REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy odprawy z tytułu zwolnień grupowych są opodatkowane PIT?

 e-file sp. z o.o.
Producent aplikacji i rozwiązań pomocnych w biznesie oraz w kontaktach z urzędami
Czy odprawy z tytułu zwolnień grupowych są opodatkowane PIT?
Czy odprawy z tytułu zwolnień grupowych są opodatkowane PIT?

REKLAMA

REKLAMA

Odprawy z tytułu zwolnień grupowych a PIT. Zwolnienie z pracy jest trudnym momentem dla pracownika. Emocjonalnie może nie mieć tutaj znaczenia, czy następuje ono z przyczyn prawa pracy, cywilnych, czy innych. W zakresie konsekwencji podatkowych, może to mieć jednak znaczenie zasadnicze. Podstawa wypłaty odprawy oraz jej ocena i charakter odszkodowawczy lub zadośćuczynienia, mogą bowiem wpływać wprost na obowiązki podatkowe, w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zwolnienia w PIT

Zwolnienia przedmiotowe od podatku dochodowego, zostały określone Ustawie z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.), zwanej dalej "Ustawa o PIT". Ten temat w szczególności traktuje art. 21, który stwierdza, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia.

Autopromocja

Należy jednak zauważyć, że przepis ten określa szereg wyjątków do zastosowania:

Wyciąg z przepisów

Ustawa o PIT art. 21 ust. 1 pkt. 3

(Wolne od podatku dochodowego są) otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320), z wyjątkiem:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Zwolnienia grupowe a PIT - przykładowa sprawa i wyrok NSA

W ostatnim czasie toczyła się sprawa sądowa przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, zajmująca się zagadnieniem opodatkowania odprawy należnej przy porozumieniu, w ramach zwolnień grupowych.  Na tym przykładzie Sąd wskazał wprost brak możliwości zastosowania zwolnienia podatkowego, określonego w art. 21. Taka sytuacja, szczególnie w trakcie trwającej epidemii COVID-19, może dotyczyć coraz większej ilości zwalnianych pracowników warto więc jeszcze przed przyjęciem jakiegokolwiek porozumienia rozważyć jego skutki podatkowe.

Skarżąca była zatrudniona w banku. W związku ze zmianami organizacyjnymi w banku, polegającymi na redukcji zatrudnienia przez likwidację stanowisk pracy, pracodawca musiał zwalniać pracowników. Strony zawarły porozumienie, a umowa o pracę została ze skarżącą rozwiązana, na podstawie art. 1 ust. 1 Ustawy z dnia 13 marca 2003 r., o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1969 z późn. zm.). Pracodawca naliczył i potrącił podatek od odprawy opierający się na treści art. 12 ustawy o PIT.

Zdaniem skarżącego, odszkodowanie lub dodatkowe odszkodowanie, spełnia dyspozycję zwolnienia od podatku, na podstawie art. 21 u ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uważa ona bowiem, że w tej sprawie ma do czynienia z aktem prawa wewnątrz zakładowego, opisanego w art. 9 §1 ustawy kodeks pracy. W jej ocenie istota tej wypłaty ma cechy odszkodowawcze, co wskazuje, że chodzić może o zadośćuczynienie. Pracownica złożyła wniosek o stwierdzenie nadpłaty w podatku dochodowym, zaś Dyrektor Izby Administracji Skarbowej odmówił stwierdzenia nadpłaty.

Zdaniem organu podatkowego - niezależnie od przyjętej nazwy świadczenia, wypłata z porozumienia w niniejszej sprawie, nie spełnia warunków określonych w art. 21 ust. 1 pkt. 3 i nie ma podstaw do zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym. W jego ocenie, odprawy wypłacane w ramach zwolnień grupowych należy rozpatrywać na gruncie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy, które nie podlegają zwolnieniu, ponieważ zostały wyłączone i nie stanowią odszkodowania.

Pracownica złożyła skargę na tę decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Wojewódzki Sąd Administracyjny nie przychylił się do stanowiska skarżącej. Złożyła ona skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, ale również została ona oddalona.

Sąd stwierdził co następuje:

Skoro przepisy układów zbiorowych pracy i porozumień kończących spory zbiorowe stanowią przepisy prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p., a odprawa z uwagi na szczególne zasady rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (związana była ze zwolnieniami grupowymi), to nie podlega ona zwolnieniu od podatku dochodowego z uwagi na wyłączenie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) u.p.d.o.f.

NSA: odprawa przewidziana w porozumieniu to nie odszkodowanie ani zadośćuczynienie

Uzasadnienie wyroku w powyżej opisywanej sprawie, rozpatrywanej przez Naczelny Sąd Administracyjny, stanowi cenne źródło wiedzy i informacji oraz może stanowić rodzaj przewodnika i wyjaśnienie zagadnienia odpraw i ich zwolnienia lub niezwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

W ocenie Sądu, dla wyjaśnienia istoty sporu kluczowe, jest zdefiniowanie pojęć "odszkodowanie" oraz "zadośćuczynienie".

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i możliwości zwolnień podatkowych posługują się bowiem nimi, jednak nie ma możliwości znalezienia definicji legalnych w tej ustawie. Co więcej, na temat ten milczy ustawa kodeks pracy, do której odsyła art. 21 ust. 1 pkt 3 (wskazując art. 9). Na postawie art. 300 kodeksu pracy należy więc przejść na grunt rozważania kodeksu cywilnego, ponieważ w świetle tego przepisu w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio właśnie przepisy cywilne.

