REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zadośćuczynienie uzyskane od sprawcy wypadku - czy jest zwolnione z podatku dochodowego?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W grudniu 2006 r. uległem wypadkowi samochodowemu. W listopadzie 2007 r. sąd zasądził na moją rzecz od sprawcy wypadku 30 000 złotych jako zwrot kosztów leczenia (odszkodowanie) i 15 tys. zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Wiem, że od odszkodowania nie muszę płacić podatku, bo zostało zasądzone w wyroku sądowym. Ale czy muszę zapłacić podatek dochodowy od kwoty zadośćuczynienia?

REKLAMA

RADA

Otrzymane przez Pana zadośćuczynienie nie powinno być opodatkowane podatkiem dochodowym. Kwestia ta nie jest jednak jednoznaczna, bowiem zadośćuczynienie pieniężne nie znajduje się w katalogu przychodów zwolnionych z podatku dochodowego od osób fizycznych. Z tego powodu niektóre organy podatkowe uznają, iż podlega ono opodatkowaniu. Warto byłoby więc się zwrócić z wnioskiem o interpretację indywidualną w tej sprawie, ponieważ inne organy podatkowe oraz Minister Finansów uznają zadośćuczynienie za zwolnione z podatku. Organy te utożsamiają pojęcie zadośćuczynienia z odszkodowaniem, a niektóre odszkodowania są wprost zwolnione z podatku dochodowego. Przykładowo zwolnione z podatku są odszkodowania zasądzone wyrokiem sądu lub uzyskane na podstawie ugody sądowej, jeśli nie dotyczą prowadzonej działalności gospodarczej ani nie stanowią rekompensaty za korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

UZASADNIENIE

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Sądy powszechne coraz częściej rozpoznają sprawy o zadośćuczynienie. Coraz większe są też kwoty zadośćuczynień zasądzane ofiarom wypadków czy osobom, których dobra osobiste zostały naruszone. Niestety nie jest jasne, czy te kwoty powinny być opodatkowane podatkiem dochodowym.

Polskie prawo cywilne rozróżnia pojęcia „odszkodowanie” i „zadośćuczynienie”. Zadośćuczynieniem jest rekompensatą za szkodę niemajątkową (tzw. krzywdę), a więc uszczerbek w dobrach niemajątkowych, takich jak życie, zdrowie, dobre imię. W prawie polskim przysługuje ono w przypadkach ściśle określonych przez Kodeks cywilny (art. 24, art. 445, art. 448).

Kodeks cywilny pozwala na dochodzenie zadośćuczynienia pieniężnego osobie, której dobro osobiste zostało naruszone zaistniałym bezprawnym działaniem. Zadośćuczynienia dochodzi się od sprawcy naruszenia dobra osobistego. Zapłata zadośćuczynienia następuje na rzecz pokrzywdzonego albo na wskazany przez niego cel społeczny. Odszkodowaniem jest natomiast kwota płacona w celu zrekompensowania szkody majątkowej, tj. w mieniu poszkodowanego.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ

Zadośćuczynieniem jest rekompensatą za szkodę niemajątkową, natomiast odszkodowaniem jest kwota płacona tytułem rekompensaty za szkodę majątkową.

Niestety polskie ustawy podatkowe, a w szczególności ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie wymieniają wprost pojęcia „zadośćuczynienie”. W konsekwencji zadośćuczynienie nie jest wymienione wśród przychodów zwolnionych z podatku dochodowego od osób fizycznych. Zwolnione z tego podatku są natomiast niektóre rodzaje odszkodowań (art. 21 ust. 1 pkt 3, 3a i 3b updof).

Zgodnie z art. 21 ust. 3b updof wolne od podatku są odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, z wyjątkiem odszkodowań:

- otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

- dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Organy podatkowe z reguły ściśle interpretują zwolnienia podatkowe. Dlatego często traktują zadośćuczynienie pieniężne jako przychód podlegający opodatkowaniu.

