (150% stawki podstawowej). 

Wyżej wskazane stawki zostały potwierdzone w obwieszczeniu Ministra Finansów z 10 lipca 2025 r. - Monitor Polski z 16 lipca 2025 r. Poz. 647. Ale bez względu na datę wydania, czy publikacji tego obwieszczenia - te stawki odsetek podatkowych obowiązują od 3 lipca 2025 r. tj. od dnia wejścia w życie uchwały Rady Polityki Pieniężnej zmieniającej stopę lombardową NBP.

Stawki od 8 maja do 2 lipca 2025 r.

Od 8 maja do 2 lipca 2025 roku obowiązywały następujące stawki odsetek od zaległości podatkowych:

13,50% w skali roku - stawka podstawowa  odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, 

6,75% w skali roku - stawka obniżona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (50% stawki podstawowej), 

6,75% w skali roku - stawka opłaty prolongacyjnej (50% stawki podstawowej), 

20,25% w skali roku - stawka podwyższona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (150% stawki podstawowej). 

Wyżej wskazane stawki zostały potwierdzone w obwieszczeniu Ministra Finansów z dnia 9 maja 2025 r. w sprawie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz podwyższonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych - Monitor Polski 2025 r. poz. 457. Ale bez względu na datę wydania, czy publikacji tego obwieszczenia - te stawki odsetek podatkowych obowiązują od 8 maja 2025 r., czyli od dnia wejścia w życie uchwały Rady Polityki Pieniężnej zmieniającej stopę lombardową NBP.

Stawki do 7 maja 2025 r.

Warto pamiętać, że do 7 maja 2025 roku obowiązywały następujące stawki odsetek od zaległości podatkowych (stawki te obowiązywały od 5 października 2023 r.):

14,50% w skali roku - stawka podstawowa  odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, 

7,25% w skali roku - stawka obniżona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (50% stawki podstawowej), 

7,25% w skali roku - stawka opłaty prolongacyjnej (50% stawki podstawowej), 

21,75% w skali roku - stawka podwyższona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (150% stawki podstawowej). 

Wyżej wskazane stawki zostały potwierdzone w obwieszczeniu Ministra Finansów (z 10 października 2023 r. w sprawie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz podwyższonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, opublikowanym w Monitorze Polskim z 12 października 2023 r. - poz. 1101). 

Jednak bez względu na datę wydania, czy publikacji tego obwieszczenia - te stawki odsetek podatkowych obowiązywały od 5 października 2023 r. tj. od dnia wejścia w życie uchwały Rady Polityki Pieniężnej zmieniającej stopę lombardową NBP - do 7 maja 2025 r (bo od 8 maja 2025 r. weszła w życie nowa uchwała RPP).

Zaokrąglanie odsetek podatkowych

Na podstawie art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej odsetki za zwłokę i opłatę prolongacyjną zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.

Minimalna wysokość naliczanych odsetek za zwłokę

Zgodnie z art. 54 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej. 

Opłata pobierana przez Pocztę Polską (tj. aktualnego operatora wyznaczonego do pełnienia powszechnych usług pocztowych - do końca 2025 roku) za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej, wynosi od dłuższego czasu (także i w 2025 roku) - 2,90 zł. Zatem trzykrotność tej opłaty wynosi (3 x 2,90 zł) 8,70 zł.

Jak obliczyć i zaokrąglić odsetki od zaległości podatkowych powstałych od 1 stycznia 2016 r.

Jak obliczyć i zaokrąglić odsetki od zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 r.

Kalkulator odsetek od zaległości podatkowych

Odsetki od składek na ubezpieczenia społeczne (odsetki ZUS) w 2025 roku

Na podstawie  art. 23 ust. 1 ustawy z 13 października 1998  r. o systemie ubezpieczeń społecznych od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa z wyłączeniem art. 56a. 

Stąd również stawka odsetek od zaległości składkowych wynosi od 4 grudnia 2025 roku 11,00% w skali roku tyle samo, co podstawowa stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych. 

A wcześniej:
- od 6 listopada do 3 grudnia 2025 r. stawka ta wynosiła: 11,50% w skali roku,
- od 9 października do 5 listopada 2025 r. stawka ta wynosiła: 12,00% w skali roku,
- od 4 września 2025 r. do 8 października 2025 r. stawka ta wynosiła: 12,5% w skali roku,
- od 3 lipca 2025 r. do 3 września 2025 r. stawka ta wynosiła: 13,00% w skali roku,
- od 8 maja 2025 r. do 2 lipca 2025 r. stawka ta wynosiła: 13,5% w skali roku,
- od 5 października 2023 r. do 7 maja 2025 r. stawka ta wynosiła: 14,5% w skali roku.

Przy czym (od 18 września 2021 r.) zgodnie z ust. 1a ww. art. 23 odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby 1% kwoty minimalnego wynagrodzenia, z zastrzeżeniem ust. 1b–1f. 
W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło od 1 stycznia do kwoty 4666 zł brutto.
A zatem od 1 stycznia 2025 r. graniczną kwotą dla naliczania odsetek ZUS jest kwota 46,66 zł (4666 zł × 1%).

Poradnik ZUS: "Zasady naliczania odsetek za nieterminowe opłacenie składek"

Kalkulator odsetkowy dla płatników składek

Oprac. Paweł Huczko