Pojęcia odszkodowanie i zadośćuczynienie na gruncie rozważań cywilnych są znane. Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny: "W doktrynie podkreśla się, że szkoda ta oznacza uszczerbek jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych [...] Zatem brak szkody uniemożliwia potraktowanie otrzymanego świadczenia jako odszkodowania". I na tym gruncie Sąd stwierdził, że odprawa przewidziana w porozumieniu zawartym przez Strony nie wyczerpuje dyspozycji definicji zadośćuczynienia ani odszkodowania:

 W przypadku, w którym wypłata świadczenia następuje na podstawie zawartego przez strony porozumienia, a więc wyrażonej w ten sposób woli takiego ułożenia wzajemnych relacji prawnych, nie może być mowy o bezprawności działania i naprawieniu wyrządzonej szkody lub krzywdy. Podobnie taki sposób ukształtowania praw i skorelowanych z nimi obowiązków stron stosunku zobowiązaniowego nie może być utożsamiany z naprawieniem szkody, doznanej w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.

Wyraźne wyłączenie odpraw z tyt. zwolnień grupowych ze zwolnienia podatkowego

NSA podkreślił też, że: Ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., wyłączone są odprawy pieniężne wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Skoro przepisy układów zbiorowych pracy i porozumień kończących spory zbiorowe stanowią przepisy prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p., a odprawa z uwagi na szczególne zasady rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (związana była ze zwolnieniami grupowymi), to nie podlega ona zwolnieniu od podatku dochodowego z uwagi na wyłączenie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b) u.p.d.o.f.

Źródła opracowania:

  • Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.) zwana dalej "kodeks cywilny lub "kc";
  • Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.) zwana dalej "Ustawa o PIT";
  • Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1969 z późn. zm.);
  • Wyrok NSA z 26.05.2021 r., II FSK 3583/18;
  • Wyrok WSA we Wrocławiu z 27.06.2018 r. I SA/Wr 337/18.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Będzie nowelizacja Ordynacji podatkowej. Ministerstwo pracuje nad projektem. Podatnicy zyskają.

    Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

    Stawki VAT 2024 - zmiany w stawkach obniżonych od 1 kwietnia

    Stawki VAT od 1 kwietnia 2024 roku ulegną zmianie. Pojawi się nowa lista towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 8 proc. Stawka obniżona obejmie m.in. usługi kosmetyczne, manicure i pedicure.

    Fundacja rodzinna - podatkowe konsekwencje zbycia udziałów

    Otaczające nas środowisko prawno-ekonomiczne dynamiczne oddziałuje na wszystkich, dlatego wśród pojawiających się pytań coraz częstszymi są te odnoszące się do fundacji rodzinnej, która zapewnia kuszące preferencje podatkowe.

    Składka zdrowotna 2024. Min. Leszczyna: będą zmiany ale powrót do zasad sprzed Polskiego Ładu zbyt kosztowny

    Jeszcze w bieżącym tygodniu minister zdrowia razem z ministrem finansów przedstawią premierowi Tuskowi propozycje zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Taką informację przekazała 18 marca 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna.

    Zmiany w akcyzie od 2025 roku - opodatkowanie saszetek nikotynowych

    Ministerstwo Finansów chce zmienić od 2025 roku przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zakresie saszetek nikotynowych. W komunikacie z 18 marca 2024 r. MF przedstawiło propozycje zmian. Resort zaprasza zainteresowanych tymi zmianami na spotkanie w celu uzgodnienia treści tej nowelizacji.

    "Nie stać nas na cztery dni pracy". Jednak skrócenie czasu pracy może ograniczyć zwolnienia

    "Skrócenie czasu pracy, np. do czterech dni w tygodniu nie zostanie zrównoważone przez wzrost zatrudnienia. Produkcja krajowa zmniejszy się, a wraz z nią zmniejszą się dochody ludności" – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

    Wymiana walut w firmie. Jak to robić z korzyścią dla biznesu?

    Wymiana walut? Pierwsze skojarzenia to zagraniczne wakacje czy kredyt we frankach. Patrząc jednak na oficjalne statystyki wymiany handlowej to firmy operują dziś w wielu walutach. Tym bardziej, że coraz więcej firm prowadzi ekspansję zagraniczną, wychodząc na nowe rynki.

    Zmiany w rachunkowości od 2025 roku. Oprócz JPK KR (księgi rachunkowe) będzie JPK ST (środki trwałe)

    Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy objęci podatkiem CIT (osoby prawne) będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w formie elektronicznej i wysyłania ich w tej formie do urzędu skarbowego (tzw. JPK CIT). Aktualnie Ministerstwo Finansów konsultuje struktury logiczne pliku JPK_KR_PD oraz pliku  JPK_ST, a także przygotowuje zmianę projektu rozporządzenia wykonawczego w sprawie dodatkowych danych dołączanych do przekazywanych ksiąg.

    Inflacja 2024. Skokowy wzrost w kwietniu poza górną granicę celu inflacyjnego. Prognoza eksperta

    W marcu 2024 r. inflacja będzie najniższa w całym roku. A już w kwietniu nastąpi skokowy wzrost inflacji, która znajdzie się poza górną granicą celu. Taką prognozę przedstawił ekspert Konfederacji Lewiatan, Mariusz Zielonka. 

    Obligacje skarbowe 2024. Drastyczna obniżka oprocentowania od marca i kwietnia

    Inflacja w Polsce obniża się tak szybko, że jeszcze rok temu wydawało się to niemal nieprawdopodobne. Większość osób to cieszy, ale nie wszystkich. Hamująca inflacja to informacja, która może rozsierdzić osoby posiadające w portfelu detaliczne obligacje skarbowe. W skrajnym przypadku kwietniowa aktualizacja oprocentowania może doprowadzić do spadku stawki z prawie 20% do niewiele ponad 4%. 

    REKLAMA