REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy odprawy z tytułu zwolnień grupowych są opodatkowane PIT?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 e-file sp. z o.o.
Producent aplikacji i rozwiązań pomocnych w biznesie oraz w kontaktach z urzędami
Czy odprawy z tytułu zwolnień grupowych są opodatkowane PIT?
Czy odprawy z tytułu zwolnień grupowych są opodatkowane PIT?

REKLAMA

REKLAMA

Odprawy z tytułu zwolnień grupowych a PIT. Zwolnienie z pracy jest trudnym momentem dla pracownika. Emocjonalnie może nie mieć tutaj znaczenia, czy następuje ono z przyczyn prawa pracy, cywilnych, czy innych. W zakresie konsekwencji podatkowych, może to mieć jednak znaczenie zasadnicze. Podstawa wypłaty odprawy oraz jej ocena i charakter odszkodowawczy lub zadośćuczynienia, mogą bowiem wpływać wprost na obowiązki podatkowe, w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zwolnienia w PIT

Zwolnienia przedmiotowe od podatku dochodowego, zostały określone Ustawie z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.), zwanej dalej "Ustawa o PIT". Ten temat w szczególności traktuje art. 21, który stwierdza, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia.

REKLAMA

Należy jednak zauważyć, że przepis ten określa szereg wyjątków do zastosowania:

Wyciąg z przepisów

Ustawa o PIT art. 21 ust. 1 pkt. 3

(Wolne od podatku dochodowego są) otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320), z wyjątkiem:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Zwolnienia grupowe a PIT - przykładowa sprawa i wyrok NSA

REKLAMA

W ostatnim czasie toczyła się sprawa sądowa przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, zajmująca się zagadnieniem opodatkowania odprawy należnej przy porozumieniu, w ramach zwolnień grupowych.  Na tym przykładzie Sąd wskazał wprost brak możliwości zastosowania zwolnienia podatkowego, określonego w art. 21. Taka sytuacja, szczególnie w trakcie trwającej epidemii COVID-19, może dotyczyć coraz większej ilości zwalnianych pracowników warto więc jeszcze przed przyjęciem jakiegokolwiek porozumienia rozważyć jego skutki podatkowe.

Skarżąca była zatrudniona w banku. W związku ze zmianami organizacyjnymi w banku, polegającymi na redukcji zatrudnienia przez likwidację stanowisk pracy, pracodawca musiał zwalniać pracowników. Strony zawarły porozumienie, a umowa o pracę została ze skarżącą rozwiązana, na podstawie art. 1 ust. 1 Ustawy z dnia 13 marca 2003 r., o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1969 z późn. zm.). Pracodawca naliczył i potrącił podatek od odprawy opierający się na treści art. 12 ustawy o PIT.

REKLAMA

Zdaniem skarżącego, odszkodowanie lub dodatkowe odszkodowanie, spełnia dyspozycję zwolnienia od podatku, na podstawie art. 21 u ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uważa ona bowiem, że w tej sprawie ma do czynienia z aktem prawa wewnątrz zakładowego, opisanego w art. 9 §1 ustawy kodeks pracy. W jej ocenie istota tej wypłaty ma cechy odszkodowawcze, co wskazuje, że chodzić może o zadośćuczynienie. Pracownica złożyła wniosek o stwierdzenie nadpłaty w podatku dochodowym, zaś Dyrektor Izby Administracji Skarbowej odmówił stwierdzenia nadpłaty.

Zdaniem organu podatkowego - niezależnie od przyjętej nazwy świadczenia, wypłata z porozumienia w niniejszej sprawie, nie spełnia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt. 3 i nie ma podstaw do zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym. W jego ocenie, odprawy wypłacane w ramach zwolnień grupowych należy rozpatrywać na gruncie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy, które nie podlegają zwolnieniu, ponieważ zostały wyłączone i nie stanowią odszkodowania.

