Odlicz darowiznę na pożytek publiczny

Od dochodu możemy odliczyć - w granicach ustawowego limitu - darowizny przekazane na cele określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych określonych w tej ustawie, realizującym te cele.

Uwaga !
Możemy odliczyć kwotę przekazaną tytułem darowizny, jednak nie więcej niż kwotę stanowiącą 6 % dochodu. W przypadku dokonania więcej niż jednej darowizny (chodzi tu o darowizny na rzecz opp, kultu religijnego i na cele krwiodawstwa) łączna kwota odliczeń z powyższych tytułów nie może przekroczyć w roku podatkowym kwoty stanowiącej 6 % dochodu podatnika.

Cele premiowane ulgą mieszczą się w ogólnym pojęciu zadań publicznych. Zaliczane są do nich: - pomoc społeczna, w tym pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywanie szans tych rodzin i osób; - zapewnienie zorganizowanej opieki byłym żołnierzom zawodowym, którzy uzyskali uprawnienie do emerytury wojskowej lub wojskowej renty inwalidzkiej, inwalidom wojennym i wojskowym oraz kombatantom; - działalność charytatywna - podtrzymywanie tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości oraz rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej; - działalność na rzecz mniejszości narodowych; - ochrona i promocja zdrowia; - działanie na rzecz osób niepełnosprawnych; - promocja zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy; - upowszechnianie i ochrona praw kobiet oraz działalność na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn; - działalność wspomagająca rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości; - działalność wspomagająca rozwój wspólnot i społeczności lokalnych; - nauka, edukacja, oświata i wychowanie; - krajoznawstwo oraz wypoczynek dzieci i młodzieży; - kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i tradycji; - upowszechnianie kultury fizycznej i sportu; - ekologia i ochrona zwierząt oraz ochrona dziedzictwa przyrodniczego; - porządek i bezpieczeństwo publiczne oraz przeciwdziałanie patologiom społecznym; - upowszechnianie wiedzy i umiejętności na rzecz obronności państwa; - upowszechnianie i ochrona wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działania wspomagające rozwój demokracji; - ratownictwo i ochrona ludności; - pomoc ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w kraju i za granicą; - upowszechnianie i ochrona praw konsumentów; - działania na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami; - promocja i organizacja wolontariatu; - działalność wspomagająca technicznie, szkoleniowo, informacyjnie lub finansowo organizacje pożytku publicznego, w zakresie określonym wyżej.

Jednak nie wszystkie darowizny, nawet przekazane na powyższe cele, mogą podlegać odliczeniu. Aby takie odliczenie było możliwe, to oprócz celu, na który taka darowizna jest przekazywana, istotne jest też, komu się ją przekazuje. Beneficjentami darowizn mogą być

- organizacje pozarządowe, niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, i niedziałające w celu osiągnięcia zysku, osoby prawne lub jednostki nieposiadające osobowości prawnej utworzone na podstawie przepisów ustaw (w tym fundacje i stowarzyszenia);

- osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania. Warunkiem jest, by ich cele statutowe obejmowały prowadzenie działalności pożytku publicznego;

- stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego;

- od 2007 r. - organizacje zagraniczne uznane za równoważne organizacje określone w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzące działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizujące te cele.

Uwaga !
Organizacja której przekazujemy darowiznę odliczaną od dochodu w granicach 6% limitu nie musi mieć statusu organizacji pożytku publicznego. Musi jedynie realizować cele pożytku publicznego określone w ustawie.

Odliczeniu nie podlegają darowizny przekazane na rzecz:

- partii politycznych i fundacji utworzonych przez te partie;
- związków zawodowych i organizacji pracodawców;
- samorządów zawodowych;
- jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych – w tym fundacji, których jedynym fundatorem jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej albo majątek tej fundacji nie jest w całości mieniem państwowym, mieniem komunalnym lub mieniem pochodzącym z finansowania środkami publicznymi w rozumieniu ustawy o finansach publicznych lub fundacja prowadzi działalność statutową w zakresie nauki, w szczególności na rzecz nauki;
- spółek działających na podstawie przepisów o kulturze fizycznej

Nie wolno nam także odliczyć darowizn przekazanych:

- osobom fizycznym,
- osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami.

Przekazanie darowizny musimy udokumentować w sposób wymagany przepisami. To jest warunek dokonania odliczenia. Musimy zatem dysponować dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego, a w przypadku darowizny innej niż pieniężna - dokumentem, z którego wynika wartość tej darowizny, oraz oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu

Ponieważ w przepisach nie zostało bliżej sprecyzowane, co należy rozumieć pod pojęciem dowodu wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego, w tej kwestii wypowiedziało się Ministerstwo Finansów w piśmie z 16 stycznia 2003 r. nr PB5/KD-033-2-16/03:
Należy zauważyć, iż użyte przez ustawodawcę pojęcie „dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego” jest pojęciem szerokim i obejmuje swym zakresem rozmaite formy dowodzenia wpłat na rachunek bankowy. Dlatego też, wszelkie dowody wpłat na rachunek bankowy obdarowanego, z których oprócz numeru tego rachunku jednoznacznie wynika nazwisko darczyńcy, kwota darowizny, jak również na jaki cel ją przekazano, będą stanowiły dla darczyńcy dowód, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie.

Dlatego jeśli posiadany przez nas dokument będzie spełniał te warunki, nie będzie podstaw do kwestionowania prawidłowości sposobu udokumentowania przekazanej darowizny.

Natomiast prawo do odliczenia darowizny na rzecz organizacji określonej w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącej działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, przysługuje nam pod warunkiem:
- dysponowania oświadczeniem tej organizacji, iż na dzień przekazania darowizny była ona równoważną organizacją do organizacji, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego, realizującą cele określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i prowadzącą działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych oraz
- istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, lub odrębnych ustaw, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, na którego terytorium organizacja posiada siedzibę.

Darowiznę możemy odliczyć w dowolnym zeznaniu w wybranych proporcjach. Uważajmy jedynie, aby tej samej kwoty nie odliczyć dwukrotnie. To jeden z najczęstszych błędów popełnianych przy wypełnianiu zeznań rocznych. W zeznaniu dodatkowo ujawniamy, komu i ile przekazaliśmy tytułem darowizny, wpisując dane obdarowanego i wysokość przekazanej darowizny.

Jeśli obdarowany zwróci nam w całości (lub w części) darowiznę, którą odliczyliśmy od dochodu, to musimy zwrócone (i odliczone) kwoty doliczyć do podstawy opodatkowania w zeznaniu rocznym, składanym za rok, w którym otrzymaliśmy zwrot. Nie ma tu znaczenia zmiana zasad opodatkowania, jeśli miała ona miejsce w międzyczasie.

Bezskuteczne będą próby nieprzyznania się do otrzymania zwrotu darowizny. Urząd skarbowy i tak się o tym dowie, gdyż poinformuje go o tym fakcie obdarowany. Ma na to miesiąc od dnia zwrócenia darowizny.

Uwaga !

Po 15 października 2007 r. otrzymanie w jakiejkolwiek formie zwrotu darowizny przed terminem złożenia zeznania rocznego uniemożliwia jej odliczenie w tym zeznaniu.

Podstawa prawna

Ustawaz 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 (tekst jednolity) – ostatnia zmiana Dz.U. z 2007 r., Nr 211, poz. 1549;

Anna Welsyng

radca prawny

doradca podatkowy
kancelaria www.welsyng.pl