W piśmie z 14 czerwca 2006 r. nr US. 40 RPŁ/415/34/2006 w sprawie interpretacji prawa podatkowego Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa-Wola stwierdził:

REKLAMA

Katalog zwolnień od podatku dochodowego od osób fizycznych zawierają przepisy art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c wyżej wymienionej ustawy. Żaden z wyżej wskazanych przepisów nie stanowi o zwolnieniu z podatku dochodowego od osób fizycznych wypłacanych przez sąd zasądzonych odsetek za zwłokę od zadośćuczynienia na rzecz osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i od zadośćuczynienia zasądzonego przez sąd na rzecz osób niesłusznie skazanych, niesłusznie tymczasowo aresztowanych lub niesłusznie zatrzymanych na podstawie art. 552 i 554 k.p.k. Zwolnienia od podatku, jako wyjątek od zasady powszechności opodatkowania, muszą być interpretowane ściśle, to jest bez dokonywania wykładni zarówno rozszerzającej, jak i zwężającej danego przepisu podatkowego.

Tak więc wypłacane przez sąd zasądzone odsetki za zwłokę od zadośćuczynienia na rzecz osób represjonowanych za działalność na rzecz bytu Państwa Polskiego i od zadośćuczynienia zasądzonego przez sąd na rzecz osób niesłusznie skazanych, niesłusznie tymczasowo aresztowanych lub niesłusznie zatrzymanych na podstawie art. 552 i 554 k.p.k. podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Jednak nierzadko urzędy skarbowe uznają zadośćuczynienie za zwolnione z podatku dochodowego. Kierując się tą samą przesłanką braku rozróżnienia w ustawie podatkowej pojęcia „zadośćuczynienie”, dochodzą do wniosku, że mieści się ono w zakresie definicji odszkodowania.

Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku w piśmie z 26 kwietnia 2007 r. nr BI/4117-0014/07 stwierdził, że:

Zadośćuczynienie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody niemajątkowej. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie różnicują świadczeń odszkodowawczych w zależności od tego, czy dotyczą one naprawienia szkody majątkowej czy niemajątkowej, a tym samym użyte przez ustawodawcę pojęcie odszkodowania należy odnosić również do zadośćuczynienia pieniężnego za szkodę niemajątkową (tj. za doznaną krzywdę). Charakter odszkodowawczy będzie miało również świadczenie polegające na naprawieniu szkody poprzez zwrot kosztów leczenia poszkodowanego.

Z kolei w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego Naczelnika Urzędu Skarbowego Poznań-Jeżyce z 10 kwietnia 2006 r. nr SD/415-11/06 znalazło się następujące stwierdzenie:

Pojęcie 'odszkodowanie' wiąże się jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcie 'zadośćuczynienie' - z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji użyte przez ustawodawcę w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcie odszkodowania odnosi się również do zadośćuczynienia.

Organ podatkowy zgodził się w tym przypadku z tezą podatnika, że wypłacone przez firmę ubezpieczeniową odszkodowanie, zadośćuczynienie i renta za następstwa błędu lekarza są zwolnione z podatku dochodowego.

Podobną argumentację zaprezentował Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z 10 marca 2006 r. nr 1435/FO3/415-16 /06/MG:

(...) uzyskana przez Pana kwota zasądzona od Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Rejonowego - na mocy postanowienia Sądu Okręgowego tytułem zadośćuczynienia za przewlekłość postępowania, którego strona jest stroną, ma charakter odszkodowawczy, a zatem korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Trzeba zauważyć, iż również Minister Finansów w piśmie z 11 kwietnia 2006 r. nr PB5/AŁ-033-30-1113/06 stwierdził, że użyte w art. 21 updof pojęcie odszkodowania dotyczy także zadośćuczynienia. Teza ta znalazła się też w piśmie nr PB5/IK-033-74-1130/04 p.o. Zastępcy Dyrektora Departamentu Podatków Bezpośrednich w Ministerstwie Finansów z 23 września 2004 r. do Dyrektora Izby Skarbowej we Wrocławiu.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie posługują się pojęciem „zadośćuczynienie”, co powoduje rozbieżności interpretacyjne co do zasad opodatkowania kwot uzyskanych tytułem zadośćuczynienia.

