Czy umorzony podatek i odsetki to przychód podatnika

NIE

W przypadku umorzenia podatnikowi (osobie fizycznej) w całości lub w części zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej nie mamy do czynienia z przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skoro organ podatkowy może udzielać tych ulg jedynie w sytuacjach nadzwyczajnych (np. klęska żywiołowa, zdarzenia losowe) nieracjonalnym byłoby zachowanie ustawodawcy polegające na kreowaniu kolejnego zobowiązania podatkowego, w stosunku do którego podatnik podnosiłby te same nadzwyczajne okoliczności przemawiające za zastosowaniem umorzenia.

Umorzenie podatku od nieruchomości nie stanowi przysporzenia majątkowego dla podatnika, w związku z tym nie jest opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych i nie ma obowiązku sporządzenia informacji PIT-8C dla podatnika.

Taki wniosek można wywieść z art. 6 ustawy – Ordynacja podatkowa, w związku z art. 11 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.).

Na mocy art. 67a § 1 pkt 3 ustawy – Ordynacja podatkowa, organ podatkowy ma prawo, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.

Umorzenie podatku należy traktować jako sytuację wyjątkową. Zasadą jest bowiem płacenie podatków i tylko nadzwyczajne przypadki mogą stanowić przesłankę do jej stosowania.

Autopromocja

Szkolenie: Jak przygotować się do KSeF?

Sprawdź

Ulgi w zapłacie podatku realizowane na podstawie tego przepisu odróżnia od ulg będących elementem konstrukcji podatku ich uznaniowy charakter. Użyte przez ustawodawcę pojęcie „może” oraz „w przypadkach uzasadnionych” oznacza, że mamy tu do czynienia z uznaniową decyzją urzędu skarbowego lub innego organu podatkowego.

Zastosowanie w stosunku do podatnika tej ulgi przez uprawniony do tego organ podatkowy, nie oznacza, że podatnik uzyskuje z tego tytułu przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Można by domniemywać, że takie umorzenie jest nieodpłatnym świadczeniem, które co do zasady podlega opodatkowaniu PIT.

Jednak podatek ze swej istoty, w odróżnieniu od zobowiązań wynikających z zobowiązań cywilnoprawnych, jest świadczeniem nieekwiwalentnym (nie można w zamian za płacenie podatków, żądać konkretnego świadczenia od nikogo). Nie sposób zatem rozpatrywać umorzenia zaległości podatkowej w kategoriach przysporzenia majątkowego i traktować je jako otrzymanie nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

Podstawa prawna:
- ustawaz 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 (tekst jednolity) z późn. zm.
- ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa – tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.;

Paweł Huczko