Czy wnoszący aport ma zapłacić podatek dochodowy od … podatku VAT

Jak to możliwe? Załóżmy, że wartość aportu wynosi 1 mln zł. W zamian za jego wniesienie wspólnik spółki otrzyma udziały albo akcje o wartości nominalnej 1 mln zł.

Wspólnik wystawia fakturę VAT na 1 mln zł oraz 22% VAT. Z przepisów kodeksu spółek handlowych wynika, że spółka ma obowiązek wydać udziałowcowi udziały o wartości 1 mln zł. 

Nie ma obowiązku zapłacić podatku VAT. Jeżeli go zapłaci, to zdaniem fiskusa robi to ponad swoje zobowiązania wynikające z operacji wniesienia aportu, którą reguluje kodeks spółek handlowych. 

Zatem zapłacenie przez spółkę otrzymującą aport podatku VAT (w przykładzie 220 000 zł) jest traktowane jako rodzaj bonusu dla wspólnika i powinien on zdaniem fiskusa potraktować 220 000 zł jako przychód.

Przykładem takiego stanowiska fiskusa jest interpretacja indywidualna z 27 sierpnia 2010 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPB1/415-559/10-2/JB).

Sprawa rozpatrywana przez organ podatkowy dotyczyła wniesienia aportu do spółki komandytowo-akcyjnej (dalej SKA). Wnoszący aport zobowiązany jest wystawić fakturę VAT na wkład oraz zapłacić VAT należny od wkładu.

Rozliczenie między wnoszącym wkład a spółką w związku z objęciem wkładu w zakresie podatkiem VAT miało nastąpić na jeden z trzech sposobów. 

Wariant 1

SKA przekaże na rzecz wspólnika środki pieniężne odpowiadające wartości podatku VAT wykazanego przez wspólnika jako podatek należny na fakturze VAT, z tytułu wniesienia wkładu.

Natomiast wartość netto wkładu wykazana na fakturze VAT dokumentującej wniesienie wkładu będzie odpowiadać wartości wkładu wnoszonego przez wspólnika.

Objęte przez wspólnika akcje w SKA będą zatem odpowiadały wartości netto nieruchomości będącej przedmiotem wkładu wykazanego na fakturze VAT, bez podatku VAT należnego, który zostanie uregulowany przez SKA bezpośrednio na rzecz wspólnika w postaci przekazania środków pieniężnych. 

Wariant 2

Wspólnik obejmuje akcje o wartość odpowiadającej wartości netto wkładu wykazanego na fakturze VAT, przy czym wartość podatku VAT należnego zostanie przekazana na kapitał zapasowy SKA i nie będzie uregulowana na rzecz wspólnika.

Wariant 3

Objęcie przez wspólnika akcji odbywa się w wartości odpowiadającej wartości brutto wniesionego wkładu. Wartość akcji wspólnika będzie w tym wariancie odpowiadała wartości brutto wykazanej na fakturze VAT (łącznie z podatkiem VAT należnym), którą z tytułu wniesienia wkładu wspólnik wystawi na rzecz SKA.

Natomiast w zakresie wartości VAT należnego z tytułu wniesienia wkładu wspólnik obejmie akcje w zamian za wkład pieniężny, na podstawie dokonanego pomiędzy wspólnika a SKA umownego potrącenia wierzytelności wspólnika o zapłatę kwot podatku VAT należnego z wierzytelnością SKA o wniesienie przez wspólnika wkład pieniężnego.

W konsekwencji wygasną wzajemne roszczenia wspólnika i SKA.

W kontekście tych trzech wariantów podatnik zadał pytanie, czy otrzymane przez wspólnika od SKA środki pieniężne stanowiące równowartość VAT należnego po stronie wspólnika z tytułu wniesienia wkładu do SKA, wynikającego z faktury VAT dokumentującej wniesienie wkładu i wystawionej na rzecz SKA, będą stanowić dla wspólnika przychód.

Polecamy: Postępowanie podatkowe

Odpowiedź Dyrektora IS w Warszawie jest skrajnie negatywna:

Dokonując oceny opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego należy podkreślić, że środki pieniężne przekazane przez spółkę komandytowo-akcyjną na rzecz wnoszącego aport, tj. Wnioskodawcy nie będą miały charakteru podatku. 

Zgodnie bowiem z art. 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej. 

W świetle powyższego z okoliczności sprawy przedstawionej we wniosku jednoznacznie wynika, że jest to tylko równowartość podatku wynikającego z faktury potwierdzającej wniesienie aportu a nie ten podatek. 

Polecamy: VAT 2011

W konsekwencji w przedmiotowej sprawie otrzymane przez Wnioskodawcę od spółki komandytowo-akcyjnej środki pieniężne stanowiące równowartość VAT należnego po stronie spółki z tytułu omawianej transakcji, wynikającego z odpowiedniej faktury VAT wystawionej na rzecz spółki osobowej, stanowić będą przychód dla wnoszącego aport jako otrzymane pieniądze".

W myśl cytowanych powyżej przepisów objęcie przez Wnioskodawcę akcji o wartości odpowiadającej wartości brutto wniesionego wkładu (wariant trzeci opisany we wniosku), czyli wartość akcji objętych za wartość podatku VAT stanowić będzie również przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Akcje odpowiadające wartości podatku VAT zostaną de facto objęte nieodpłatnie, a zatem ich wartość powiększy majątek Wnioskodawcy.

Odnosząc się natomiast do możliwości ujęcia w kosztach podatkowych uiszczonej przez Wnioskodawcę kwoty VAT, wskazać należy, iż dokonując kwalifikacji podatkowej w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów podniesionych wydatków podatnicy muszą mieć na uwadze treść art. 22 ust. 1, jak i art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. 

Zgodnie bowiem treścią z art. 22 ust. 1 cytowanej ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Zatem aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:
- musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
- nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,
- musi być należycie udokumentowany.

Zauważyć więc należy, że stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a) tiret drugi ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług. Kosztem uzyskania przychodów jest natomiast podatek naliczony w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. 

Zasadniczą cechą podatku od towarów i usług jest prawo podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, co wynika z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Skoro w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nie jest nabywcą towarów i usług, to cytowany powyżej przepis nie znajduje zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Powyższe oznacza, że jeżeli wkład podlegałby opodatkowaniu VAT, to uiszczony przez Wnioskodawcę podatek nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu.

Reasumując, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, że:
- otrzymane środki pieniężne oraz objęcie przez Wnioskodawcę akcji o wartości odpowiadającej wartości podatku VAT będą stanowiły u Wnioskodawcy przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.
- wpłata podatku od towarów i usług dokonana przez Wnioskodawcę nie może stanowić u Niego kosztu podatkowego.