Najnowszym stanowiskiem Ministra Finansów w omawianej kwestii jest odpowiedź z 15 czerwca 2007 r. na interpelację poselską nr 8206, której w imieniu MF udzielił Jacek Dominik - Podsekretarz Stanu w MF.

W odpowiedzi tej p. Dominik stwierdził, że na gruncie przepisów updof pojęcie odszkodowania jest tożsame z pojęciem zadośćuczynienia i stanowi przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy. Dlatego też zadośćuczynienie przyznane wyrokiem sądu powinno korzystać ze zwolnienia przewidzianego dla odszkodowań w art. 21 ust. 1 pkt 3b updof. Natomiast zdaniem ministra Dominika zadośćuczynienie otrzymane przez podatnika na podstawie ugody pozasądowej nie mieści się w zakresie żadnego ze zwolnień przedmiotowych updof. Podlega zatem opodatkowaniu podatkiem dochodowym na ogólnych zasadach, według obowiązującej skali podatkowej. Nie ma w tym przypadku obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek w trakcie roku, więc zadośćuczynienie to należy wykazać w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym je otrzymano, i opodatkować łącznie z innymi dochodami.

• art. 21 ust. 1 pkt 3, 3a, 3b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1378

• art. 24, 444, 445, 448 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 181, poz. 1287

Paweł Huczko

redaktor

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jaka inflacja w Polsce w 2025, 2026 i 2027 roku - prognozy NBP

Inflacja CPI w Polsce z 50-proc. prawdopodobieństwem ukształtuje się w 2025 r. w przedziale 3,5-4,4 proc., w 2026 r. w przedziale 1,7-4,5 proc., a w 2027 r. w przedziale 0,9-3,8 proc. - tak wynika z najnowszej projekcji Departamentu Analiz Ekonomicznych NBP z lipca 2025 r. Projekcja ta uwzględnia dane dostępne do 9 czerwca br.

Podatek od prezentu ślubnego - kiedy trzeba zapłacić. Prawo rozróżnia 3 kategorie darczyńców i 3 limity wartości darowizn

Dla nowożeńców – prezent, dla Urzędu Skarbowego – podstawa opodatkowania. Fiskus przewidział dla darowizn konkretne przepisy prawa podatkowego i lepiej je znać, zanim wpędzimy się w kłopoty, zostawiając grube rysy na pięknych ślubnych wspomnieniach. Szczególnie kłopotliwa może być gotówka. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl tłumaczy, co zrobić z weselnymi kopertami i kosztownymi podarunkami.

Stopy procentowe NBP 2025: w lipcu obniżka o 0,25 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 1-2 lipca 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosić będzie od 3 lipca 2025 r. 5,00 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zaskoczeniem dla większości analityków finansowych i ekonomistów, którzy oczekiwali braku zmian w lipcu.

Jak legalnie wypłacić pieniądze ze spółki z o.o. Zasady i skutki podatkowe. Adwokat wyjaśnia wszystkie najważniejsze sposoby

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to popularna forma prowadzenia biznesu w Polsce, ceniona za ograniczenie ryzyka osobistego wspólników. Niesie ona jednak ze sobą szczególną cechę – tzw. podwójne opodatkowanie zysków. Oznacza to, że najpierw sama spółka płaci podatek CIT od swojego dochodu (9% lub 19%), a następnie, gdy zysk jest wypłacany wspólnikom, wspólnik musi zapłacić podatek dochodowy PIT od otrzymanych środków. Dla wielu początkujących przedsiębiorców jest to duże zaskoczenie, ponieważ w jednoosobowej działalności gospodarczej można swobodnie dysponować zyskiem i płaci się podatek tylko raz. W spółce z o.o. majątek spółki jest odrębny od majątku prywatnego właścicieli, więc każda wypłata pieniędzy ze spółki na rzecz wspólnika lub członka zarządu musi mieć podstawę prawną. Poniżej przedstawiamy wszystkie legalne metody „wyjęcia” środków ze spółki z o.o., wraz z krótkim omówieniem zasad ich stosowania oraz konsekwencji podatkowych i ewentualnych ryzyk.