Pracownica złożyła skargę na tę decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Wojewódzki Sąd Administracyjny nie przychylił się do stanowiska skarżącej. Złożyła ona skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, ale również została ona oddalona.

Sąd stwierdził co następuje:

Skoro przepisy układów zbiorowych pracy i porozumień kończących spory zbiorowe stanowią przepisy prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p., a odprawa z uwagi na szczególne zasady rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (związana była ze zwolnieniami grupowymi), to nie podlega ona zwolnieniu od podatku dochodowego z uwagi na wyłączenie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) u.p.d.o.f.

NSA: odprawa przewidziana w porozumieniu to nie odszkodowanie ani zadośćuczynienie

Uzasadnienie wyroku w powyżej opisywanej sprawie, rozpatrywanej przez Naczelny Sąd Administracyjny, stanowi cenne źródło wiedzy i informacji oraz może stanowić rodzaj przewodnika i wyjaśnienie zagadnienia odpraw i ich zwolnienia lub niezwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W ocenie Sądu, dla wyjaśnienia istoty sporu kluczowe, jest zdefiniowanie pojęć "odszkodowanie" oraz "zadośćuczynienie".

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i możliwości zwolnień podatkowych posługują się bowiem nimi, jednak nie ma możliwości znalezienia definicji legalnych w tej ustawie. Co więcej, na temat ten milczy ustawa kodeks pracy, do której odsyła art. 21 ust. 1 pkt 3 (wskazując art. 9). Na postawie art. 300 kodeksu pracy należy więc przejść na grunt rozważania kodeksu cywilnego, ponieważ w świetle tego przepisu w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio właśnie przepisy cywilne.

Pojęcia odszkodowanie i zadośćuczynienie na gruncie rozważań cywilnych są znane. Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny: "W doktrynie podkreśla się, że szkoda ta oznacza uszczerbek jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych [...] Zatem brak szkody uniemożliwia potraktowanie otrzymanego świadczenia jako odszkodowania". I na tym gruncie Sąd stwierdził, że odprawa przewidziana w porozumieniu zawartym przez Strony nie wyczerpuje dyspozycji definicji zadośćuczynienia ani odszkodowania:

 W przypadku, w którym wypłata świadczenia następuje na podstawie zawartego przez strony porozumienia, a więc wyrażonej w ten sposób woli takiego ułożenia wzajemnych relacji prawnych, nie może być mowy o bezprawności działania i naprawieniu wyrządzonej szkody lub krzywdy. Podobnie taki sposób ukształtowania praw i skorelowanych z nimi obowiązków stron stosunku zobowiązaniowego nie może być utożsamiany z naprawieniem szkody, doznanej w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.

Wyraźne wyłączenie odpraw z tyt. zwolnień grupowych ze zwolnienia podatkowego

NSA podkreślił też, że: Ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., wyłączone są odprawy pieniężne wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Skoro przepisy układów zbiorowych pracy i porozumień kończących spory zbiorowe stanowią przepisy prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p., a odprawa z uwagi na szczególne zasady rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (związana była ze zwolnieniami grupowymi), to nie podlega ona zwolnieniu od podatku dochodowego z uwagi na wyłączenie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) u.p.d.o.f.

Źródła opracowania:

  • Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.) zwana dalej "kodeks cywilny lub "kc";
  • Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.) zwana dalej "Ustawa o PIT";
  • Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1969 z późn. zm.);
  • Wyrok NSA z 26.05.2021 r., II FSK 3583/18;
  • Wyrok WSA we Wrocławiu z 27.06.2018 r. I SA/Wr 337/18.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Praktyczne aspekty korzystania z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - o czym warto wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

30-krotność ZUS 2025. Limit 30-krotności - ile wynosi? Kogo dotyczy przekroczenie składek ZUS? Co zrobić jeśli nastąpi przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek ZUS?

