Dochód z pracy sezonowej w Niemczech - rozliczenie PIT

Dochody z pracy najemnej w Niemczech są w Polsce zwolnione z opodatkowania. Brane są pod uwagę jedynie dla celów wyliczenia stopy procentowej podatku w sytuacji osiągnięcia również dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce. W zeznaniu rocznym należy uwzględnić dochód, tj. przychód po odliczeniu diet oraz kosztów uzyskania przychodu.

Jeśli przysługujące odliczenie z tytułu diet jest wyższe, dochód ten nie powinien być ujmowany w zeznaniu rocznym. Jest on bowiem wówczas w całości zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 20 updof, a takich dochodów nie wykazuje się w zeznaniu rocznym.

UZASADNIENIE

Od wielu lat Polacy wyjeżdżają w okresie wakacyjnym do pracy za granicę. Są chętnie zatrudniani jako robotnicy sezonowi. Dochody uzyskiwane z tego tytułu są kwalifikowane jako dochody z pracy najemnej. Aby ocenić, czy dochody te podlegają opodatkowaniu w Polsce, należy się kierować postanowieniami dwustronnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej przez Polskę z krajem, w którym była wykonywana praca sezonowa.

Oceny zasad opodatkowania dochodów osiąganych ze źródeł przychodów położonych za granicą trzeba dokonywać z uwzględnieniem odpowiednich postanowień dwustronnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania łączącej Polskę z danym krajem.

Z pytania wynika, że wyjechał Pan do Niemiec w okresie wakacji i podjął tam pracę jako robotnik sezonowy. Zatem w Pana przypadku będą miały zastosowanie odpowiednie postanowienia polsko-niemieckiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zasady opodatkowania dochodów z pracy najemnej reguluje art. 15 tej umowy.

Zgodnie z jego treścią uposażenia, płace i podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie otrzymuje z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że praca najemna wykonywana jest w drugim umawiającym się państwie. Jeżeli praca jest tam wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim państwie.

Oznacza to, że Pana dochody uzyskiwane z pracy sezonowej wykonywanej w Niemczech podlegają tam opodatkowaniu według wewnętrznych przepisów tego kraju (wyjątki skutkujące opodatkowaniem wynagrodzenia za pracę wyłącznie w Polsce nie mają w tym przypadku zastosowania). Jednocześnie jako osoba objęta nieograniczonym obowiązkiem podatkowym z tytułu posiadania miejsca zamieszkania w Polsce jest Pan zobowiązany do wykazania tu do opodatkowania wszystkich osiąganych dochodów, w tym również osiąganych za granicą.

Podwójnemu opodatkowaniu tych dochodów zapobiega art. 24 ust. 2 lit. a) polsko-niemieckiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Na mocy jego postanowień, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej umowy może być opodatkowany w Republice Federalnej Niemiec, wówczas Rzeczpospolita Polska zwolni z uwzględnieniem postanowień litery b) taki dochód lub majątek od opodatkowania. Rzeczpospolita Polska może przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby zastosować stawkę podatkową, która byłaby zastosowana, gdyby dochód lub majątek zwolniony z opodatkowania nie podlegał takiemu zwolnieniu.

Zatem uzyskany przez Pana dochód z pracy sezonowej w Niemczech jest zwolniony w Polsce z opodatkowania. Należy go jednak wziąć pod uwagę do wyliczenia stopy procentowej podatku, jeśli również w Polsce zostały osiągnięte dochody podlegające opodatkowaniu. Jeśli takich dochodów nie będzie, to nie ma konieczności składania w Polsce zeznania rocznego.

W sytuacji opisanej w pytaniu, nawet gdyby wystąpił obowiązek ustalania stopy procentowej, niekoniecznie trzeba będzie to robić. Podana przez Pana kwota wynagrodzenia nie jest bowiem wysoka.
Aby ustalić, czy w tym przypadku wystąpi dochód brany pod uwagę przy ustalaniu stopy procentowej, powinien Pan przede wszystkim pomniejszyć przychód o przysługujące Panu odliczenie z tytułu diet oraz - po przeliczeniu na złote według zasad określonych w art. 11 ust. 3 i 4 updof - o zryczałtowane „pracownicze” koszty uzyskania przychodu w przysługującej Panu wysokości (na takich samych zasadach jak w przypadku dochodów z pracy wykonywanej w Polsce).

Jeśli odliczenie z tytułu diet będzie wyższe niż wskazana w pytaniu kwota, dochód ten w całości będzie zwolniony na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 20 updof. Nie będzie tym samym wcale podlegał ujęciu w zeznaniu rocznym, bo nie wykazuje się w nim dochodów objętych zwolnieniem na podstawie m.in. art. 21 updof. W takiej sytuacji rozliczenia dochodów krajowych dokona Pan według skali (bez wyliczania stopy procentowej), a zatem tak, jakby dochodów z Niemiec w ogóle nie było.

Pan Jan Kowalski wyjechał w okresie wakacji do Niemiec. Podjął pracę jako robotnik sezonowy. W tym charakterze był zatrudniony w okresie od 1 lipca 2007 r. do 30 września 2007 r. Jego wynagrodzenie za pracę wyniosło łącznie 900 euro.

Przed wyjazdem pan Kowalski zarobił 10 000 zł z tytułu zawartej umowy o dzieło i był to jego jedyny dochód osiągnięty w Polsce. Rozliczenie za 2007 r. będzie zatem wyglądało następująco:
1) przychód w wysokości 900 euro należy pomniejszyć o kwotę przysługującego odliczenia z tytułu diet: 92 dni × (42 euro × 30%) = 900 euro - 1159,20 euro = -259,20 euro;
2) ponieważ dochód z pracy w Niemczech jest niższy niż kwota przysługującego odliczenia z tytułu diet, to w całości jest objęty zwolnieniem na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 20 updof. Oznacza to, że pan Kowalski nie będzie miał obowiązku ustalania stopy procentowej, gdyż dochodów zwolnionych na podstawie art. 21 nie wykazuje się w zeznaniu rocznym;
3) w konsekwencji dochody z zawartej w Polsce umowy o dzieło rozliczy tak, jakby dochód w Niemczech w ogóle nie został osiągnięty.

• art. 15 ust. 1, art. 24 ust. 2 lit. a) umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie 14 maja 2003 r. - Dz.U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90

• art. 3 ust. 1 - 2b, art. 11 ust. 3 i 4, art. 21 ust 1 pkt 20, art. 27 ust. 8, art. 45 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.

Anna Welsyng

radca prawny, doradca podatkowy