Czy zmiana dłużnika pożyczki powoduje obowiązek w pcc

RADA

Zmiana dłużnika w tym przypadku oznacza przeniesienie praw wynikających z umowy pożyczki (przejęcie części długu). Ustawa o pcc nie wymienia zaś takiej umowy jako czynności podlegającej opodatkowaniu. Oznacza to, że zmiana dłużnika pożyczki nie powoduje obowiązku zapłaty pcc.

UZASADNIENIE

Transakcja, o którą Państwo pytają, jest w istocie przejęciem długu. Na podstawie art. 519 Kodeksu cywilnego zmiana dłużnika jest możliwa na mocy umowy o przejęciu długu. Przejęcie długu polega na tym, że osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (w całości lub w części, co ma miejsce w tej sytuacji).

Przejęcie długu to umowa, na mocy której osoba trzecia nieuczestnicząca do tej pory w stosunku zobowiązaniowym staje się dłużnikiem, zwalniając od odpowiedzialności dotychczasowego dłużnika. Zmiana ta nie ma wpływu na treść stosunku łączącego wierzyciela (tutaj: podmiot zagraniczny) i danego dłużnika (tutaj: spółkę B). Nie umarza przejmowanego zobowiązania i nie tworzy na jego miejsce nowego. Zmienia się tylko podmiot zobowiązany do świadczenia. Przejmujący dług wstępuje we wszystkie obowiązki (lub jak tutaj - w ich część) dotychczasowego dłużnika z umowy lub z ustawy poprzez przejęcie obowiązków. Dotychczasowy dłużnik zostaje zwolniony z długu (w całości lub w części).

Przejęcie długu może nastąpić:

• przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron,

• przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela.

Umowa i oświadczenie muszą mieć formę pisemną.

Natomiast na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy o pcc podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

• umowy pożyczki,

• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

• umowy dożywocia,

• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

• ustanowienie hipoteki,

• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

• umowy depozytu nieprawidłowego,

• umowy spółki (akty założycielskie).

Pcc podlega zarówno sama umowa pożyczki, jak i jej zmiana, jeżeli spowoduje ona podwyższenie podstawy opodatkowania (art. 1 ust. 1 ustawy o pcc).