W 2025 roku limit składek ZUS na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został już ustalony. Po jego przekroczeniu składki nie są już naliczane – ale uwaga: za błędy w rozliczeniach może odpowiadać pracownik. Sprawdź, co oznacza 30-krotność ZUS, jak się liczy limit, kto go pilnuje i co zrobić, gdy opłaciłeś składki ponad próg.

REKLAMA

Raz w roku wakacje od płacenia składek. Budżet państwa zapłaci za ciebie. ZUS przypomina kto ma prawo do tej ulgi i jak ją uzyskać w 2025 roku

Letnie wakacje to doskonały czas na odpoczynek nie tylko od pracy, ale również od spraw finansowych związanych z prowadzeniem własnej działalności. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że mikroprzedsiębiorcy wpisani do CEIDG oraz komornicy sądowi mogą skorzystać z wakacji składkowych. Od uruchomienia programu w listopadzie 2024 roku ZUS przyjął już niemal 2 miliony wniosków.

KSeF: Podatkowa rewolucja od 1 lutego 2026! Księgowi alarmują: chaos, niejasne przepisy i strach przed zmianami

Od 1 lutego 2026 roku Krajowy System e-Faktur (KSeF) stanie się obowiązkowy dla największych firm, a dwa miesiące później dla całej reszty przedsiębiorców. Mimo zbliżającego się terminu, wciąż brakuje ostatecznych przepisów, a dokumentacja techniczna nie rozwiewa wszystkich wątpliwości. Księgowi biją na alarm – obawiają się chaosu organizacyjnego, przeciążenia obowiązkami i braku jasnych wytycznych. Przedsiębiorców czeka rewolucja, na którą wielu z nich wciąż nie jest gotowych.

Obowiązkowy KSeF 2026: Prof. W. Modzelewski: Dlaczego trzeba wywrócić do góry nogami obecny system fakturowania? Sprzeczności w kolejnej wersji nowelizacji ustawy o VAT

Obecny system fakturowania w bólach rodził się przed trzydziestu laty – dlaczego teraz trzeba go wywrócić do góry nogami, wprowadzając obowiązkowy model KSeF? Pyta prof. dr hab. Witold Modzelewski. I jednocześnie zauważa, że po uważnej lekturze kolejnej wersji przepisów dot. obowiązkowego KSeF, można dojść do wniosku, że oczywiste sprzeczności w nich zawarte uniemożliwiają ich legalne zastosowanie.

Obowiązki podatkowe pracowników transgranicznych - zasady, terminy, reguła 183 dni, rezydencja podatkowa

W dobie rosnącej mobilności zawodowej coraz więcej osób podejmuje zatrudnienie poza granicami swojego kraju. W niniejszym artykule omawiamy kluczowe zagadnienia dotyczące obowiązków podatkowych pracowników transgranicznych, którzy zdecydowali się podjąć zatrudnienie w Polsce.

REKLAMA

Jaka inflacja w Polsce w 2025, 2026 i 2027 roku - prognozy NBP

Inflacja CPI w Polsce z 50-proc. prawdopodobieństwem ukształtuje się w 2025 r. w przedziale 3,5-4,4 proc., w 2026 r. w przedziale 1,7-4,5 proc., a w 2027 r. w przedziale 0,9-3,8 proc. - tak wynika z najnowszej projekcji Departamentu Analiz Ekonomicznych NBP z lipca 2025 r. Projekcja ta uwzględnia dane dostępne do 9 czerwca br.

Podatek od prezentu ślubnego - kiedy trzeba zapłacić. Prawo rozróżnia 3 kategorie darczyńców i 3 limity wartości darowizn

Dla nowożeńców – prezent, dla Urzędu Skarbowego – podstawa opodatkowania. Fiskus przewidział dla darowizn konkretne przepisy prawa podatkowego i lepiej je znać, zanim wpędzimy się w kłopoty, zostawiając grube rysy na pięknych ślubnych wspomnieniach. Szczególnie kłopotliwa może być gotówka. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl tłumaczy, co zrobić z weselnymi kopertami i kosztownymi podarunkami.

REKLAMA