REKLAMA

Odpowiedzialność członków zarządu za długi i niezapłacone podatki spółki z o.o. Kiedy powstaje i jakie są sankcje? Jak ograniczyć ryzyko?

W świadomości wielu przedsiębiorców panuje przekonanie, że założenie spółki z o.o. jest swoistym „bezpiecznikiem” – że prowadząc działalność w tej formie, nie odpowiadają oni osobiście za zobowiązania. I rzeczywiście – to spółka, jako osoba prawna, ponosi odpowiedzialność za swoje długi. Jednak ta zasada ma wyjątki. Najważniejszym z nich jest art. 299 Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.), który otwiera drogę do pociągnięcia członków zarządu do odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki.

Zakładanie spółki z o.o. w 2025 roku. Adwokat radzi jak to zrobić krok po kroku i bez błędów

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pozostaje jednym z najczęściej wybieranych modeli prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. W 2025 roku proces rejestracji jest w pełni cyfrowy, a pozorne uproszczenie procedury sprawia, że wielu przedsiębiorców zakłada spółki „od ręki”, nie przewidując potencjalnych konsekwencji. Niestety, błędy popełnione na starcie mogą skutkować realnymi problemami organizacyjnymi, podatkowymi i prawnymi, które ujawniają się dopiero po miesiącach – lub latach.

Faktury ustrukturyzowanej nie da się obiektywnie (w sensie prawnym) użyć ani udostępnić poza KSeF. Co zatem będzie przedmiotem opisu i dekretacji jako dowód księgowy?

Nie da się w sensie prawnym „użyć faktury ustrukturyzowanej poza KSeF” oraz jej „udostępnić” w innej formie niż poprzez bezpośredni dostęp do KSeF – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Obowiązkowy KSeF 2026: Ministerstwo Finansów publikuje harmonogram, dokumentację API KSeF 2.0 oraz strukturę logiczną FA(3)

W dniu 30 czerwca 2025 r. Ministerstwo Finansów opublikowało szczegółową dokumentację techniczną w zakresie implementacji Krajowego Systemu e-Faktur z narzędziami wspierającymi integrację. Od dziś firmy oraz dostawcy oprogramowania do wystawiania faktur mogą rozpocząć przygotowania do wdrożenia systemu w środowisku testowym. Materiały są dostępne pod adresem: ksef.podatki.gov.pl/ksef-na-okres-obligatoryjny/wsparcie-dla-integratorow. W przypadku pytań w zakresie udostępnionej dokumentacji API KSeF 2.0 Ministerstwo Finansów prosi o kontakt za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego: ksef.podatki.gov.pl/formularz.

REKLAMA

Załączniki w KSeF tylko dla wybranych? Nowa funkcja może wykluczyć małych przedsiębiorców

Nowa funkcja w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) pozwala na dodawanie załączników do faktur, ale wyłącznie w ściśle określonej formie i po wcześniejszym zgłoszeniu. Eksperci ostrzegają, że rozwiązanie dostępne będzie głównie dla dużych firm, a mali przedsiębiorcy mogą zostać z dodatkowymi obowiązkami i bez realnej możliwości skorzystania z tej opcji.

Kontrola podatkowa - fiskus ma 98% skuteczności. Adwokat radzi jak się przygotować i ograniczyć ryzyko kary

Choć liczba kontroli podatkowych w Polsce od 2023 roku spada, ich skuteczność jest wyższa niż kiedykolwiek. W 2024 roku aż 98,1% kontroli podatkowych oraz 94% kontroli celno-skarbowych zakończyło się wykryciem nieprawidłowości. Urzędy skarbowe, dzięki wykorzystaniu narzędzi analitycznych takich jak STIR, JPK czy big data, trafnie typują podmioty do weryfikacji, skupiając się na firmach obecnych na rynku i rzeczywiście dostępnych dla egzekucji zobowiązań. W efekcie kontrola może spotkać każdego podatnika, który nieświadomie popełnił błąd lub padł ofiarą nieuczciwego kontrahenta.

REKLAMA