Czy u pracowników powstaje przychód z tytułu ich bezpłatnego dowozu przez pracodawcę do miejsca pracy

RADA

Wartość świadczenia w postaci dowożenia oraz odwożenia pracowników do i z miejsca pracy powinna zostać przez Pana doliczona do ich przychodu ze stosunku pracy. Ze zwolnienia z podatku dochodowego korzysta jedynie zwrot kosztów dojazdu pracownika do zakładu pracy, jeżeli obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy wynika wprost z przepisów innych ustaw.

UZASADNIENIE

Z pytania wynika, że z powodu lokalizacji hali produkcyjnej w pewnej odległości od Łodzi zapewnia Pan swoim pracownikom dojazd i powrót z pracy. W takim przypadku po stronie pracowników powstanie przychód z tego tytułu. Przychód ten należy doliczyć do przychodów pracowników ze stosunku pracy. Taki sposób rozliczenia wynika z treści art. 12 ust. 1 updof. Na jego podstawie:

za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy (...) uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności:

• wynagrodzenia zasadnicze,

• świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Transport pracowników do pracy stanowi dla nich nieodpłatne świadczenie. Jak wskazuje zacytowany wyżej przepis, wartość tego świadczenia będzie stanowiła dla pracowników przychód ze stosunku pracy. Przychód ten nie jest zwolniony z opodatkowania.

Wydatki na dojazdy pracowników do pracy są zwolnione z opodatkowania, tylko gdy są spełnione ściśle określone warunki. Reguluje je art. 21 ust. 1 pkt 112 updof. Z przepisu tego wynika, że z podatku dochodowego jest zwolniony:

zwrot kosztów dojazdu pracownika do zakładu pracy, jeżeli obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy wynika wprost z przepisów innych ustaw.

Pracodawcami zobowiązanymi do zwrotu kosztów dojazdu pracowników do pracy są m.in. Policja i Państwowa Straż Pożarna.

Schemat. Rozliczenie zwrotu przez zakład pracy kosztów dojazdu pracownika do miejsca pracy

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Opisany powyżej sposób rozliczenia jest zgodny ze stanowiskiem organów podatkowych. Inaczej w tej kwestii wypowiedział się Europejski Trybunał Sprawiedliwości. W wydanym 16 października 1997 r. orzeczeniu w sprawie C-258/95 pomiędzy Juliusz Filibeck Solne GmbH & Co.KG a Finanzamt Neustadt (Niemcy), przy okazji rozstrzygania kwestii opodatkowania VAT nieodpłatnego świadczenia usług w postaci dowozu przez pracodawcę pracowników do pracy, stwierdził, że decydujące znaczenie ma w takiej sytuacji ustalenie, kto uzyskuje dominującą korzyść z tego tytułu. Zdaniem ETS w takim przypadku dominującą korzyść uzyskuje pracodawca, a nie pracownik. W związku z tym tego typu świadczenie nie powinno być opodatkowane VAT. Wprawdzie orzeczenie to dotyczy VAT, może jednak stać się pomocne w przypadku ewentualnej próby zakwestionowania przed polskim sądem obowiązku opodatkowywania tego typu świadczeń podatkiem dochodowym.

Problem rozliczenia zwrotu kosztów dojazdu dotyczy również zleceniobiorców. W tym przypadku dotyczy zwrotu kosztów dojazdu do miejsca wykonywania przez nich zlecenia. Nie znajdzie tu zastosowania zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 112 updof. Zleceniobiorca nie ma bowiem statusu pracownika, gdyż jego relacje ze zleceniodawcą są regulowane przepisami Kodeksu cywilnego, a nie Kodeksu pracy. Powyższe stanowisko potwierdzają organy podatkowe. W piśmie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Elblągu z 26 stycznia 2006 r., nr PD3/415-65/05, czytamy:

Zgodnie z treścią art. 13 pkt 8 updof za przychód z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Natomiast zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W związku z tym, że przychód w formie zwracanych zleceniobiorcy kosztów dojazdu nie mieści się w katalogu zwolnień wymienionych w art. 21 ww. ustawy, świadczenie to podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ważne!

Przychód w formie zwracanych zleceniobiorcy kosztów dojazdu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

VAT

Nieodpłatny dowóz pracowników do pracy nie podlega opodatkowaniu VAT tylko w sytuacji, gdy istnieją przeszkody w zapewnieniu innych odpowiednich środków transportu lub gdy obowiązek dowozu wynika z przepisów innych ustaw. W przypadku gdy pracownicy mogą dojechać do pracy bez problemu transportem publicznym, bezpłatny dowóz będzie podlegał opodatkowaniu VAT. Dlatego, jeżeli w opisanym przypadku pracownicy nie mają możliwości skorzystania z innego transportu do hali produkcyjnej, świadczone przez Pana usługi nie będą podlegały VAT.

Ważne!

W przypadku gdy pracownicy mogą dojechać do pracy transportem publicznym, bezpłatny dowóz będzie podlegał opodatkowaniu VAT.

• art. 21 ust. 1 pkt 112 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 97, poz. 623

Katarzyna Wojciechowska

konsultant podatkowy